ประสิทธิผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับพฤติกรรมสุขภาพต่อระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือดสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและภายหลังการทดลองมีวัตถุประสงค์ เพื่อเปรียบเทียบค่าระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือดของผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ ระหว่างก่อนและภายหลังการทดลอง และเปรียบเทียบค่าระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือดของผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง กำหนดขนาดตัวอย่างโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป G*power และแบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองประกอบด้วย โปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพของนัทบีม ร่วมกับแนวคิดพฤติกรรมสุขภาพ 3อ.2ส. ของกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ระยะเวลาดำเนินการทดลอง 11 สัปดาห์ จัดกิจกรรมที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในสัปดาห์ที่ 1 และ 2  หลังจากนั้นติดตามเยี่ยมบ้านทางโทรศัพท์เป็นระยะ ๆ ในสัปดาห์ที่ 3-11 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ แบบประเมินพฤติกรรมสุขภาพ และระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือดของผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ ซึ่งมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาและโครงสร้างเท่ากับ 1.0 และ .97 ตามลำดับ แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมสุขภาพ ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาช ได้ค่า .91 และ .89 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติทดสอบที (t-test)

ผลการวิจัยพบว่า 1) ภายหลังสิ้นสุดการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด (Mean = 8.21, SD = .87) ต่ำกว่าก่อนการทดลอง (Mean = 9.44, SD = 1.19)  2) เมื่อเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มพบว่า ภายหลังสิ้นสุดการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (Mean = 6.61, SD = .87) ต่ำกว่ากลุ่มควบคุม (Mean = 8.69, SD = 1.44) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01
จึงควรนำโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับพฤติกรรมสุขภาพไปใช้สำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ เพื่อนำไปสู่การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ต่อไป