ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้

บทคัดย่อ

                 การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ต่อพฤติกรรมสุขภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ที่มีอายุ 60-69 ปี ทั้งเพศหญิง และเพศชายที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวาน และมีผลตรวจ HbA1c ไม่เกิน 6 เดือน ≥ 7%  หรือมีระดับน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหาร 6-8 ชั่วโมง (FBS ≥ 130 mg/dl) 2 ครั้งติดต่อกัน และรับการรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) 2 แห่งในจังหวัดนนทบุรี เลือก รพ.สต. แบบเจาะจงเป็นกลุ่มทดลอง 1 แห่ง และ กลุ่มเปรียบเทียบ 1 แห่ง จากนั้นสุ่มอย่างง่ายเลือกอาสาสมัครตามเกณฑ์คัดเข้า แห่งละ 30 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ ทั้งสิ้น 4 กิจกรรม สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ครั้งละ 90 นาที และการโทรศัพท์ติดตามกระตุ้นเตือนในสัปดาห์ที่ 6 เก็บรวบรวบข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์  พฤติกรรมสุขภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ในสัปดาห์ที่ 1, 4 และ 8  ซึ่งมีค่าความตรงเชิงเนื้อหา (CVI) 0.85 และค่าความเชื่อมั่น สัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) 0.78 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Chi-square test , Fisher's Exact test, Repeated measure one-way ANOVA, Post-hoc Bonferroni และ Independent t-test

                  ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดภายหลังการทดลองและระยะติดตามผลสูงกว่าก่อนทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p-value < 0.05)

                 ผลการศึกษาสนับสนุนผลของโปรแกรมและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมการดูแลสุขภาพตนเองในผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ต่อไป