การศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพการระงับปวดด้วยวิธีใช้เครื่องให้ยาระงับปวดด้วยตนเองทางหลอดเลือดดำ,การให้ยาระงับปวดมอร์ฟีนทางช่องเหนือไขสันหลัง (อิพิดูรัล) และ การให้ยาระงับปวดมอร์ฟีนทางหลอดเลือดดำโดยให้ตามเวลาที่กำหนด ในผู้ป่วยหลังเข้ารับการผ่าตัดนิ่วที่ไตแบบเปิด (Anatrophic nephrolithotomy) ในโรงพยาบาลมหาสารคาม

บทคัดย่อ

บทนำ   การผ่าตัดนิ่วในไตแบบเปิด (ANL) ทำให้เกิดอาการปวดรุนแรงและอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางเดินหายใจได้ ดังนั้นการระงับปวดที่ดีช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว ลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด ลดค่าใช้จ่ายและระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลทั้งยังมีผลดีต่อภาวะจิตใจของผู้ป่วยและญาติ

      วัตถุประสงค์  เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพการระงับปวดด้วยวิธีใช้เครื่องให้ยาระงับปวดด้วยตนเองทางหลอดเลือดดำ (IV PCA FENTANYL), การให้ยาระงับปวดมอร์ฟีนทางช่องเหนือไขสันหลัง (อิพิดูรัล) (Epidural Morphine) และ การให้ยาระงับปวดมอร์ฟีนทางหลอดเลือดดำโดยให้ตามเวลาที่กำหนด (IV around the clock)  ในผู้ป่วยหลังการผ่าตัดนิ่วในไตแบบเปิด (Anatrophic nephrolithotomy)  ของโรงพยาบาลมหาสารคาม ในเดือนตุลาคม 2556 - กุมภาพันธ์ 2558 นอกจากนี้ยังเปรียบเทียบความคุ้มทุน ภาวะแทรกซ้อนและระดับความพึงพอใจ ในการระงับปวดด้วยวิธีต่างๆ

      วิธีการศึกษา เป็นการศึกษานำร่องในกลุ่มประชากรที่เข้ารับการผ่าตัดนิ่วในไตแบบเปิดภายใต้การระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกายจำนวน 60 คนจากนั้นจะได้รับการสุ่มแบ่งกลุ่มเป็น 3กลุ่ม แต่ละกลุ่มจะได้รับการระงับปวดหลังผ่าตัดด้วยวิธี IV PCA FENTANYL, Epidural Morphine และ IV morphine around the clock ลงบันทึกระดับความปวด ภาวะแทรกซ้อนค่าใช้จ่าย ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล และระดับความพึงพอใจของการระงับปวดหลังผ่าตัดทั้ง 3 กลุ่ม

       ผลการศึกษา พบว่าไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเกี่ยวกับข้อมูลพื้นฐานในทั้ง 3 กลุ่ม พบว่ากลุ่ม Epidural Morphine มีระดับความปวดน้อยกว่ากลุ่ม IV around the clock อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) และ IV PCA FENTANYL ที่เวลาเดียวกัน ภาวะแทรกซ้อนกลุ่ม Epidural Morphine ทำให้คัน p=0.001 และ IV PCA ทำให้คลื่นไส้อาเจียน p=0.032 เมื่อเทียบกับกลุ่ม IV around the clock นอกจากนี้ IV around the clock ยังมีค่าความคุ้มทุนน้อยที่สุดใช้ค่าใช้จ่ายมากที่สุดและได้คะแนนความพึงพอใจน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับกลุ่มอื่น

        สรุป  Epidural Morphine มีประสิทธิภาพในการระงับปวดหลังผ่าตัดนิ่วในไตแบบเปิดและมีระดับความพึงพอใจในการระงับปวดมากกว่ากลุ่มที่กล่าวมาข้างต้น อย่างไรก็ตามกลุ่ม Epidural Morphine อาจทำให้เกิดอาการคันได้ กลุ่ม IV around the clock มีค่าใช้จ่ายในการนอนโรงพยาบาลมากที่สุด และมีค่าความคุ้มทุนน้อยที่สุด ดังนั้นจึงพิจารณาได้ว่า Epidural Morphine เป็นทางเลือกที่ดีในการระงับปวดหลังผ่าตัดนิ่วในไตแบบเปิด (ANL)