ความชุกและปัจจัยที่มีผลต่อการนำยาเหลือใช้มาพบแพทย์ของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความชุก สาเหตุและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการนํายาเหลือใช้มาพบแพทย์ของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง

รูปแบบและวิธีวิจัย : การศึกษาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) โดยใช้แบบสอบถามสัมภาษณ์ผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มารับบริการ ณ ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพชุมชนเมือง เขตอำเภอเมืองลำปาง จำนวน 362 คน ด้วยการสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง ระหว่างวันที่ 1 - 14 ตุลาคม 2561 วิเคราะห์ข้อมูลในรูปแบบจํานวน ร้อยละ ส่วนปัจจัยที่สัมพันธ์กับการนํายาเหลือใช้มาพบแพทย์วิเคราะห์ด้วยสถิติ Chi-square test

ผลการศึกษา : พบความชุกของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่นํายาเหลือใช้มาร้อยละ 41.7 และการนำยาเหลือใช้มาในผู้ป่วยที่ได้รับการแจ้งเตือนโดยบุคคลากรทางการแพทย์มีมากกว่าผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการแจ้งเตือนให้นำยาเหลือใช้มาโดยบุคคลากรทางการแพทย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ ร้อยละ 50.2 และ ร้อยละ 17.2 ตามลำดับ (P-value<0.05) สาเหตุส่วนใหญ่ที่นํายาเหลือใช้มา คือ แพทย์สั่งให้นํายามา (ร้อยละ 71.5) และตั้งใจเอามา เป็นจิตสํานึก เป็นทรัพย์สินของหลวง (ร้อยละ 8.6)

สรุปผลการวิจัย : เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ผู้ป่วยนำยาเหลือใช้มาโรงพยาบาลควรมีมาตรการในการแจ้งเตือนให้นำยาเหลือใช้มาโรงพยาบาลอย่างเป็นระบบ รวมถึงควรมีการให้ความรู้เกี่ยวกับยาเหลือใช้ในผู้ป่วยโรคเรื้อรังเพิ่มมากขึ้น