สภาวะทันตสุขภาพและคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปากของนักเรียนประถมศึกษา อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

          การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณาแบบภาคตัดขวาง (Descriptive cross-sectional study) เพื่อศึกษาสภาวะทันตสุขภาพและคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปากของนักเรียนชั้นประถมศึกษา เขตอำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาจาก 5 โรงเรียนจำนวน 308 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากและแบบสอบถามที่ผู้วิจัยดัดแปลงจากแบบตรวจในการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพแห่งชาติของประเทศไทย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติไคสแควร์

          ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความชุกของโรคฟันผุคิดเป็นร้อยละ 65.26  และค่าเฉลี่ยฟันแท้ผุ ถอน อุด คิดเป็น 2.03 ซี่ต่อคน ค่าเฉลี่ยของคราบจุลินทรีย์ 0.97 และคราบหินปูน 0.41 รวมค่าเฉลี่ยอนามัยช่องปากเท่ากับ 1.38  ในส่วนของคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปากพบว่ากลุ่มตัวอย่างร้อยละ 70.78 ได้รับผลกระทบจากปัญหาสุขภาพช่องปากต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน กิจกรรมที่ได้รับผลกระทบเรียงตามลำดับ ดังนี้ การกิน การทำความสะอาดช่องปาก การพักผ่อนนอนหลับ การยิ้ม การรักษาอารมณ์ปกติ การพูด การติดต่อสื่อสาร และ การศึกษา คิดเป็น ร้อยละ 55.5, 37.3, 30.8, 30.8, 26.9, 19.2, 16.9 และ 14.6 ตามลำดับ ภาวะฟันผุมีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ( p < 0.001) โดยผู้ที่มีฟันผุได้รับผลกระทบจากปัญหาสุขภาพช่องปาก เป็น 3.78 เท่าของผู้ที่ไม่มีฟันผุ

          การศึกษาครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่า สภาวะทันตสุขภาพในเด็กนักเรียนประถมศึกษามีความเกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ข้อมูลที่ได้จากการศึกษานี้จะใช้เป็นส่วนหนึ่งในการวางแผนดำเนินงานส่งเสริมทันตสุขภาพช่องปากสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา