การพยาบาลผู้ป่วยส่องกล้องที่มีภาวะช็อค จากเลือดออกในหลอดอาหาร

บทคัดย่อ

ภาวะเลือดออกในหลอดอาหาร (Esophageal varices bleeding) เป็นภาวะเลือดออกที่พบบ่อยที่สุดในระบบทางเดินอาหาร เป็นโรคแทรกซ้อนในผู้ป่วยโรคตับแข็ง ที่เป็น Portal hypertension ซึ่งเป็นสาเหตุการตายที่สำคัญถึง 1 ใน 3 โดยพบมากถึง ร้อยละ 50 - 60 การรักษามีทั้งการใช้ยา การห้ามเลือดโดยการส่องกล้อง (Endoscope)  และการผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะช็อคและเสียชีวิต

วัตถุประสงค์ : เพื่อเป็นกรณีศึกษาในผู้ป่วยส่องกล้องที่มีภาวะเลือดออกในหลอดอาหาร โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช

กรณีศึกษา : ผู้ป่วยชายไทย อายุ 46 ปี มาด้วยรับ refer จากโรงพยาบาลพัฒนานิคม ด้วยอาเจียนเป็นเลือดสดประมาณ 1 กระโถน  หลังให้เลือดอาการไม่ดีขึ้น ซึมลง ความดันโลหิตต่ำ ท้องและขาขวาบวมมากขึ้น แพทย์จึงส่งต่อ (refer) มา แรกรับ ความดันโลหิต 80/40 มิลลิเมตรปรอท ชีพจร116 ครั้ง/นาที หายใจ 24 ครั้ง/นาที อุณหภูมิ  36.3  องศาเซลเซียส Hct 17%, O₂ Sat 98%  หลังรับไว้ on Sengstaken-Blakemore Tube, O₂ cannular 3 lit/min,  PRC 3  unit,  Intravenous fluid vein drip และนัดทำ Endoscopy ด่วน ผลเป็น  Antrum ulcer  และ  Esophageal varices ทำ  Argon Plasma Coagulation (APC) และ band ligation 3 วง  ต่อมาผู้ป่วยมีเลือดออกซ้ำ  ซึมลง จาก Hepatic encephalopathy หายใจเบาตื้น O₂ Sat 85% แพทย์ on ET Tube with Bird's respirator แก้ไข ภาวะช็อค ให้ PRC 6 unit, FFP 6 unit, Platelet concentration 5 unit ยารักษาแผลในกระเพาะอาหาร และยาระบาย ให้การพยาบาลเกี่ยวกับการประเมินภาวะพร่องออกซิเจน ภาวะช็อคจากเสียเลือด การป้องกันภาวะแทรกซ้อน  ให้คำแนะนำเรื่องโรค การปฏิบัติตัวขณะอยู่โรงพยาบาลและเมื่อกลับไปอยู่ที่บ้าน ผู้ป่วยอาการดีขึ้น จำหน่ายกลับบ้านได้ รวมระยะเวลาพักรักษาตัวในโรงพยาบาล รวม 7 วัน และนัดตรวจซ้ำ 1 เดือน ที่โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช ค่าใช้จ่าย 48,286 บาท

ผลลัพธ์ : ผู้ป่วยไม่มีเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร ไม่มีของเสียคั่งจากตับวาย ท้องและขาขวายุบบวม ผู้ป่วยมีความรู้เรื่องโรคและการดูแลตนเองเกี่ยวกับโรคเลือดออกในหลอดอาหาร  และตับแข็งจากสุรา และได้รับการส่งปรึกษาคลินิกเลิกสุรา