ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาระดูแลของผู้ดูแลผู้สูงอายุติดเตียงในเขตอำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

          วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาระดูแลของผู้ดูแลผู้สูงอายุติดเตียง

          รูปแบบและวิธีวิจัย : การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ภาคตัดขวาง ในผู้ดูแลผู้สูงอายุติดเตียงในเขตอําเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 40 คน จากการคํานวณ ขนาดกลุ่มตัวอย่างที่ต้องการศึกษาโดยใช้สูตร Estimating a proportion คํานวณขนาดตัวอย่างได้อย่างน้อย 35 คน เพื่อป้องกันการสูญหายของข้อมูล ผู้วิจัยได้เพิ่มขนาดของกลุ่มตัวอย่างเป็น 40 คน โดยการสุ่มกลุ่มตัวอย่างตามสะดวก เริ่มการศึกษาระหว่างวันที่ 26 มกราคม 2563 ถึงวันที่ 26 กันยายน 2563 เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถามมีทั้งหมด 3 ส่วน ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไปและปัจจัยที่มีผลต่อภาระดูแล แบบประเมินกิจวัตรประจำวัน ดัชนีบาร์เธลเอดีแอลและ แบบสอบถามภาระดูแลของผู้ดูแลผู้สูงอายุกลุ่มติดเตียง  วิเคราะห์ปัจจัยที่คาดว่าจะมีผลต่อภาระดูแล โดยใช้  Chi-square และ Mann-Whitney U test โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติไว้ที่น้อยกว่า 0.05 (p-value <0.05)

          ผลการศึกษา : กลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุแบ่งเป็นกลุ่มไม่เป็นภาระดูแล ร้อยละ 72.5 กลุ่มที่เป็นภาระดูแล ร้อยละ 27.5 ในส่วนของผู้ดูแลหลักของผู้สูงอายุติดเตียง มีความสัมพันธ์เป็นบุตร ร้อยละ 42.5 สามีภรรยาร้อยละ 17.5 อื่นๆ ร้อยละ 40 เมื่อเปรียบเทียบปัจจัยด้านผู้ดูแลสูงอายุติดเตียง แยกตามกลุ่มไม่เป็นภาระดูแลกับเป็นภาระดูแลพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อภาระดูแลของผู้ดูแลคือความสัมพันธ์กับผู้ป่วย (p-value=0.003)

          สรุปผลการศึกษา : ผู้ดูแลส่วนใหญ่ไม่มีภาระดูแล และปัจจัยที่มีผลต่อภาระดูแลคือ ความสัมพันธ์แบบอื่นๆที่ไม่ใช่บุตรหรือสามีภรรยา ดังนั้นการจะช่วยลดปัญหาผู้สูงอายุติดเตียงเป็นภาระดูแลของผู้ดูแล คือการมุ่งเน้นการเฝ้าระวังและให้ความสำคัญมากขึ้นในกลุ่มผู้ดูแล ที่มีความสัมพันธ์กับผู้ป่วย แบบอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ บุตรหรือสามี ภรรยา