ผลการบริบาลเภสัชกรรมในผู้ป่วยเบาหวานที่นอนโรงพยาบาลด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือน้ำตาลในเลือดต่ำ ณ หอผู้ป่วยอายุกรรม โรงพยาบาลมหาสารคาม

ผู้แต่ง

  • อรอนงค์ แสวงดี โรงพยาบาลมหาสารคาม
  • เพชรรัตน์ดา ราชดา โรงพยาบาลมหาสารคาม

คำสำคัญ:

การบริบาลเภสัชกรรม, ผู้ป่วยเบาหวาน, ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง, ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัญหาจากการใช้ยา ระดับน้ำตาลในเลือด (FBS) และระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c) รวมถึงความรู้เกี่ยวกับโรคและการใช้ยาเบาหวาน ในผู้ป่วยเบาหวานที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดสูง หรือน้ำตาลในเลือดต่ำ

รูปแบบและวิธีวิจัย : การวิจัยเป็น cross-sectional study กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือน้ำตาลในเลือดต่ำ ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2567 ถึง 31 มีนาคม 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมานใช้ paired t-test

ผลการศึกษา : ผู้ป่วยทั้งหมด 74 ราย ปัญหาการใช้ยาที่พบมากที่สุด คือความไม่ร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย จำนวน 29 ครั้ง (ร้อยละ 39.18) ได้แก่ ไม่รับประทานยา ไม่ฉีดยา ฉีดยาเบาหวานไม่ถูกต้อง และรับประทานอาหารไม่ตรงเวลาหลังฉีดอินซูลิน หลังการให้บริบาลทางเภสัชกรรมพบว่าระดับ FBS เฉลี่ยและ ระดับ HbA1c อยู่ในเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลซ้ำ (Re-admission) จากปัญหาการใช้ยา ลดลงจาก 4 เป็น 0 ครั้ง ความรู้ก่อนและหลังการบริบาลเภสัชกรรมมีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 5.57±0.84 เป็น 7.43±0.72 คะแนน แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05)

สรุปผลการศึกษา : การบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับทีมสหวิชาชีพช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานมีความรู้มากขึ้นระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ และป้องกันการ Re-admission จากปัญหาการใช้ยา

เอกสารอ้างอิง

โรงพยาบาลศิริราช. เบาหวาน รู้ทัน ป้องกันได้ [อินเทอร์เน็ต]. 2021 [สืบค้นเมื่อ 2 กรกฎาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/diabetes-2

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2560. พิมพ์ครั้งที่ 3. ปทุมธานี: ร่มเย็น มีเดีย; 2560.

International Diabetes Federation. Diabetes facts & figures. 10th ed. 2021.

กองโรคไม่ติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข. ตัวชี้วัดโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ปีงบประมาณ 2561 [อินเทอร์เน็ต]. [สืบค้นเมื่อ 26 กรกฎาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://diabetesatlas.org/media/uploads/sites/3/2025/02/IDF_Atlas_10th_Edition_202 1.pdf

Krapek K, King K, Warren SS, George KG, Caputo DA, Mihelich K, et al. Medication adherence and associated hemoglobin A1c in type 2 diabetes. Ann Pharmacother. 2004;38(9):1357-62. doi: 10.1345/aph.1D612.

อัญชนา พืดขุนทด. การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีดอินซูลินโรงพยาบาลบ้านด่าน. วารสารแพทย์โรงพยาบาลศรีษะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2566;38(1):237-46.

ภาณุ วิริยานุทัย, กฤษฎิ์ ทองบรรจบ, ศรีประไพ อินทร์ชัยเทพ, และคณะ. ผลการบริบาลเภสัชกรรมโดยการออกเยี่ยมบ้านในผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา. 2565;2(2):40-58.

เสาวลักษณ์ วัดสิงห์. การพัฒนาความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยโรคเบาหวานศูนย์บริการสาธารณสุข45 ร่มเกล้า ลาดกระบัง. [รายงานการวิจัย]. 2562.

จันทร์จรัส รูปสูง. การค้นหาและจัดการปัญหาความไม่ร่วมมือในการรับประทานยาของผู้ป่วยโรคเบาหวาน รพ.สะบ้าย้อย จ.สงขลา ปีงบประมาณ 2562 [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [สืบค้นเมื่อ 5 เมษายน 2565]. เข้าถึงได้จาก: www.skho.moph.go.th/journal305/รพช

สภาเภสัชกรรม. การอบรมระยะสั้น หลักสูตรประกาศนียบัตรการบริบาลทางเภสัชกรรม (สาขาบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยนอก) รุ่นที่ 8 [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php?option=seminar_ detail&subpage=seminar_detail&id=1261

Cipolle RJ, Strand LM, Morley PC. Pharmaceutical Care Practice: The Patient Centered Approach to Medication Management Service [อินเทอร์เน็ต]. 2012 [สืบค้นเมื่อ 2 มิถุนายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://accesspharmacy.mhmedical.com/book.aspx?bookID=49112.

อัญชภรณ์ คำสาร, ศุภลักษณ์ วงศ์ปาลี, จินดาวิทย์ อิสระโชติ. การพัฒนาระบบงานเภสัชสนเทศเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพระบบยา โรงพยาบาลลำพูน ปี 2558–2562. วารสารคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ. 2566;3(1):33-51.

อรุณวรรณ ต่อกร. ผลของการบริบาลเภสัชกรรมร่วมกับการติดตามการใช้ยาทางไกลในผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้ยาฉีดอินซูลิน โรงพยาบาลโกสัมพีนคร จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารวิจัยและวิชาการสาธารณสุขจังหวัดพิจิตร. 2565;3(2):108-116.

พัทร์วรินทร์ ศรลัมพ์, ณัฐธิดา เวทนาสุข, รณกฤต ทีทา. ผลของการบริบาลเภสัชกรรมกับการติดตามการใช้ยาทางไกลในผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ โรงพยาบาลพล จังหวัดขอนแก่น. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา. 2567;4(1):1-15.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-25

รูปแบบการอ้างอิง

แสวงดี อ. ., & ราชดา เ. . (2025). ผลการบริบาลเภสัชกรรมในผู้ป่วยเบาหวานที่นอนโรงพยาบาลด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดสูงหรือน้ำตาลในเลือดต่ำ ณ หอผู้ป่วยอายุกรรม โรงพยาบาลมหาสารคาม. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 22(2), 114–126. สืบค้น จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/MKHJ/article/view/275760

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย