การเปรียบเทียบผลการตรวจวินิจฉัยมาลาเรียโดยวิธี Nested PCR และกล้องจุลทรรศน์ฟิล์มโลหิตหนา จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ.2550

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ได้มุ่งประเด็นการเปรียบเทียบวิธีการตรวจ Nested PCR กับการตรวจด้วยกล้อง    จุลทรรศน์ ฟิล์มโลหิตหนาในการวินิจฉัยมาลาเรีย จังหวัดเชียงใหม่ปี 2550 โดยนําตัวอย่างโลหิตที่ตรวจด้วย กล้องจุลทรรศน์ ฟิล์มโลหิตหนา โดยหน่วยควบคุมโรคติดต่อนําโดยแมลงที่ 10.4.3 เชียงดาว และ10.4.8    อมก๋อย (นคม.) ที่ให้ผล Negative จํานวน 102 รายคิดเป็นร้อยละ 70.34(102/145) Plasmodium falciparum จํานวน 13 รายคิดเป็นร้อยละ 8.97(13/145) และ P.vivax จํานวน 30 รายคิดเป็นร้อยละ 20.69(30/145) และนําตัวอย่างโลหิตจากผู้รับบริการคนเดียวกันส่งตรวจโดยวิธี Nested PCR พบว่าให้ผล Negative จํานวน 136 รายคิดเป็นร้อยละ 93.79(136/145) P.falciparum จํานวน 1 รายคิดเป็นร้อยละ 0.69(1/145) และ P.vivax จํานวน 8 รายคิดเป็นร้อยละ 5.52(8/145) แสดงว่าวิธี PCR สามารถตรวจพบเชื้อมาลาเรีย น้อยกว่าการตรวจด้วยวิธีโลหิตฟิล์มหนาถึง 34 ราย หรือพบเชื้อเพียง 20.9%(9/43 ของการตรวจ  ด้วยกล้องจุลทรรศน์) ฟิล์มโลหิตหนาซึ่งน้อยกว่าอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (P-value< 0.05) แต่เมื่อนําตัวอย่างโลหิตชุดเดียวกัน ส่องตรวจโดยใช้วิธีกล้องจุลทรรศน์ที่งานชันสูตร กลุ่มงานโรคติดต่อนําโดยแมลง สํานักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 (สคร.10) พบว่าให้ผล Negative จํานวน 103 รายคิดเป็นร้อยละ 71.03(103/145) P.falciparum gametocyte (Fg) จํานวน 1 รายคิดเป็นร้อยละ 0.69(1/145) P.falciparum จํานวน 13 รายคิดเป็นร้อยละ 8.97(13/145) และ P.vivax จํานวน 28 รายคิดเป็นร้อยละ 19.31(28/145) เมื่อเปรียบเทียบผลการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ ฟิล์มโลหิตหนาที่ตรวจโดยนคม. และสคร 10 พบว่ามาตรฐานการตรวจของเจ้าหน้าที่ทั้งสองใกล้เคียงกัน การศึกษาครั้งนี้ สรุปได้ว่าการตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ ฟิล์มโลหิตหนายังใช้เป็นมาตรฐาน (Gold standard) ในการวินิจฉัยแยกชนิด มาลาเรียต่อไป และการตรวจด้วย Nested PCR ไม่เหมาะสมกับหน่วยบริการสาธารณสุขทั่วไป เพราะราคาแพงมากกว่า การตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์  ฟิล์มโลหิตหนา 10 เท่า