ภาวะต่อมน้ำลายอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่ได้รับการรักษาด้วยสารกัมมันตรังสี ไอโอดีน-131 ขนาดสูง: ปัจจัยสัมพันธ์ ผลกระทบและบทบาทของพยาบาลในการดูแลและ การป้องกัน
คำสำคัญ:
ภาวะต่อมน้ำลายอักเสบ, สารกัมมันตรังสีไอโอดีน-131, บทบาทพยาบาลในการดูแลและ การป้องกันบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอความหมาย อุบัติการณ์ของภาวะต่อมน้ำลายอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์หลังได้รับการรักษาด้วย RAI-131 กลไกการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาของต่อมน้ำลายภายหลังได้รับ RAI-131 ผลกระทบภายหลังได้รับ RAI-131 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะต่อมน้ำลายอักเสบ ภายหลังได้รับ RAI-131 บทบาทพยาบาลในการประเมินและป้องกันการเกิดภาวะต่อมน้ำลายอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่ได้รับการรักษาด้วย RAI-131 โดยการรวบรวม วิเคราะห์ สังเคราะห์ ความรู้จากหลักฐานเอกสารทางวิชาการ นำเสนอในรูปแบบบทความวิชาการ เพื่อให้หน่วยงานหรือพยาบาลสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ต่อไป
References
Haugen BR, Alexander EK, Bible KC, Doherty GM, Mandel SJ, Nikiforov YE, et al. American Thyroid Association Management Guidelines for Adult Patients with Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer: The American Thyroid Association Guidelines Task Force on Thyroid Nodules and Differentiated Thyroid Cancer. Thyroid 2015; 26(1): 1-133.
สมจินต์ จินดาวิจักษณ์, วิษณุ ปานจันทร์, & อาคม ชัยวีระวัฒนะ. (บรรณาธิการ). (2558). แนวทางการตรวจ วินิจฉัยและรักษาโรคมะเร็งต่อมไทรอยด์. กรุงเทพฯ: โฆสิตการพิมพ์.
ภาวนา ภูสุวรรณ. (2553). การรักษาโรคด้วยสารเภสัชรังสี. ใน: ภาวนา ภูสุวรรณ, มลุลี ตัณฑวิรุฬห์, นภมน ศรีตงกุล, พจี เจาฑะเกษตริน, & ศิริลักษณ์ นักเจริญ. (บรรณาธิการ) การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยสารเภสัชรังสี. กรุงเทพฯ: พี.เอ. ลีฟวิ่ง.
Lee SL. Complication of radioactive iodine treatment of thyroid carcinoma. J Natl Compr Canc Netw 2010; 8(11): 1277-87.
Machac J. The use of therapeutic radiotracers. In: A Carp, JI Mechanick. (Eds.). Thyroid cancer: from emergent biotechnologies to clinical practice guidelines. (pp. 271-97). New York: Taylor and Francis Group; 2011.
Ravera S, Reyna-Neyra A, Ferrandino G, Amzel LM, Carrasco N. The Sodium/Iodide Symporter (NIS): Molecular Physiology and Preclinical and Clinical Applications. Annu Rev Physiol 2017; 10(79): 261–89.
วงจันทร์ เพชรพิเชฐเชียร. (2554). การพยาบาลที่เป็นเลิศในการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็ง. สงขลา:
ชานเมืองการพิมพ์.
Lu L, Shan F, Li W, Lu H. Short-Term Side Effects after Radioiodine Treatment in Patients with Differentiated Thyroid Cancer. BioMed Research International 2016; 2016: 4376720.
Mandel SJ, Mandel L. Radioactive iodine and the salivary glands. Thyroid 2003; 13(3): 65-271.
Van Nostrand D. Sialoadenitis secondary to 131I therapy for well-differentiated thyroid cancer: Sialoadenitis and 131I. Oral Diseases 2011; 17(2): 154-61.
ธาราทิพย์ รามคำ และณิชาภัตร พุฒิคามิน. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะต่อมน้ำลายอักเสบเฉียบพลันในผู้ป่วยมะเร็งไทรอยด์ที่ได้รับการรักษาด้วยการกลืนแร่ไอโอดีน 131 ขนาดสูง. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร, 24(1), 34-45.
ภัทิรา บัวพูล. (2558). พยาบาลกับการดูแลผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์ที่ได้รับไอโอดีน-131 ขนาดสูงวารสารรังสีวิทยาศิริราช, 2(2), 110-122
Chung J. Sodium Iodide Symporter: Its Role in Nuclear Medicine. Journal of Nuclear Medicine 2002; 43(9): 1188-200.
Hyer S, Kong A, Pratt B, Harmer C. Salivary gland toxicity after radioiodine therapy for thyroid cancer. Clinical Oncology 2007; 19(1): 83-6.
Lu L, Shan F, Li W, Lu H. Short-term side effects after radioiodine treatment in patients with differentiated thyroid cancer. Retrieved October 2016; 29: 4376720.
Alexander C, Bader JB, Schaefer A, Finke C, Kirsch CM. Intermediate and long-term side effects of high-dose radioiodine therapy for thyroid carcinoma. Journal of Nuclear Medicine: Official Publication, Society of Nuclear Medicine 1998; 39(9): 1551-4.
Hoffman HT, Chaudhry US, Menda Y, Robinson RA. Current management of radioiodine sialadenitis. Curr Otorhinolaryngol Rep 2014; 2: 70–84.
Hieu TT, Russel AW, Cuneo R, Clark J, Kron T, Hall P, et al. Cancer risk after medical exposure to radioactive iodine in benign thyroid diseases: a meta-analysis. Endocr Relat Cancer 2012; 19(5): 645–55.
Rubino C, de Vathaire F, Dottorini ME, Hall P, Schvartz C, Couette JED, et al. Second primary malignancies in thyroid cancer patients. Br J Cancer 2003; 89: 1638–44.
Almeida JP, Sanabria AE, Lima ENP, Kowalski LP. Late side effects of radioactive iodine on salivary gland function in patients with thyroid cancer. Head & Neck 2011; 33(5): 686-90.
Hollingsworth B, Senter L, Zhang X, Brock GN, Jarjour W, Nagy R, et al. Risk factors of 131I-induced salivary gland damage in thyroid cancer patients. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism 2016; 101(11): 4085-93.
Millsop JW, Wang EA, Fazel N. Etiology, evaluation, and management of xerostomia. Clinics in Dermatology 2017; 35(5): 468-76.
Hernandez BY, Zhu X, Goodman MT, Gatewood R, Mendiola P, Quinata K, et al. Betel nut chewing, oral premalignant lesions, and the oral microbiome. PLoS ONE 2017; 12(2): 1–19.
Anand R, Dhingra C, Prasad S, Menon I. Betel nut chewing and its deleterious effects on oral cavity. Journal of Cancer Research and Therapeutics 2014; 10(3): 499–505.
Guha N, Warnakulasuriya S, Vlaanderen J, Straif K. Betel quid chewing and the risk of oral and oropharyngeal cancers: A meta-analysis with implications for cancer control. International Journal of Cancer 2014; 135(6): 1433–43.
Li TI, Chiang MT, Chiu KC, Lai CH, Liu SY, Shieh YS. The association of betel quid, alcohol, and cigarettes with salivary gland tumor A case–control study. Journal of Dental Sciences 2017; 12(2): 151–5.
Lee HN, An JY, Lee KM, Kim EJ, Choi WS, Kim DY. Salivary gland dysfunction after radioactive iodine (I-131) therapy in patients following total thyroidectomy: emphasis on radioactive iodine therapy dose. Clinical Imaging 2015; 39(3): 396-400.
Lee SM, Lee JW, Kim SY, Han SW, Bae WK. Prediction of risk for symptomatic sialadenitis by post-therapeutic dual 131I scintigraphy in patients with differentiated thyroid cancer. Annals of Nuclear Medicine 2013; 27(8): 700-9.
Grewal RK, Larson SM, Pentlow CE, Pentlow KS, Gonen M, Qualey R, et al. Salivary gland side effects commonly develop several weeks after initial radioactive iodine ablation. Journal of Nuclear Medicine 2009; 50(10): 1605–10.
Bergdahl M, Bergdahl J. Low unstimulated salivary flow and subjective oral dryness: association with medication, anxiety, depression, and stress. Journal of dental research 2000; 79(9): 1652-8.
Chambers MS, Artopoulou II, Garden AS. Xerostomia. In: EN Myers, RL Ferris. (Eds.). Salivary gland disorders. (pp. 185-199). New York: Springer; 2007.
Guggenheimer J, Moore PA. Xerostomia. The Journal of the American Dental Association 2003; 134(1): 61-9.
Villa A, Wolff A, Narayana N, Dawes C, Aframian D, Pedersen AL, et al. World workshop on oral medicine VI: A systematic review of medication-induced salivary gland dysfunction. Oral Diseases 2016; 22(5): 365-82.
Luster M, Sherman SI, Skarulis MC, Reynolds JR, Lassmann M, Hanscheid H, et al. Comparison of radioiodine biokinetics following the administration of recombinant human thyroid stimulating and after thyroid hormone withdrawal in thyroid carcinoma. Eur J Nucl Med Imaging 2003; 30: 1371.
Rosario PW, Borges MA, Purisch S. Preparation with recombinant human thyroid-stimulating hormone for thyroid remnant ablation with 131I is associated with lowered radiotoxicity. J Nucl Med 2008; 49: 1776-82.
Löfgren CD, Wickström C, Sonesson M, Lagunas PT, Christersson C. A systematic review of methods to diagnose oral dryness and salivary gland function. BMC Oral Health 2012; 2(1): 1-16.
Liu B, Kuang A, Huang R, Zhao Z, Zeng Y, Wang J, Tian R. Influence of Vitamin C on Salivary Absorbed Dose of 131I in Thyroid Cancer Patients: A Prospective, Randomized, Single-Blind, Controlled Trial. Journal of Nuclear Medicine 2010; 51(4): 618-23.
Son SH, Lee CH, Jung JH, Kim DH, Hong CM, Jeong JH, et al. The Preventive Effect of parotid gland massage on salivary gland dysfunction during high–dose radioactive iodine therapy for differentiated thyroid cancer: A randomized clinical trial. Clinical Nuclear Medicine 2019; 44(8): 625–33.
ศรีสุนทรา เจิมวรพิพัฒน์ (2558). บทบาทพยาบาลกับการป้องกันการเกิดมะเร็งต่อมน้ำลาย. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 25(2), 1-12.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2023 วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลมหาสารคาม
