การศึกษาฤทธิ์คงทนของทรายอะเบทในการควบคุมลูกน้ำยุงลายบ้าน Aedes aegypti ในสภาพธรรมชาติ และกึ่งจำลองธรรมชาติ

ผู้แต่ง

  • ธำารงค์ ผลชีวิน สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • สุนัยนา สท้านไตรภพ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • อำนาจ บุญเครือพันธุ์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • สมชาย แสงกิจพร สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

คำสำคัญ:

Aedes aegypti L. larvae, Abate, persistence, LT50 and LT90

บทคัดย่อ

       การศึกษาฤทธิ์คงทนของทรายอะเบท 1% SG ในการควบคุมลูกน้ำยุงลายบ้านในสภาพธรรมชาติและกึ่งจำลองธรรมชาติ โดยทดสอบกับลูกน้ำยุงลายบ้าน สายพันธุ์มาตรฐานที่เลี้ยงในห้องปฏิบัติการ โดยใช้ผลิตภัณฑ์ทรายอะเบทในอัตรา 1 กรัมต่อน้ำ 10 ลิตร หรือ 1 ppm ลงในตุ่มน้ำขนาด 200 ลิตร ใส่ลูกน้ำยุงลาย ระยะ 4 จำนวน 20 ตัว และเช็คผลการตายที่ 24 ชั่วโมง ทดสอบต่อเนื่องทุกสัปดาห์ จนกระทั่งอัตราการตายของลูกน้ำยุงลายน้อยกว่าร้อยละ 50 ผลการศึกษาพบว่าในสภาพธรรมชาติระยะเวลาที่ทำให้ลูกน้ำยุงลายบ้านตายร้อยละ 50 และ 90 มีค่าเท่ากับ 18.20 และ 16.81 สัปดาห์ ตามลำดับ และการทดสอบแบบกึ่งจำลองธรรมชาติ ระยะเวลาที่ทำให้ลูกน้ำยุงลายบ้านตายร้อยละ 50 และ 90 มีค่าเท่ากับ 25.93 และ 24.13 สัปดาห์ ตามลำดับ

References

Bureau of Vector Borne Disease, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. An Annual report of dengue cases 2015, Thailand. [online]. 2015 [cited 2015 Dec 31]; Available from URL: https://www.thaivbd.org/n/home

Morin CW, Comrie AC, Ernst K. Climate and dengue transmission: evidence and implications. Environ Health Perspect. 2013; 121(11-12): 1264-1272. [สืบค้น 31 ธันวาคม 2558]; [9 หน้า]. เข้าถึงได้ที่ URL: https://dx.dol.org/10.1289/ehp.1306556.

Thanispong K, Sathantriphop S, Chareonviriyaphap T. Insecticide resistance of Aedes aegypti and Culex quinquefasciatus in Thailand. J. Pestic Sci. 2008; 33(4): 351-356.

Chareonviriyaphap T, Bangs MJ, Suwonkerd W, Kongmee M, Corbel V, Ngoen-Klan R. Review of insecticide resistance and behavioral avoidance of vectors of human diseases in Thailand. Parasites & Vectors. 2013; 6: 280. [28 p.] [online]. 2013 [cited 2016 Jan 1]; Available from URL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3850650/

Chareonviriyaphap T, Akratanakul P, Nettanomsak S, Huntamai S. Larval habitats and distribution patters of Aedes aegypti (Linnaeus) and Aedes albopictus (Skuse), in Thailand. Southeast Asian J. Trop. Med. Public Health. 2003; 34(3): 529-535.

Thongwat D, Bunchu N. Susceptibility to temephos, permethrin and deltamethrin of Aedes aegypti (Diptera: Culicidae) from Muang district, Phitsanulok Province, Thailand. Asian Pac. J. Trop. Med. 2015; 8(1): 14-8.

สุธรรม อารีกุล. บทปฏิบัติการกีฏวิทยาและโรคพืช. กรุงเทพฯ : บูรพาศิลป์การพิมพ์; 2010.

World Health Organization. Safe use of pesticides: ninth report of the WHO expert committee on vector biology and control. WHO technical report series 720. Geneva: World Health Organization; 1985.

Hassan AA, Salmah MRC, Ngumbang J, Ramli SA, El-badri AM. Mosquitoes of urban areas of Penang abundance and control. Proceedings of the fifth international conference on urban pests. 2005; 257-263.

Thavara U, Tawatsin A, Kong-ngamsuk W, Mulla MS. Efficacy and longevity of a new formulation of temephos larvicide tested in village-scale trials against larvae Aedes aegypti larvae in water storage containers. J. Am. Mosq. Control Assoc. 2004; 20(2): 176-182.

Abbott WS. A method for computing the effectiveness of an insecticide. 1925. J. Am. Mosq. Control Assoc. 1987; 3(2): 302-3.

Lek-Uthai U, Rattanapreechachai P, Chowanadisai L. Bioassay and effective concentration of Tmephos against Aedes aegypti larvae and the adverse effect upon indigenous predators: Toxorhynchites splendens and Micronecta sp. Asia Pac. J. Public Health 2011; 2(2): 67-77.

Mulla MS, Thavara U, Tawatsin A, Chompoosri J. Procedures for evaluation of field efficacy of slow release formulations of larvicides against Aedes aegypti in water storage containers. J. Am. Mosq. Control Assoc. 2004; 20(1): 64-73.

George L, Lenhart A, Toledo J, Lazaro A, Han WW, Velayudhan R, et al. Community-effectiveness of temephos for dengue vector control: a systematic literature review. PloS Negl. Trop. Dis. 2015; 9(9): e0004006. [22 p.].

Downloads

เผยแพร่แล้ว

30-09-2016

ฉบับ

บท

นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Articles)