ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ โรงพยาบาลสำโรงทาบ อำเภอสำโรงทาบ จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ 

วิธีการศึกษา : เป็นการศึกษาเชิงพรรณนากึ่งวิเคราะห์ โดยการศึกษาแบบภาคตัดขวาง ณ จุดเวลาใดเวลาหนึ่ง (Cross sectional Study)  กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา คือ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 หรือผู้ป่วยเบาหวานชนิดไม่พึ่งอินซูลิน  จำนวน 106 ราย เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์ หาคุณภาพของแบบสัมภาษณ์ ด้วยวิธีการของคูเดอร์ ริชาร์ดสัน Kuder - Richardson(KR-20)  และหาค่าสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่นของครอนบาค (Cronbach’s alpha) การวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติใช้การทดสอบไคสแคว์ (Chi –square test) และค่าสัมประสิทธิ์ของสเปียร์แมน (Spearman Rank)

ผลการศึกษา : พฤติกรรมการใช้ยา ของกลุ่มตัวออย่างโดยรวม อยู่ในระดับพอใช้  ร้อยละ 82.10  และมีพฤติกรรมการใช้ยาในระดับที่ควรปรับปรุง ร้อยละ 17.90  พฤติกรรมการใช้ยา อยู่ในระดับดี 3 ประเด็น คือ อ่านฉลากยา และวิธีการใช้ยาโดยละเอียด ก่อนใช้ยา ถ้าลืมรับประทานยาเบาหวานจะรับประทานยาทันทีที่นึกได้  และรับประทานยาตามจำนวนและเวลาที่กำหนดอย่างเคร่งครัด  พฤติกรรมการใช้ยา อยู่ในระดับพอใช้  ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง คือ 1) ผู้ใกล้ชิดเกี่ยวกับการดูแลรับประทานยา 2) สิทธิด้สนการรักษาพยาบาล และ 3) การรับรู้อุปสรรคในการรับประทานยา ได้แก่การรับประทานยาเบาหวาน แล้วทำให้เกิดอาการข้างเคียง และการรับประทานยาทุกวันและทำให้รู้สึกเบื่อ  มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาของกลุ่มตัวอย่าง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.05)

สรุป : ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้  ได้แก่ ผู้ใกล้ชิดที่ดูแลเกี่ยวกับการรับประทานยา  สิทธิด้านการรักษาพยาบาล  และการรับรู้อุปสรรคในการรับประทานยา