บทบาทพยาบาลเพื่อการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

ผู้แต่ง

  • ฐิติชญาน์ ปิยภัทรธนัสไชย มหาวิทยาลัยรังสิต
  • เพชรไพลิน พิบูลนิธิเกษม มหาวิทยาลัยรังสิต
  • สุนิษา เชือกทอง มหาวิทยาลัยรังสิต

คำสำคัญ:

ผู้สูงอายุ, พลังสุขภาพจิต, โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง

บทคัดย่อ

          กลุ่มผู้สูงอายุที่มีโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเป็นหนึ่งในกลุ่มประชากรที่เสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพจิต เนื่องจากปัจจัยที่มีผลกระทบต่อพลังสุขภาพจิตที่ไม่สามารถจัดการได้ในหลายส่วน ไม่ว่าจะเป็นความเสื่อมถอยด้านร่างกายตามวัย และปัญหาสุขภาพด้านโรคเรื้อรังที่เมื่อเกิดขึ้นแล้วมักจะต้องรักษาต่อเนื่องไปตลอดชีวิต หากผู้สูงอายุไม่สามารถปรับตัวต่อสถานการณ์เหล่านี้ได้อาจส่งผลให้เกิดปัญหาทางสุขภาพจิตตามมา ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่กำหนดความสามารถของบุคคลในการจัดการกับวิกฤตการณ์อย่างสมดุลคือพลังสุขภาพจิต (Resilience quotient) การเสริมสร้างคุณลักษณะที่มีผลต่อสุขภาพจิตจึงเป็นหัวใจสำคัญในการเพิ่มพลังสุขภาพจิตของผู้สูงอายุที่มีโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วิธีการที่เน้นการเสริมสร้างลักษณะเฉพาะบุคคล การส่งเสริมกลไกการเผชิญปัญหา การสนับสนุนให้ผู้สูงอายุมีส่วนร่วมในกิจกรรมประจำวันอย่างต่อเนื่อง และการจัดหาการสนับสนุนทางสังคม

References

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. ก้าวย่างของประเทศไทย สู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์แบบ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.dmh.go.th/news- dmh/view.asp?id = 30476

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2561. นครปฐม:พริ้นเทอรี่; 2562.

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. 5 โรคไม่ติดต่อที่พบในผู้สูงอายุ และเสียชีวิตในประเทศไทย [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 15 กันยายน 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/ dncd/publishinfodetail.php?publish

Pathike W, O’Brien AP, Hunter S. An ethnographic study to understand the concept of rural Thai elderly resilience: rural elderly and community nurses’ perspective. University of Newcastle Research Higher Degree Thesis: University of Newcastle; 2016.

Pathike W, O’Brien AP, Hunter S. Moving on from adversity: an understanding of resilience in rural Thai older people. Aging and Mental Health 2017; 11: 1-8.

Wagnild GM, Young HM. Development and psychometric evaluation of the Resilience Scale. Journal of Nursing Measurement. 1993;1(2):165–78.

Wagnild GM, Collins JA. Assessing resilience. Journal of Psychosocial Nursing & Mental Health. 2009;47:28-33.

ธีวัฒน์ บันลือคุณ และนฤมล พรหมา. 2565. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตผู้ป่วย โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่ศูนย์สุขภาพชุมชนเมือง อรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีษะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ [อินเตอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 20 กุมภาพันธ์ 2567]; 24(6): 1-9. เข้าถึงได้จาก: https://thaidj.org>JHC>article>dowload

Resnick B, Gwyther LP, Roberto K. Resilience in aging: Concepts, research, and outcomes. New York: Springer New York; 2011.

ฉัตรฤดี ภาระญาติ, วารี กังใจ และสิริลักษณ์ โสมานุสรณ์. ปัจจัยทำนายพลังสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 2559;24(2):97-106.

ปุณิกา กิตติกุลธนันท์, พัชรินทร์ นินทจันทร์ และโสภิณ แสงอ่อน. ความสัมพันธ์ ระหว่างเพศ การปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน ความแข็งแกร่งในชีวิตและการสนับสนุน ทางสังคม กับภาวะซึมเศร้าในผู้ สูงอายุ. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต. 2562;33(2):137-155.

Stewart DE Yuen T A. systematic review of resilience in the physically ill. Psychosomatics. 2011;52(3):199-209.

ฐิตินันท์ อ้วนล่ำ และศุภรัตน์ แป้นโพธิ์กลาง. ปัจจัยทำนายพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุที่เป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่ใช้บริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางพูน 2 อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2565;38(2):111-22.

มุกข์ดา ผดุงยาม และอัญชลี ช. ดูวอล. กลยุทธ์การฟื้นฟูพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลทหารบก. 2561;19(1):66-73.

พัชรินทร์ นินทจันทร์. ความแข็งแกร่งในชีวิต แนวคิด การประเมิน และการประยุกต์ใช้. พิมพ์ครั้งที่1. กรุงเทพมหานคร: จุดทอง; 2558.

Hamby S, Grych J, Banyard V. Resilience portfolios and poly-strengths: Identifying protective factors associated with thriving after adversity. Psychology of Violence. 2018;8(2):172-183.

อรุโณทัย ปาทาน, สิริมา มงคลสัมฤทธิ์. ประสิทธิผลของโปรแกรมสร้างเสริมความรอบรู้ด้านการดูแล สุขภาพจิตผู้สูงอายุของ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เทศบาลเมืองปทุมธานี. วารสารพฤติกรรมศาสตร์เพื่อการพัฒนา. 2563;12(2):215-32.

วิไลวรรณ ปะธิเก และขนิษฐา วิศิษฏ์เจริญ. บทบาทของพยาบาลชุมชนเพื่อการส่งเสริมพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุไทย. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์. 2562;3(1):1-12.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-12-24

How to Cite

ปิยภัทรธนัสไชย ฐ. ., พิบูลนิธิเกษม เ. ., & เชือกทอง ส. . (2024). บทบาทพยาบาลเพื่อการเสริมสร้างพลังสุขภาพจิตในผู้สูงอายุที่ป่วยด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 21(3), 13–21. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/MKHJ/article/view/271248