การพัฒนารูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้าตามแนวคิดซาเทียร์ในคลินิกสุขภาพจิตและยาเสพติด โรงพยาบาลมหาสารคาม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : 1. เพื่อศึกษาสถานการณ์การบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้า 2. เพื่อพัฒนารูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้า และ 3. เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้าในคลินิกสุขภาพจิตและยาเสพติด โรงพยาบาลมหาสารคาม       

รูปแบบและวิธีวิจัย : วิจัยเชิงปฏิบัติการ ระยะเวลา 1 มกราคม 2566–30 เมษายน 2567 กลุ่มเป้าหมายและผู้ร่วมวิจัย ได้แก่ ผู้ติดยาเสพติดที่บำบัดแบบผู้ป่วยนอกและมีภาวะซึมเศร้า ญาติหรือผู้ใกล้ชิดผู้ป่วย จิตแพทย์ นักจิตวิทยา พยาบาลเฉพาะทางจิตเวชและยาเสพติด รวม 62 คน เก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ

ผลการศึกษา : 1. ในปี 2563-2565 พบผู้ติดยาเสพติดที่เข้ารับการบำบัดในระบบโดยสมัครใจแบบผู้ป่วยนอกมีอาการซึมเศร้าระดับรุนแรงเพิ่มขึ้น และในปี 2566 ผู้ติดยาเสพติดเข้ารับการบำบัด 240 คน พบมีภาวะซึมเศร้ารุนแรง 24 คน (ร้อยละ 10) 2. การพัฒนารูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้า ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานระดับอำเภอ วิเคราะห์สถานการณ์ แบ่งบทบาทหน้าที่ของสหวิชาชีพคืนข้อมูลผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง เพื่อหาปัญหาและแนวทางการดำเนินงานแต่ละวงรอบ จนได้รูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้า ได้แก่ การใช้โปรแกรมบำบัดยาเสพติดผู้ป่วยนอก ร่วมกับโปรแกรมการบำบัดตามแนวคิดซาเทียร์ โดยมีครอบครัวเข้าร่วมกระบวนการกลุ่ม 3. ผลของการพัฒนารูปแบบการบำบัดผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้าพบผู้ติดยาเสพติดที่มีภาวะซึมเศร้ารุนแรง 24 คน ไม่พบภาวะซึมเศร้า (ร้อยละ 87.50) และมีภาวะซึมเศร้าระดับน้อยร้อยละ 12.50 

สรุปผลการศึกษา : การใช้รูปแบบการบำบัดตามแนวคิดซาเทียร์สามารถลดอาการซึมเศร้าในผู้ติดยาเสพติดได้ เพิ่มความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองให้มีทางเลือกตัดสินใจใช้ชีวิตโดยไม่พึ่งพายาเสพติดต่อไป