การพัฒนาสูตรตำรับยาเตรียมเฉพาะคราว ยาน้ำสำหรับแขวนตะกอนแบเรียมซัลเฟต (2%w/v) ในการเป็นสารเคลือบอุจจาระสำหรับการตรวจวินิจฉัยเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ลำไส้ใหญ่

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนาสูตรตำรับของยาน้ำสำหรับแขวนตะกอนแบเรียมซัลเฟต (2%w/v) ศึกษาความคงตัวทางกายภาพ เคมี และชีวภาพ และประสิทธิภาพการเป็นสารเคลือบอุจจาระในการตรวจวินิจฉัยเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ลำไส้ใหญ่

รูปแบบการวิจัย : การวิจัยและพัฒนา แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะ 1 พัฒนาสูตรแม่บทของน้ำกระสายยา 4 ตำรับที่มี Carboxy-methylcellulose sodium (0.2%, 0.3% ,0.4%, 0.5% w/v CMC sodium) ระยะที่ 2 ศึกษาความคงตัวทางกายภาพ เคมี และชีวภาพ และระยะที่ 3 เทียบประสิทธิภาพการเป็นสารเคลือบอุจจาระโดยรังสีแพทย์         

ผลการศึกษา : ระยะที่ 1 พบว่า สูตรตำรับที่มี 0.2% (A2-L) และ 0.3% (A3-L) CMC sodium มีผลประเมินความพึงพอใจต่อรสชาติ กลิ่น ความหนืด และองค์ประกอบโดยรวมได้คะแนนสูงที่สุดร้อยละ 71.17 และ 62.33 ตามลำดับ ระยะที่ 2 ยาน้ำสำหรับแขวนตะกอน BaSO₄-A2-L และ BaSO₄-A3-L ไม่พบการเปลี่ยนแปลงลักษณะทางกายภาพ เคมี ชีวภาพ,Sedimentation volume ratio (F=0.913-0.99), pH=4.31–4.47 และไม่พบการเจริญของเชื้อจุลชีพ E.coli, Salmonella,S. aureus และ P.aeruginosa ตลอดอายุการเก็บรักษา 6 เดือน ในระยะที่ 3 พบว่า ประสิทธิภาพของยาทั้ง 2 ตำรับ ในการเป็นสารเคลือบอุจจาระแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 (p-value 0.311)

สรุปผลการศึกษา : โรงพยาบาลมหาสารคามได้เลือกสูตรตำรับยาน้ำสำหรับแขวนตะกอนแบเรียมซัลเฟต (2% w/v) ที่เตรียมจากน้ำกระสายแขวนตะกอน 0.2% w/v CMC sodium และเลือกสภาวะการเก็บรักษาที่อุณหภูมิตู้เย็น กำหนดอายุการเก็บรักษานาน 6 เดือนหลังการเตรียมยาไว้สำหรับการให้บริการในโรงพยาบาลมหาสารคาม