ปัจจัยที่มีผลต่อปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์ที่มาฝากครรภ์

บทคัดย่อ

การขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ จึงต้องการที่จะศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบปริมาณไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อระดับไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์

วิธีการศึกษา : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์ กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาคือ หญิงตั้งครรภ์ที่ฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์และโรงพยาบาลศูนย์ขอนแก่น จำนวน 184 ราย ข้อมูลกลุ่มตัวอย่างคือ ความรู้และความเชื่อเกี่ยวกับสารไอโอดีนโดยใช้แบบสอบถามแบบมีโครง สร้าง ประเมินปริมาณไอโอดีนที่ได้รับจากการบริโภคอาหาร ใช้แบบสอบถามความถี่การบริโภคอาหารกึ่งปริมาณ เก็บตัวอย่างปัสสาวะเพื่อส่งวิเคราะห์ความเข้มข้นของไอโอดีนในปัสสาวะ วิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อระดับไอโอดีนในปัสสาวะของหญิงตั้งครรภ์ (<150 µg/L) และปัจจัยที่มีผลต่อระดับสารไอโอดีนที่ได้รับจากการบริโภคอาหาร (<200 μg /วัน) โดยใช้สถิติวิเคราะห์ถดถอยพหุ ลอจีสติก (Multiple Logistic Regression)   

ผลการศึกษา : กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 26.3 ± 6.6 ปี ระดับการศึกษา คือปริญญาตรีหรือสูงกว่า ร้อยละ 25.5 มัธยฐาน รายได้ของครอบครัว 15,000 บาท/เดือน คิดเป็น ร้อยละ 45 มีความรู้เกี่ยวกับสารไอโอดีน ในระดับต่ำ และร้อยละ 70  มีความเชื่อเกี่ยวกับสารไอโอดีนในระดับปานกลาง กลุ่มที่ได้รับสารไอโอดีนจากการบริโภคอาหารมีค่ามัธยฐาน 185 ไมโครกรัม/วัน โดย ร้อยละ 58 ของกลุ่มตัวอย่างได้รับไอโอดีนน้อยกว่า 200 μg /วัน เมื่อพิจารณาตามข้อแนะนำปริมาณไอโอดีนที่ควรได้รับขององค์การอนามัยโลกพบกลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 75 ได้รับไอโอดีนน้อยกว่า 250 μg /วัน ความเข้มข้นของไอโอดีนในปัสสาวะมีค่ามัธยฐาน 127.5 μg/L โดยมีกลุ่มตัวอย่างถึง ร้อยละ 59.2 มีความเข้มข้นของไอโอดีนในปัสสาวะต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ(<150 µg/L)  เมื่อวิเคราะห์ถดถอยพหุลอจิสติก พบว่า ไม่มีปัจจัยใดมีผลต่อความเข้มข้นของไอโอดีนในปัสสาวะ สำหรับปัจจัยที่มีผลต่อปริมาณไอโอดีนที่ได้จากอาหารพบว่า รายได้มีความสัมพันธ์กับปริมาณไอโอดีนที่ได้รับอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (OR = 2.05, 95% CI = 1.03 - 4.03) โดยสรุป การขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์ที่ศึกษามีความชุกสูง หญิงตั้งครรภ์บริโภคอาหารที่มีไอโอดีนน้อย และยังขาดความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับไอโอดีน ดังนั้นการดำเนินโครงการแก้ไขปัญหาโรคขาดสารไอโอดีนในหญิงตั้งครรภ์ควรดำเนินการอย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ และควรเน้นในหญิงตั้งครรภ์ที่มีรายได้น้อย