เปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกระหว่างพื้นที่เกิดโรคไข้เลือดออก ซ้ำซาก และพื้นที่ไม่เกิดโรคไข้เลือดออก จังหวัดสุโขทัย ปี 2548

บทคัดย่อ

           โรคไข้เลือดออก สามารถป้องกันควบคุมโรคได้ต้องอาศัยความร่วมมือจากสมาชิกในชุมชนมีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรม ซึ่งการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก น่าจะมีความแตกต่างกันระหว่างพื้นที่เกิดโรคซ้ำซาก และพื้นที่ไม่เกิดโรคจึงได้ศึกษาโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะข้อมูลของครัวเรือนแหล่งรับรู้ข้อมูลข่าวสาร การเข้าร่วมกิจกรรมในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก และเปรียบเทียบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก ระหว่างพื้นที่เกิดโรคซ้ำซาก และพื้นที่ไม่เกิดโรคไข้เลือดออก กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ประชาชนที่อาศัยอยู่ในตำบลเอ อำเภอเอ และตำบลบีอำเภอบี จังหวัดสุโขทัย รวมทั้งสิ้น 312 หลังคาเรือน ใช้วิธีการสุ่มแบบอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสอบถาม เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า การวิเคราะห์ข้อมูล โดยหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่า T-test ผลการศึกษาด้าน ข้อมูลครัวเรือนของพื้นที่เกิดโรคไข้เลือดออกซ้ำซาก และพื้นที่ไม่เกิดโรคไข้เลือดออก พบว่าสภาพทั่วไปของชุมชนด้านประชากร อาชีพ การศึกษา ที่อยู่อาศัย และสภาพแวดล้อมภายในบริเวณบ้านเรือน บริบทโดยรวมแล้วมีลักษณะคล้ายคลึงกัน ด้านแหล่งรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน พื้นที่เกิดโรคไข้เลือดออกซ้ำซากพบว่า มีการรับรู้ข่าวสารอยู่ในระดับน้อย แต่พื้นที่ไม่เกิดโรคไข้เลือดออกอยู่ในระดับปานกลาง การเข้าร่วมประชุมและการณรงค์ของประชาชนในพื้นที่เกิดโรคซ้ำซาก พบว่า การเข้าร่วมประชุม ร้อยละ 66.0 สำหรับการเข้าร่วมกิจกรรมการรณรงค์ร้อยละ 67.9 การเข้าร่วมประชุม และการณรงค์ของประชาชนในพื้นที่ไม่เกิดโรคไข้เลือดออก พบว่า การเข้าร่วมประชุม ร้อยละ 71.2 การเข้าร่วมกิจกรรมการรณรงค์ร้อยละ 76.3 ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกระหว่างพื้นที่เกิดโรคซ้ำซาก และพื้นที่ไม่เกิดโรคภาพรวม แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0 .05(p-value = .0001) ด้านการมีส่วนร่วมในการปฏิบัติการป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออก ภาพรวมไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ (p-value = 0.055) ด้านการมีส่วนร่วมในการรับผลประโยชน์ภาพรวมแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05(p-value = 0 .001) และการเปรียบเทียบการมีส่วนร่วมในการประเมินผล ภาพรวม พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05(p-value <.001) ดังนั้น ควรสร้างความเข้มแข็งให้ชุมชน โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมมาแก้ปัญหา และมีการส่งเสริมการป้องกันควบคุมโรค ด้วยวิธีทางกายภาพ ชีวภาพ โดยเน้นการใช้ภูมิปัญญาของคนในชุมชน