ผลของโปรแกรมทันตสุขศึกษาเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคปริทันต์ของอาสาสมัครสาธารณสุขในอำเภอเอราวัณ จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

           การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลอง  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมทันตสุขศึกษาเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคปริทันต์ของอาสาสมัครสาธารณสุขในอำเภอเอราวัณ  จังหวัดเลย  กลุ่มตัวอย่างจำนวน  120 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 60 คน และกลุ่มเปรียบเทียบ 60 คน มีระยะเวลาในการทดลอง 12 สัปดาห์  มีการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม  และเฉพาะกลุ่มทดลองหลังการทดลองจะมีการสัมภาษณ์ข้อมูลเรื่องการนำความรู้ไปเผยแพร่ในชุมชนด้วย  การวิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปใช้สถิติเชิงพรรณนา  ได้แก่  ความถี่  ร้อยละ  ค่าเฉลี่ย  และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ส่วนการวิเคราะห์เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของคะแนนด้วยสถิติ  Paired  Sample  t-test  และ  Independent Sample t-test  สำหรับสื่อทันตสุขศึกษาเป็นสื่อกลางของการเรียนรู้  กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมทันตสุขศึกษาประกอบด้วยการเรียนรู้ด้วยตนเองจากสื่อ  การจัดกิจกรรมกลุ่มการสาธิตและฝึกปฏิบัติการแปรงฟันและการใช้ไหมขัดฟันที่ถูกวิธี  โดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรคร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมจากกลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขและผู้วิจัย  ผลการศึกษาพบว่า  ภายหลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยของด้านความรู้โรคปริทันต์  การรับรู้ความรุนแรงต่อการเกิดโรคปริทันต์  การรับรู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคปริทันต์  ความคาดหวังในความสามารถของตนเองในการป้องกันโรคปริทันต์  ความคาดหวังในประสิทธิผลของการตอบสนองต่อการป้องกันโรคปริทันต์  และการปฏิบัติตัวในการป้องกันโรคปริทันต์สูงกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (p-value < 0.001)  คะแนนเฉลี่ยของปริมาณคราบจุลินทรีย์และสภาวะปริทันต์ในกลุ่มทดลองลดลงกว่าก่อนการทดลองและลดลงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001)และหลังจากการทดลองพบว่ากลุ่มทดลองมีการนำความรู้เรื่องการป้องกันโรคปริทันต์ไปเผยแพร่ให้แก่ประชาชนในชุมชน