การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน สำหรับนักศึกษาชั้นปีที่ 2 หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขชุมชน วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

ผู้แต่ง

  • เบญญาภา กาลเขว้า วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น
  • ประทีป กาลเขว้า วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น
  • อรัญญา ศรีสุนาครัว วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น
  • พรรณี เลาวะเกียรติ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

คำสำคัญ:

โภชนาการ, การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน, การวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการในชั้นเรียน (Classroom Action  Research : CAR)  โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (PBL) เป็น 3 ระยะ(7 ขั้นตอน) คือระยะที่1 เปิดโจทย์ปัญหา(ประกอบด้วย 1)ทำความเข้าใจศัพท์/ แนวคิดให้ตรงกัน 2)  ระบุปัญหา3) วิเคราะห์สาเหตุปัญหาจัดลำดับความสำคัญ4) ตั้งสมมติฐาน  และลำดับความสำคัญ5) ตั้งวัตถุประสงค์การเรียนรู้เพื่อนำมาใช้แก้ปัญหา)  ระยะที่2ศึกษาหาความรู้( 6) ศึกษาหาความรู้ตามวัตถุประสงค์ ) และ ระยะที่3ปิดโจทย์ปัญหา( 7) สังเคราะห์ข้อมูลที่ได้พิสูจน์สมมติฐาน  และสรุปหลักการนำไปใช้ในอนาคต)วัตถุประสงค์การวิจัย1) เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรายวิชาโภชนาการ(นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสาธารณสุขชุมชน รุ่น3 ปีการศึกษา 2557)  และ 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของอาจารย์และนักศึกษาเมื่อผ่านกระบวนการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน(PBL) ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา โดยคำนวณหาค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) ได้ค่าอยู่ระหว่าง 0.67 – 1.00 และ ความเที่ยงของแบบสอบถาม โดยใช้วิธีหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคได้เท่ากับ 0.83วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ ได้แก่ การแจกแจงความถี่, ร้อยละ , ค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, สถิติทดสอบที และข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

          ผลการศึกษา พบว่า คะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้รายวิชาโภชนาการเท่ากับ 78.92 คะแนน (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน= 3.90) คะแนนเฉลี่ยรายวิชาโภชนาการของกลุ่มที่มีการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (รุ่นที่3 ปีการศึกษา 2557) มากกว่ากลุ่มที่มีการจัดการเรียนรู้แบบปกติ (รุ่นที่2 ปีการศึกษา 2556)  อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(p value<0.001) โดยกลุ่มที่มีการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน  มีคะแนนโดยเฉลี่ยมากกว่า 5.28 คะแนน (95%ช่วงเชื่อมั่นของความแตกต่างค่าเฉลี่ย อยู่ระหว่าง 3.59 ถึง 6.97 คะแนน)

         ความคิดเห็นของอาจารย์ประจำกลุ่มและของนักศึกษาต่อการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน(PBL)  ในภาพรวม  อยู่ในระดับมาก( =3.72 , SD=0.81 และ =3.85 , SD=0.80 ตามลำดับ)  ส่วนความคิดเห็นของอาจารย์ประจำกลุ่มต่อการมีส่วนร่วมของนักศึกษาในกระบวนการกลุ่มและพฤติกรรมผู้เรียน อยู่ในระดับมาก ( =4.30 , SD=0.73 และ =4.27 , SD=0.71 ตามลำดับ) และการจัดการเรียนรู้ดังกล่าวเป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนสร้างความรู้ใหม่จากการใช้ปัญหาที่เกิดขึ้นในโลกแห่งความเป็นจริง มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ทำงานเป็นทีม และกล้าแสดงความคิดเห็น  ส่วนมุมมองนักศึกษา เห็นว่า ทำให้มีการทำงานเป็นทีม มีความสามัคคีและความเป็นประชาธิปไตย  ได้ฝึกทักษะการสื่อสาร การแก้ปัญหา การหาข้อสรุปเมื่อมีข้อขัดแย้ง  รับผิดชอบตนเองมากขึ้นและมีการยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น ทำให้นักศึกษาได้คิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ มีความคิดสร้างสรรค์ เรียนรู้ได้อย่างเข้าใจ และทำให้จำเนื้อหาได้มากขึ้น 

Author Biographies

เบญญาภา กาลเขว้า, วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

วิทยาจารย์ชำนาญการพิเศษ

ประทีป กาลเขว้า, วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

วิทยาจารย์ชำนาญการพิเศษ

อรัญญา ศรีสุนาครัว, วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

วิทยาจารย์ชำนาญการพิเศษ

พรรณี เลาวะเกียรติ, วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น

วิทยาจารย์ชำนาญการพิเศษ

References

1.สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ). การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน. กรุงเทพฯ :ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2550.

2. วิจารณ์ พานิช. วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: บริษัท ตถาตาพับลิเคชั่น จำกัด, 2555.

3. ธรรมรักษ์ การพิศิษฎ์. การปฏิรูปการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญในระดับอุดมศึกษา :กรณีศึกษาการเรียนการสอนสาขาวิชาสังคมศาสตร์.พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทพิมพ์ดีจำกัด, 2544.

4. ศิริพันธุ์ ศิริพันธุ์ และ ยุพาวรรณ ศรีสวัสดิ์.การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ : วิธีการสอนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก(Student Center : Problem- Based Learning). วารสาร มหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. ปีที่ 3 ฉบับที่ 1.หน้าที่ 104-112. มกราคม – เมษายน 2554.

5. กนกวรรณ ศรีนรจันทร์.การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน รายวิชาสังคมศึกษา ส 22101 หน่วยการเรียนรู้เรื่องเศรษฐกิจพอเพียงกับการผลิตสินค้าและบริการของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอนบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2555.

6. McMaster University.8th International Interdisciplinary Summer Institute : Health Science Education. Global Health Office ,Faculty of Health Science McMaster University, 2014.

7. Walsh, A. The tutor in Problem based Learning - A Novice’s Guide. Hamilton. ,ON Program for Faculty Department, McMaster University, Faculty of Health Sciences ;Canada., 2005.

8. วัลลี สัตยาศัย. การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลักรูปแบบการเรียนรู้โดยผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง.กรุงเทพฯ : บริษัท บุ๊คเน็ท จำกัด, 2547.

9. สัมพันธ์ พันธุ์พฤกษ์. คู่มือวิจัยสาธารณสุขระดับอำเภอ. ขอนแก่น; หจก. ขอนแก่นการพิมพ์, 2542.

10. Candela, L. L.Problem Based Learning versus Lecture : Effects on Multiple Choice Test Scores in Associate Degree Nursing Student . Doctor of Education , Faculty of the school of Education , University of Southern California; 1998.

11. Zhang, W. Problem Based Learning in Nursing Education .Hindawi Publishing Corporation Advances in Nursing 2014, Article ID 125707 :1-5 [cited 2017 Nov 20]. Available from:.https://www.hindawi.com/journals/anurs/2014/125707/

12. บุญนา อินทนนท์. การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการแก้ปัญหาทางวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนโยธินบารุงที่ได้รับการจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐานและการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้.ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิตสาขาวิชาการมัธยมศึกษาบัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2551.

13. วิภาดา สันติประสิทธิ์กุล กาญจนี สิทธิวงศ์ และ อรทัย ผลเนืองมา. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการคิดอย่างมีวิจารณญาณด้วยกระบวนการเรียนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก ของนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่1. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2555; 24 (2):104 – 116.

14. ณัฐภาส ถาวรวงษ์. การประเมินการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ปัญหาเป็นหลัก (PBL) ของรายวิชาพรีคลินิกหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตคณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิตสาขาวิชาการวิจัยและสถิติทางการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2551.

15. จิราภรณ์แม็คกลาเดอร์รี่. การใช้การเรียนรู้ที่เน้นปัญหาเป็นฐานเพื่อส่งเสริมทักษะการเขียนภาษาอังกฤษและการคิดอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการสอนภาษาอังกฤษ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล; 2554.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2018-10-10

ฉบับ

บท

บทความวิจัย (Research article)