Effects of Health Literacy Promotion Program on Health Literacy Related Pulmonary Tuberculosis Prevention among Village Health Volunteers, Phayao Province
Keywords:
Health literacy, Pulmonary Tuberculosis, Pulmonary Tuberculosis, Village health volunteers, Health literacy promotion programAbstract
Enhancing health literacy among community village health volunteers is an important strategy to prevent pulmonary tuberculosis (TB). The quasi-experiment with a two-group pretest and posttest design aimed to determine the effectiveness of the health literacy promotion program on health literacy-related pulmonary TB among village health volunteers. Sample were village health volunteers of Mueang Phayao District, age between 25-59 years and 64 village health volunteers, divided equally into experimental and control groups, with 32 per group. Simple random sampling was used to recruit sample. Duration of the intervention was 6 weeks. The research instruments included a health literacy promotion program, demographic recording form, and health literacy questionnaire in preventing pulmonary TB. Data were analyzed using descriptive statistics, and independent t-test. The results revealed that, after receiving the program, the experimental group had a statistically significantly higher mean score of health literacy than before and the control group (p<0.01). Therefore, healthcare providers could employ health literacy promotion programs as a guideline to enhance the capacity of village health volunteers to prevent and control the spread of pulmonary TB in communities.
References
กฤศภณ เทพอินทร์ และเสน่ห์ ขุนแก้ว. (2565). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอฟากท่า จังหวัดอุตรดิตถ์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์, 14(1), 206-218. [สืบค้นเมื่อ 20 กันยายน 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/unc/article/view/252496/173492
กฤษฎากร เจริญสุข. (2564). ผลของโปรแกรมพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เทศบาลเมืองสิงห์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี.
วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี, 30(1), 72-90. [สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/shj/article/view/248864/169987
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2561). แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561. นนทบุรี: อักษรกราฟฟิกแอนด์ดีไซน์.
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2566). แผนปฏิบัติการระดับชาติด้านการต่อต้านวัณโรคระยะที่ 2 (พ.ศ. 2566-2570). นนทบุรี: อักษรกราฟฟิกแอนด์ดีไซน์.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2562). โปรแกรมสุขศึกษาเพื่อการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy: HL) เรื่องการป้องกันวัณโรคในชุมชน. นนทบุรี.
กัมปนาท ฉายชูวงษ์. (2562). ผลกระทบจากความล่าช้าในการเข้ารับการรักษาของผู้ป่วยวัณโรคปอดในประเทศไทย. วารสารสหวิชาการเพื่อสุขภาพ, 1(2), 77-91. [สืบค้นเมื่อ 24 มกราคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/MDHJ/issue/view/14067/3953
คำพอง คำนนท์ และพรสุข หุ่นนิรันดร์. (2566). การพัฒนารูปแบบความรอบรู้สุขภาพเกี่ยวกับการป้องกันวัณโรคของผู้สัมผัสร่วมบ้านโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในเขตสุขภาพที่ 13 กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 33(2), 11-15. [สืบค้นเมื่อ 4 สิงหาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://tnaph.org/wp/wp-content/uploads/2023/08/NJPH-Vol.33_No.2_May-Aug_2023-1.pdf
เฉวตสรร นามวาท, สุธาสินี คำหลวง, นัยนา ประดิษฐ์สิทธิกร และคณะ. (2560). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ ความคุ้มค่าการลงทุนเพื่อยุติปัญหาวัณโรคในประเทศไทยการวิเคราะห์ต้นทุน-ผลได้ [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 15 มิถุนายน 2567]; แหล่งข้อมูล: https://www.hitap.net/wp-content/uploads/2018/08/Full-report_TB.pdf
ดวงใจ ไทยวงษ์, สุวัฒนา อ่อนประสงค์ และกรรณิการ์ ตฤณวุฒิพงษ์. (2565). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับการป้องกันควบคุมวัณโรคโดยหมอประจำบ้านของอำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 29(3), 111-130. [สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jdpc7kk/article/view/259745/175213
รจนารถ ชูใจ, ชลธิชา บุญศิริ และกมลพร แพทย์ชีพ. (2564). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคโควิด 19 ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลดอนตะโก อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 8(1), 250-262. [สืบค้นเมื่อ 20 สิงหาคม 2566]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/scnet/article/view/245346
ระบบสารสนเทศงานสุขภาพภาคประชาชน กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน. (2566). ฐานข้อมูล ฌกส-อสม จังหวัดพะเยา [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2566]; แหล่งข้อมูล: https://www.thaiphc.net/new2020/cremation/district?year=2562&province=56
วีระวุธ แก่นจันทร์ใบ, สุมัทนา กลางคาร และสรญา แก้วพิทูลย์. (2561). ผลของโปรแกรมการสร้างการรับรู้ต่อการป้องกันวัณโรคปอดของผู้สัมผัสร่วมบ้าน อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว, 25(1), 79-90. [สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jdpc7kk/article/view/155323/117202
วาริน เขื่อนแก้ว. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันและควบคุมวัณโรค อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา. วารสารศาสตร์สุขภาพและการศึกษา, 1(2), 30-43. [สืบค้นเมื่อ 14 กรกฎาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JHSP/article/view/247386/170446
สุวภัทร นุ่มเจริญ และอัญญา ปลดเปลื้อง. (2567). ผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านส่งเสริมป้องกันโรควัณโรคต่อทัศนคติและพฤติกรรมการดูแลตนเองของประชาชนกลุ่มเสี่ยงโรควัณโรค ตำบลท่าเสา อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี. วารสารโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา, 12(3), 1-14. [สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he04.tci-thaijo.org/index.php/PPHJ/article/view/1429
อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2560). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ:การวัดและการพัฒนา. กรุงเทพมหานคร: สุขุมวิทการพิมพ์.
เอกพันธ์ คัมภีระ, สุมาลี เลิศมัลลิกาพร และอะเคื้อ อุณหเลขกะ. (2564). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อวัณโรคปอดในชุมชน. พยาบาลสาร, 48(1), 174-186. [สืบค้นเมื่อ 14 สิงหาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/250247/170097
เอื้อจิต สุขพูล, ชลดา กิ่งมาลา, ภาวิณี แพงสุข, ธวัชชัย ยืนยาว และวัชรีวงค์ หวังมั่น. (2563) ผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพสำหรับประชาชนกลุ่มวัยทำงาน. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 29(3), 419-429. [สืบค้นเมื่อ 10 สิงหาคม 2566]; แหล่งข้อมูล: https://thaidj.org/index.php/JHS/issue/view/794/102
Craciun, O. M., Torres, M. D. R., Llanes, A. B., & Romay-Barja, M. (2023). Tuberculosis knowledge, attitudes, and practice in middle- and low-income countries: A systematic review. Journal of Tropical Medicine, 2023, 1014666. [cited 2024 March 2]; Available from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2023/1014666
Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science and Medicine, 67(12), 2072-2078. [cited 2024 March 2]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2008.09.050
Sørensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12, 80. [cited 2024 March 22]; Available from: https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-80
World Health Organization. (2023). Global Tuberculosis Report 2023 [online]. [cited 2023 December 25]; Available from: https://www.tbthailand.org/download/Manual/Global%20TB%20report%202023.pdf
