ผลการใช้ระบบพยาบาลพี่เลี้ยง ต่อสมรรถนะการใช้ กระบวนการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพ

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Research)     เพื่อศึกษาผลการนำระบบพยาบาลพี่เลี้ยง มาใช้ในการพัฒนาสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพ สุ่มคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) เป็นพยาบาลวิชาชีพระดับปฏิบัติการของกลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลเพชรบูรณ์ จำนวน 196 คน  เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นแบบประเมินสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น แบ่งระดับสมรรถนะออกเป็น 5 ระดับ ได้แก่ ระดับที่ 1, 2, 3, 4 และ 5 กำหนดระดับสมรรถนะที่คาดหลังตามกลุ่มพยาบาลวิชาชีพระดับเริ่มต้นใหม่ ระดับเริ่มก้าวหน้า ระดับมีความ สามารถ ระดับชำนาญและ ระดับผู้เชี่ยวชาญ ตามลำดับ แปลความหมายระดับสมรรถนะเป็น 3 กลุ่ม คือกลุ่มที่มีระดับสมรรถนะตามที่คาดหวัง  ต่ำกว่าระดับที่คาดหวัง และสูงกว่าระดับที่คาดหวัง โดย ศึกษาระหว่างเดือน สิงหาคม- ธันวาคม   2552   เป็นเวลา 4 เดือน แบ่งเป็น 3 ขั้นตอน  คือ การสร้างพยาบาลพี่เลี้ยง การใช้ระบบพยาบาลพี่เลี้ยงในการฝึกปฏิบัติการใช้กระบวนการพยาบาลและการประเมินสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลก่อนและหลังการฝึกปฏิบัติโดยพยาบาลพี่เลี้ยง   วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติการทดสอบ Wilcoxon Signed Rank Test,  Paired-t test และ Chi square test กำหนดระดับนัยสำคัญที่ระดับ 0.05  ผลการศึกษาพบว่า ระดับสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลภายหลังการฝึกปฏิบัติโดยพยาบาลพี่เลี้ยง ค่าเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการฝึกปฏิบัติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้ง 5 ขั้นตอน (p< 0.001) พยาบาลพี่เลี้ยงประเมินระดับสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลค่าเฉลี่ยต่ำกว่าการประเมินตนเองของพยาบาลวิชาชีพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้ง 5 ขั้นตอน (p<0.001) นอกจากนี้ภายหลังการฝึกปฏิบัติโดยพยาบาลพี่เลี้ยงพยาบาลวิชาชีพมีระดับสมรรถนะต่ำกว่าระดับคาดหวังมีสัดส่วนลดลงจากร้อยละ 92 เหลือ ร้อยละ 89  และระดับสมรรถนะตรงตามที่คาดหวังร้อยละ 6 และสูงกว่าระดับคาดหวัง เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 2  เป็นร้อยละ 5 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< 0.001) ทั้ง 5 ขั้นตอน โดยสรุปการใช้ระบบพยาบาลพี่เลี้ยง สามารถพัฒนาระดับสมรรถนะการใช้กระบวนการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพทุกกลุ่ม ส่วนใหญ่มีระดับสมรรถนะการวินิจฉัยการพยาบาลต่ำที่สุด และพยาบาลวิชาชีพส่วนใหญ่มีระดับสมรรถนะการใช้กระบวน การพยาบาลต่ำกว่าระดับคาดหวังทั้ง 5 ขั้นตอน ดังนั้นควรนำระบบพยาบาลพี่เลี้ยงมาใช้ในการพัฒนาทักษะการใช้กระบวนการพยาบาลอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะขั้นตอนการวินิจฉัยการพยาบาลของพยาบาลวิชาชีพ