การบริหารจัดการยา วัสดุทางการแพทย์ และวัคซีนในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19: กรณีศึกษาจังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อถอดบทเรียนระบบการบริหารจัดการยา วัสดุทางการแพทย์ และวัคซีนภายในจังหวัด มหาสารคาม รวมทั้งศึกษาปัญหาและแนวทางการแก้ไขในช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019

รูปแบบและวิธีการวิจัย : เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการสัมภาษณ์แบบ Face-to-face และ In-depth interview ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้บริหาร บุคลากรทางการแพทย์ ประชาชนที่มารับบริการวัคซีน และผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ที่หายแล้ว และผู้ป่วยโรคติดต่อไม่เรื้อรัง โดยใช้กรอบของ WHO Health System Framework ในการออกแบบแนวทางการสัมภาษณ์และเป็นกรอบในการวิเคราะห์ และสรุปผลการวิจัยโดยใช้ Content analysis

ผลการศึกษา : พบประเด็นหลักที่สำคัญ 3 ข้อ ได้แก่ 1. นโยบายและการจัดการควบคุมการระบาดในช่วงสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 2. ระบบการบริหารจัดการยาและวัสดุทางการแพทย์และวัคซีน 3. ปัญหาอุปสรรคและการแก้ไขในแต่ละช่วงของการระบาด ซึ่งพบว่ามีการขาดแคลนยาและเวชภัณฑ์ รวมทั้งวัคซีนในช่วงที่มีการระบาดมาก ปัญหาความไม่เท่าเทียมในการกระจายวัคซีน และปัญหาการเก็บรักษาวัคซีนตามระบบ Cold chain สำหรับการให้บริบาลเภสัชกรรม คลินิกเฉพาะโรค มีความจำเป็นต้องงดหรือลดการให้บริการลง ทำให้เกิดระบบบริการสุขภาพทางไกล และการส่งยาให้ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังทางไปรษณีย์ และข้อจำกัดด้านงบประมาณจากส่วนกลาง ทางโรงพยาบาลจำเป็นต้องใช้เงินบำรุงของโรงพยาบาลและระดมเงินบริจาคในการปรับปรุงสถานที่ จัดหาเครื่องมือแพทย์ ยา และเวชภัณฑ์ต่าง ๆ ให้เพียงพอต่อผู้ป่วยและประชาชน อัตรากำลังของบุคลการทางการแพทย์ทั้งเชิงรับและเชิงรุกไม่เพียงพอ แต่มีจิตอาสาเกิดขึ้นทั้งหน่วยงานภายในและภายนอกโรงพยาบาลรวมทั้งประชาชนจิตอาสา และผู้ป่วยจิตอาสาในโรงพยาบาลสนาม

สรุปผลการศึกษา : การศึกษานี้ทำให้เข้าใจปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นในกระบวนการบริหารยาและวัสดุทางการแทพย์ รวมทั้งวัคซีน นำไปสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายและการปรับปรุงระบบการการทำงานให้ดีขึ้นทั้งในระยะสั้นและระยะยาวได้ เพื่อให้สามารถรองรับสถานการณ์ในภาวะฉุกเฉินที่อาจเกิดขึ้นได้อีกในอนาคต