รูปแบบการพัฒนาหมู่บ้านปลอดสุรา อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร

บทคัดย่อ

                การดำเนินการแก้ไขปัญหาในชุมชนโดยใช้กระบวนการที่เน้นให้ประชาชนในชุมชนมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการ วางแผน และประสานงาน ส่งผลต่อการแก้ปัญหาที่มีประสิทธิภาพและยั่งยืน การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษากระบวนการสร้างรูปแบบการพัฒนาหมู่บ้านปลอดสุรา มีลักษณะวงรอบประกอบด้วย การวางแผน การปฏิบัติการ การสังเกตการณ์ และการสะท้อนผล โดยใช้เทคนิคกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วม (AIC) คัดเลือกกลุ่มตัวอย่าง แบบเจาะจง (Purposive Sampling) เป็นแกนนำหมู่บ้าน จำนวน 42 คน เก็บรวบรวมข้อมูล โดยใช้แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลสถิติพื้นฐานใช้ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบสมมติฐานใช้ Paired t - test

                ผลการวิจัยพบว่า ได้รูปแบบการพัฒนาหมู่บ้านปลอดสุรา ประกอบด้วย การมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็น การจัดตั้งกรรมการดำเนินงานและผู้รับผิดชอบงานที่ชัดเจน การอบรมให้ความรู้ การศึกษาดูงาน ข้อบังคับหมู่บ้านสัญญาประชาคม การประชาสัมพันธ์และการกระจายข่าวสาร การติดตาม ดูแล ช่วยเหลือจากคณะกรรมการดำเนินการ การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย ผลการดำเนินงานตามรูปแบบ พบว่า การดำเนินงานหลังการพัฒนาในทุกด้านอยู่ในระดับดี ( = 2.78 S.D=0.40) และจากการเปรียบเทียบผลการดำเนินงานตามรูปแบบพบว่าหลังการดำเนินงานมีการพัฒนาเพิ่มขึ้นกว่าก่อนดำเนินการ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ปัจจัยความสำเร็จการดำเนินงาน คือ การมีส่วนร่วมของชุมชนในทุกภาคส่วน การยอมรับ การปฏิบัติตามข้อบังคับสัญญาประชาคมของหมู่บ้าน  การกระจายข่าวสารและการประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง

                โดยสรุป จะเห็นได้ว่ารูปแบบการพัฒนาหมู่บ้านปลอดสุรา จังหวัดยโสธรซึ่งประกอบด้วยกิจกรรมโดยใช้เทคนิคกระบวนการวางแผนแบบมีส่วนร่วม (AIC) ส่งผลให้การพัฒนาหมู่บ้านปลอดสุรา จังหวัดยโสธร มีการพัฒนา และการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ดีขึ้นซึ่งรูปแบบการพัฒนานี้จะเป็นประโยชน์ในการนำไปประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนและวิเคราะห์กลวิธีเพื่อการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นต่อไป