ความชุกของภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 ในผู้ป่วยที่มีประวัติ ติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 จากการติดตามที่ระยะ 3 เดือนหลังการติดเชื้อ

ผู้แต่ง

  • เมธาวี หวังชาลาบวร, พ.บ. โรงพยาบาลสระบุรี
  • ศรัณย์ วีระเมธาชัย, พ.บ. กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลสระบุรี
  • ธนกมณ ลีศรี, Ph.D. สาขาการพยาบาลอนามัยชุมชน สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

คำสำคัญ:

ภาวะหลังติดเชื้อ, โควิดระยะยาว, โควิด-19, ความชุก

บทคัดย่อ

การศึกษาภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและกลุ่มอาการสำคัญของ
ภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 โดยใช้รูปแบบการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (Analytical cross-sectional study) กลุ่มตัวอย่างใช้การสุ่มผู้ป่วยตามสัดส่วนจำนวนผู้ป่วยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ยืนยันผลด้วย PCR จากฐานข้อมูลจาก 4 รูปแบบ
การกักตัวได้แก่ รพ. สระบุรี รพ. สนาม Hospitel และ HI & CI ในช่วง 1 กรกฏาคม 2020-31 สิงหาคม 2021 เพื่อเก็บข้อมูลภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 โดยใช้แบบสัมภาษณ์ภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19
ผ่านทางโทรศัพท์ ในช่วงเวลา 16 พฤศจิกายน 2021-22 ธันวาคม และแบบประกอบการสัมภาษณ์ ได้แก่ แบบประเมิน mMRC, Fatigue Severity Score (FFS) ฉบับภาษาไทย (α=0.88) แบบประเมินภาวะเมื่อยล้าภายหลังจากทำกิจกรรม (Post-Exertional Malaise, PEM) (α=0.82) และแบบสอบถามรายอาการ
ผู้ป่วยรายบุคคล

ผลการศึกษา พบผู้ป่วยจำนวน 202 คน มีความชุกภาวะหลังการติดเชื้อโควิด-19 ร้อยละ 64.87 อาการที่บ่อย คือ ผมร่วง (32.53%) ภาวะ PEM (32.02%) อาการหายใจลำบาก (21.59%) อาการเหนื่อยล้า (16.46%) และอาการนอนไม่หลับ (13.77%) เพศหญิงมีความสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะหลังการติดเชื้อ
โควิด-19 (p<0.001) และมีความสัมพันธ์กับการเกิดอาการผมร่วง (p<0.001) ความรุนแรงของอาการ
ขณะติดเชื้อ (p=0.004) และโรคเบาหวาน (p=0.012)  มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดภาวะหายใจลำบาก

Author Biographies

เมธาวี หวังชาลาบวร, พ.บ., โรงพยาบาลสระบุรี

นายแพทย์ปฏิบัติการ

ศรัณย์ วีระเมธาชัย, พ.บ., กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลสระบุรี

นายแพทย์ชำนาญการ

ธนกมณ ลีศรี, Ph.D., สาขาการพยาบาลอนามัยชุมชน สำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

ผู้ช่วยศาสตราจารย์

References

Dong E, Du H, Gardner L. An interactive web-based dashboard to track COVID-19 in real time [Internet]. Vol. 20, The Lancet Infectious Diseases. Elsevier; 2020 [cited 2021 Oct 22]. p. 533–4. Available from: http://www.thelancet.com/article/S1473309920301201/fulltext

World Health Organization. Clinical Management of COVID-19: Living Guidance. World Heal Organ [Internet]. 2021 Oct [cited 2021 Oct 26];(January). Available from: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-clinical-2021-2

World Health Organization. Expanding our understanding of Post COVID-19 condition [Internet]. 2021 [cited 2021 Oct 26]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/340951

Augustin M, Schommers P, Stecher M, Dewald F, Gieselmann L, Gruell H, et al. Post-COVID syndrome in non-hospitalised patients with COVID-19: a longitudinal prospective cohort study. Lancet Reg Heal - Eur [Internet]. 2021 Jul 1 [cited 2021 Oct 21];6:100122. Available from: http://www.thelancet.com/article/S2666776221000995/fulltext

Menges D, Ballouz T, Anagnostopoulos A, Aschmann HE, Domenghino A, Fehr JS, et al. Burden of post-COVID-19 syndrome and implications for healthcare service planning: A population-based cohort study. PLoS One [Internet]. 2021 Jul 1 [cited 2021 Oct 21];16(7):e0254523. Available from: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0254523

Moreno-Pérez O, Merino E, Leon-Ramirez JM, Andres M, Ramos JM, Arenas-Jiménez J, et al. Post-acute COVID-19 syndrome. Incidence and risk factors: A Mediterranean cohort study. J Infect [Internet]. 2021 Mar 1 [cited 2021 Oct 21];82(3):378–83. Available from: http://www.journalofinfection.com/article/S0163445321000098/fulltext

Huang C, Huang L, Wang Y, Li X, Ren L, Gu X, et al. 6-month consequences of COVID-19 in patients discharged from hospital: a cohort study. Lancet [Internet]. 2021 Jan 16 [cited 2021 Oct 22];397(10270):220–32. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33428867/

Xiong Q, Xu M, Li J, Liu Y, Zhang J, Xu Y, et al. Clinical sequelae of COVID-19 survivors in Wuhan, China: a single-centre longitudinal study. Clin Microbiol Infect [Internet]. 2021 Jan 1 [cited 2021 Dec 29];27(1):89–95. Available from: http://www.clinicalmicrobiologyandinfection.com/article/S1198743X20305759/fulltext

World Health Organization. A clinical case definition of post COVID-19 condition by a Delphi consensus, [Internet]. 2021 [cited 2021 Oct 23]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Post_COVID-19_condition-Clinical_case_definition-2021.1

Huang L, Yao Q, Gu X, Wang Q, Ren L, Wang Y, et al. 1-year outcomes in hospital survivors with COVID-19: a longitudinal cohort study. Lancet [Internet]. 2021 Aug 28 [cited 2021 Oct 22];398(10302):747–58. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34454673/

Liang L, Yang B, Jiang N, Fu W, He X, Zhou Y, et al. Three-month Follow-up Study of Survivors of Coronavirus Disease 2019 after Discharge. J Korean Med Sci [Internet]. 2020 Jan 1 [cited 2021 Oct 22];35(46). Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33289374/

Mughal F, Khunti K, Mallen C. The impact of COVID-19 on primary care: Insights from the Na... : Journal of Family Medicine and Primary Care [Internet]. Journal of Family Medicine and Primary Care. 2021 [cited 2021 Oct 30]. Available from: https://journals.lww.com/jfmpc/Fulltext/2021/12000/The_impact_of_COVID_19_on_primary_care__Insights.3.aspx

Pourhoseingholi MA, Vahedi M, Rahimzadeh M. Sample size calculation in medical studies. Gastroenterol Hepatol from bed to bench [Internet]. 2013;6(1):14–7. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24834239

สวัสดี อวยพร. ปัจจัยคัดสรรที่สัมพันธ์กับความเหนื่อยล้าในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง.[ปริญญานิพนธ์พยาบาลศาสตร์มหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2014.

คณะทำงานพัฒนาแนวปฏิบัติการบริการสาธารณสุขโรคปอดอุดกลั้นเรื้อรัง. แนวปฏิบัติบริการสาธารณสุข โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง พ.ศ. 2553. สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย;2010.

Stussman B, Williams A, Snow J, Gavin A, Scott R, Nath A, et al. Characterization of Post–exertional Malaise in Patients With Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome. Front Neurol [Internet]. 2020 Sep 18 [cited 2021 Oct 27];11:1025. Available from: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fneur.2020.01025/full

กรมสุขภาพจิต. แนวทางการดูแลเฝ้าระวังโรคซึมเศร้าระดับจังหวัด. กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข [Internet]. 2014;7–8. Available from: https://www.dmh.go.th/test/download/files/2Q 9Q 8Q (1).pdf

WHO Working Group on the Clinical Characterisation and Management of COVID-19 infection. A minimal common outcome measure set for COVID-19 clinical research [Internet]. Vol. 20, The Lancet Infectious Diseases. 2020 [cited 2022 Jan 8]. p. e192–7. Available from: https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30483-7/fulltext

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. การเฝ้าระวังการระบาด และกลายพันธุ์โควิด-19 ในประเทศไทย 6 ส.ค.2564 [Internet]. กรุงเทพมหานคร; 2021. Available from: http://msto.dmsc.moph.go.th/login/showimgdetil.php?id=329

Hu Z, Huang X, Zhang J, Fu S, Ding D, Tao Z. Differences in Clinical Characteristics Between Delta Variant and Wild-Type SARS-CoV-2 Infected Patients. Front Med [Internet]. 2022;8. Available from: https://www.frontiersin.org/article/10.3389/fmed.2021.792135

Carruthers BM, Van de Sande MI, De Meirleir KL, Klimas NG, Broderick G, Mitchell T, et al. Myalgic encephalomyelitis: International Consensus Criteria. J Intern Med [Internet]. 2011 Oct 1 [cited 2022 Jan 15];270(4):327–38. Available from: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1365-2796.2011.02428.x

Davis HE, Assaf GS, McCorkell L, Wei H, Low RJ, Re'em Y, et al. Characterizing Long COVID in an International Cohort: 7 Months of Symptoms and Their Impact. SSRN Electron J [Internet]. 2021 Apr 13 [cited 2021 Oct 22]; Available from: https://papers.ssrn.com/abstract=3820561

Fernández-de-las-Peñas C, Guijarro C, Torres-Macho J, Velasco-Arribas M, Plaza-Canteli S, Hernández-Barrera V, et al. Diabetes and the Risk of Long-term Post-COVID Symptoms. Diabetes [Internet]. 2021 Sep 27;70(12):2917–21. Available from: https://doi.org/10.2337/db21-0329

Verity R, Okell LC, Dorigatti I, Winskill P, Whittaker C, Imai N, et al. Estimates of the severity of coronavirus disease 2019: a model-based analysis. Lancet Infect Dis. 2020 Jun;20(6):669–77.

Centers for Disease Control and Prevention. IOM 2015 Diagnostic Criteria - Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) [Internet]. Institute of Medicine. 2015 [cited 2022 Jan 5]. Available from: https://www.cdc.gov/me-cfs/healthcare-providers/diagnosis/iom-2015-diagnostic-criteria.html

Mantovani E, Mariotto S, Gabbiani D, Dorelli G, Bozzetti S, Federico A, et al. Chronic fatigue syndrome: an emerging sequela in COVID-19 survivors? J Neurovirol [Internet]. 2021/08/02. 2021 Aug;27(4):631–7. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34341960

Kedor C, Freitag H, Meyer-Arndt L, Wittke K, Zoller T, Steinbeis F, et al. Chronic COVID-19 Syndrome and Chronic Fatigue Syndrome (ME/CFS) following the first pandemic wave in Germany – a first analysis of a prospective observational study [Internet]. medRxiv; 2021. Available from: http://europepmc.org/abstract/PPR/PPR279456

Komaroff AL, Lipkin WI. Insights from myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome may help unravel the pathogenesis of postacute COVID-19 syndrome. Trends Mol Med [Internet]. 2021/06/07. 2021 Sep;27(9):895–906. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34175230

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-03-20