รูปแบบการดำเนินงานหมู่บ้านสร้างสุขภาพในอำเภอเด่นชัยจังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

             การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการดำเนินงานสนับสนุนให้เกิดกิจกรรมการสร้างสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงปฎิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์, การสนทนากลุ่ม, การจัดเวทีประชาคมแกนนำสุขภาพ โดยศึกษาหมู่บ้านพื้นที่อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ จำนวน 3 หมู่บ้าน ดำเนินการวิจัยระหว่าง มี.ค.-ก.ย. 2547 ผลการศึกษา รูปแบบการดำเนินงานหมู่บ้านสร้างสุขภาพ ประกอบด้วยการมีผู้นำด้านสุขภาพตัวอย่างหมู่บ้านละ 10 คน มีบทบาทในการนำการพัฒนา ควบคุมกำกับแผนงานในกิจกรรมสร้างสุขภาพระดับหมู่บ้าน มีการประสานขอรับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน มีการติดตามและประเมินผลการดำเนินงาน ผลการดำเนินงานกิจกรรมการสร้างสุขภาพในระดับหมู่บ้านทุกหมู่บ้านมีชมรมสร้างสุขภาพ หมู่บ้านละ 1 ชมรม ประชาชนมีการปลูกผักพื้นบ้านรับประทานเอง ร้อยละ 80 ของครัวเรือน มีการตรวจสารปนเปื้อนในร้านอาหารในระดับหมู่บ้าน แต่ตรวจไม่พบสารปนเปื้อน ทุกหมู่บ้านมีการจัดตั้งชมรมผู้สูงอายุหมู่บ้านละ 1 ชมรม มีการรวมกลุ่มเพื่อดำเนินกิจกรรมร่วมกันของผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง เดือนละ1 ครั้งๆ ละ 1วัน ผู้สูงอายุได้รับการตรวจสุขภาพ ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน สตรีได้รับการตรวจหาเซลล์มะเร็งปากมดลูก และสามารถตรวจมะเร็งเต้านมได้ด้วยตนเอง มีการคัดกรองผู้ป่วยความดันสูงในหมู่บ้าน การศึกษาความรู้ ความเข้าใจและพฤติกรรมสุขภาพของประชาชนพบว่ามีความรู้ ระดับดี ร้อยละ 100 จากการเปรียบเทียบความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการสร้างสุขภาพพบว่าความรู้ ความเข้าใจของประชาชนก่อนและหลังการดำเนินงานโครงการหมู่บ้านสร้างสุขภาพ มีความแตกต่างกันยังมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% (P-value>0.05) และประชาชนมีความตระหนักต่อปัญหาสุขภาพและมีพฤติกรรมการสร้างสุขภาพที่ดีขึ้น