การพัฒนาความรอบรูู้ด้านสุขภาพด้วยวิถี บวร.ร. ในประชาชนบ้านหนองหิน ตำบลโคกก่อ อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

          วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาการพัฒนาความรอบรูู้ด้านสุขภาพด้วยวิถี บวร.ร. ในประชาชนบ้านหนองหินตำบลโคกก่อ อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

          วิธีดำเนินการวิจัย : เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) พื้นที่วิจัยคือชุมชนบ้านหนองหิน หมู่ที่ 3, 4 ตำบลโคกก่อ อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม ผู้ร่วมดำเนินการ ประกอบด้วย ประชาชนทั่วไป ผู้ป่วยโรค NCDs ผู้สูงอายุ ผู้นำชุมชน/แกนนำ/อสม. และผู้ประกอบการร้านชำ/ร้านค้า ที่ยินยอมสมัครใจ   เข้าร่วมโครงการ สุ่มคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive sampling typing) จำนวน 73 คน แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ 1. เตรียมการ 2. พัฒนา 3. ประเมินผล ระยะเวลาวิจัยตั้งแต่เดือนสิงหาคม - ธันวาคม 2563 เครื่องมือที่ใช้ ประกอบด้วย แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพในหมู่บ้านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกองสุขศึกษา แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูล    ใช้สถิติเชิงพรรณนา ด้วยค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติ paired t-test และ      การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

          ผลการศึกษา : พบว่า การพัฒนามี 9 กิจกรรม ได้แก่ 1) กระบวนการค้นหาปัญหา และศึกษาบริบทของพื้นที่ 2) วิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาการดำเนินงาน 3) ประชุมปรึกษาหารือคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอเมือง (พชอ.) 4) คัดเลือกและกำหนดพื้นที่นำร่อง 5) จัดทำหลักสูตรการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 6) จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ 7) ติดตามผล 8) สรุปและทบทวนผลการพัฒนา 9) จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้  และหลังการพัฒนา พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีค่าคะแนนความรอบรู้ด้านสุขภาพ (=3.99, S.D.=0.472) และพฤติกรรมสุขภาพ (=3.93, S.D.=0.288) สูงกว่าก่อนการพัฒนา ซึ่งมีค่าคะแนนความรอบรู้ด้านสุขภาพ (=2.82, S.D.=0.327) และพฤติกรรมสุขภาพ (=2.46, S.D.=0.198) อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p < .05)