ความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับการบริโภคอาหารตามการนับคาร์โบไฮเดรต และสารอาหารที่ได้รับของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำปรึกษาวิธีการนับคาร์โบไฮเดรต

ผู้แต่ง

  • รติรัตน์ กสิกุล
  • เบญจา มุกตพันธุ์

คำสำคัญ:

ความรู้, ทัศนคติ, การได้รับสารอาหาร, ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2, การนับคาร์โบไฮเดรต

บทคัดย่อ

โรงพยาบาลมหาสารคามได้นำเทคนิคการนับคาร์โบไฮเดรตมาใช้ในการให้คำแนะนำผู้ป่วยด้านการบริโภคอาหารที่คลินิกเบาหวาน การศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความรู้ ทัศนคติเกี่ยวกับเทคนิคการนับคาร์โบไฮเดรต สารอาหารที่ได้รับ และภาวะโภชนาการของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำปรึกษาวิธีการนับคาร์โบไฮเดรต  การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา แบบภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำปรึกษาวิธีการนับคาร์โบไฮเดรต ในคลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลมหาสารคาม จำนวน 127 ราย เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์เพื่อเก็บข้อมูลเกี่ยวกับ ข้อมูลทั่วไป ความรู้ ทัศนคติเกี่ยวกับการนับคาร์โบไฮเดรต ความถี่การบริโภคอาหารชนิดต่าง ๆ และการบริโภคอาหารย้อนหลัง 24 ชั่วโมง ทดสอบความเที่ยงของแบบสัมภาษณ์ความรู้โดยใช้ Kuder-Richardson 20 ได้ค่า 0.72 และแบบสัมภาษณ์ทัศนคติโดยใช้ Cronbach's alpha coefficient ได้ค่า 0.70 วิเคราะห์สารอาหารที่ได้รับด้วยโปรแกรมสำเร็จรูป และประเมินภาวะโภชนาการโดยใช้ค่าดัชนีมวลกายโดยเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วย เก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง มีนาคม 2555

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 66.1 อายุเฉลี่ย 49.9 ปี (SD=6.0) ร้อยละ 52 ของกลุ่มตัวอย่างมีภาวะอ้วน (BMI ≥ 25.0 kg/m2) กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีคะแนนความรู้ระดับสูง มีคะแนนทัศนคติระดับปานกลางโดยพบ ร้อยละ 78 และ 97 ตามลำดับ ในด้านความถี่การบริโภคอาหารชนิดต่างๆ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่บริโภคข้าวเหนียว  ปลา และผักทุกวัน ร้อยละ 95.3, 78.7 และ67.7 ตามลำดับ  บริโภคผลไม้ที่มีน้ำตาลสูงทุกวัน ร้อยละ 59.8  และบริโภคอาหารประเภทผัดทุกวัน ร้อยละ 56.7 พลังงานและโปรตีนที่ได้รับต่อวัน ร้อยละ 70.9 และ 117.9 ของ RDA ตามลำดับ  โดยสัดส่วนพลังงานที่ได้รับมาจาก คาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน คิดเป็น ร้อยละ 57.1,  20.0  และ 22.9 ของพลังงานทั้งหมดตามลำดับ โดยสรุปการที่ได้รับคำปรึกษาการนับคาร์โบไฮเดรตทำให้ผู้ป่วยเบาหวาน มีความรู้ในระดับสูง แต่ทัศนคติในเรื่องดังกล่าวอยู่ในระดับปานกลาง การบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลและน้ำมันสูงยังเป็นปัญหา ดังนั้นต้องให้คำปรึกษาอย่างต่อเนื่องและเฉพาะเจาะจงชนิดอาหารที่ยังเป็นปัญหาในการปฏิบัติ

เอกสารอ้างอิง

Lopes Souto D, Lopes Rosado E. Use of carb counting in the dietary treatment of diabetes mellitus. Nutr Hosp. 2010; 25(1):18-25. Review.

Martins MR, Ambrosio AC, Nery M, Aquino RD, Queiroz MS. Assessment guidance of carbohydrate counting method in patients with type 2 diabetes mellitus. Prim Care Diabetes. 2013 May 20. doi:pii: S1751-9918(13)00050-8. 10.1016/j.pcd.2013.04.009. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 23702239.

โรงพยาบาลมหาสารคาม. รายงานสถิติกลุ่มโรคเรื้อรังที่พบบ่อย. มหาสารคาม: หน่วยงานพัฒนาคุณภาพบริการและวิชาการศูนย์ข้อมูลโรงพยาบาลมหาสารคาม; 2553.

Johnson MA. Carbohydrate Counting for People With Type 2 Diabetes. Diabetes Spectrum 13 (3), 2000, p 149.

ศัลยา คงสมบูรณ์เวช. โภชนบำบัดสำหรับเบาหวาน. ใน สมาคมผู้ให้ความรู้โรคเบาหวาน, สมาคมนักกำหนดอาหาร. หลักสูตรพื้นฐาน. กรุงเทพฯ: [ม.ป.พ.]. 2553; 71-110.

มงคลหญิง สุวรรณโคตร, อรสา กงตาล. การพัฒนาการดูแลผู้ป่วยเบาหวานของศูนย์สุขภาพชุมชน ตำบลศิลาโดยใช้รูปแบบการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2555; 4(3): 47-54.

มยุรา อินทรบุตร, เบญจา มุกตพันธุ์. การรับรู้และการปฏิบัติด้านการควบคุมอาหารของผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภทที่ 2. ศรีนครินทร์เวชสาร. 2550; 22: 283-90.

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนไทย. นนทบุรี: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์. 2546.

จันทนา แสงเพชร. พฤติกรรมการบริโภคอาหารและการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการในคลินิกเบาหวานบริการแบบเบ็ดเสร็จโรงพยาบาลขอนแก่น. [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโภชนาการชุมชุน] ขอนแก่น: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2549.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-03-12

รูปแบบการอ้างอิง

กสิกุล ร. ., & มุกตพันธุ์ เ. . . (2025). ความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับการบริโภคอาหารตามการนับคาร์โบไฮเดรต และสารอาหารที่ได้รับของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับคำปรึกษาวิธีการนับคาร์โบไฮเดรต. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 11(1), 77–85. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/MKHJ/article/view/274206

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย