พัฒนาวิธีตรวจวินิจฉัยโรคสมองอักเสบนิปาห์ โดยเทคนิค RT-PCR และ Real Time RT-PCR

ผู้แต่ง

  • อัจฉริยา ลูกบัว สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • อธิวัฒน์ ปริมสิริคุณาวุฒิ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • พัชชา อินคำสืบ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • ศิริมา ปัทมดิลก สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
  • ปฐม สวรรค์ปัญญาเลิศ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

คำสำคัญ:

Nipah virus, RT-PCR, Real Time RT-PCR

บทคัดย่อ

       ไวรัสนิปาห์เป็นสาเหตุของการระบาดของโรคไข้สมองอักเสบนิปาห์ และเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่ยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขในภูมิภาคเอเชีย หลังจากที่มีรายงานการระบาดครั้งแรกในประเทศมาเลเซีย ในปี พ.ศ. 2541-2542 ไวรัสนิปาห์จัดเป็นเชื้อไวรัสที่มีอัตราการป่วยตายสูง ปัจจุบันยังไม่มียาที่รักษาการติดเชื้อไวรัสนิปาห์โดยตรง อีกทั้งยังไม่มีวัคซีนในการป้องกันโรค ดังนั้นการตรวจวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสนิปาห์ในห้องปฏิบัติการจึงมีความสำคัญในการป้องกันและควบคุมโรค และเพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพและศักยภาพห้องปฏิบัติการในการตรวจวินิจฉัยไวรัสนิปาห์ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้พัฒนาวิธีตรวจหาเชื้อไวรัสนิปาห์ทางห้องปฏิบัติการโดยเทคนิค RT-PCR และ Real Time RT-PCR เพื่อตรวจหาสารพันธุกรรมไวรัสนิปาห์โดยเลือก N gene เป็นยีนเป้าหมาย ผลการศึกษาพบว่าวิธี RT-PCR และ Real Time RT-PCR สามารถตรวจจับสารพันธุกรรมไวรัสนิปาห์ได้ที่ปริมาณน้อยที่สุดที่ 104 copies/reaction และ 102 copies/reaction ตามลำดับ เมื่อนำวิธีที่พัฒนาขึ้นมาทดสอบตัวอย่างน้ำไขสันหลังของผู้สงสัยป่วยโรคไข้สมองอักเสบ จำนวน 30 ตัวอย่าง พบว่าให้ผลเป็นลบทุกตัวอย่างทั้งสองวิธี จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าวิธีที่พัฒนาขึ้นมีความจำเพาะต่อไวรัสนิปาห์เท่านั้น และอาจกล่าวได้ว่ายังไม่มีการติดเชื้อไวรัสนิปาห์ในประเทศไทย

References

Chua KB, Bellini WJ, Rota PA, Harcourt BH, Tamin A, Lam SK, et al. Nipah virus: a recently emergent deadly paramyxovirus. Science. 2000; 288: 1432-5.

World Health Organization. Recommendations from WHO’s consultation on zoonoses. [online]. 2004; [cited 2013 Apr 12]; [3 screens]. Available from: URL: http://www.who.int/mediacentre/news/briefings/2004/mb3/en/.

Chua KB, Chua BH, Wang CW. Anthropogenic deforestation, El Nino and the emergence of Nipah virus in Malaysia. Malays J Pathol 2002; 24(1): 15-21.

Chadha MS, Comer JA, Lowe L, Rota PA, Rollin PE, Bellini WJ, et al. Nipah virus-associated encephalitis outbreak, Siliguri, India. Emerg Infect Dis 2006; 12(2): 235-40.

Harcourt BH, Lowe L, Tamin A, Liu X, Bankamp B, Bowden N, et al. Genetic characterization of Nipah virus, Bangladesh, 2004. Emerg Infect Dis [serial online]. 2005 Oct [cited 2006 Nov 21]; 11(10): [4 screens]. Available from: URL: http://wwwnc.cdc.gov/eid/article/11/10/pdfs/05-0513.pdf

CFSPH Technical Fact Sheets. Nipah. [online]. 2008 [cited 2009 Aug 20]; [1 screen]. Available from: URL: http://www.cfsph.iastate.edu/DiseaseInfo/default.htm.

Lo MK, Harcourt BH, Mungall BA, Tamin A, Peeples ME, Bellin WJ, et al. Determination of the henipavirus phosphoprotein gene mRNA editing frequencies and detection of the C, V and W proteins of Nipah virus in virus-infected cells. J Gen Virol 2009; 90: 398-404.

World Health Organization. Fact sheet, Nipah virus. [online]. 2009 [cited 2013 Apr 12]; [4 screens]. Available from: URL: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs262/en/index.html.

Gurley ES, Montgomery JM, Hossain MJ, Bell M, Azad AK, Islam MR, et al. Person-to-person transmission of Nipah virus in a Bangladeshi community. Emerg Infect Dis [serial online]. 2007 Jul [cited 2009 Nov 21]; 13(7): [7 screens]. Available from: URL: http://www.nc.cdc.gov/eid/article/13/7/pdfs/06-1128.pdf.

CFSPH Technical Fact Sheets. Nipah virus infection [online]. 2007 Nov [cited 2009 Aug 20]; [7 screens]. Available from: URL: http://www.cfsph.iastate.edu/Factsheets/pdfs/nipah.pdf.

World Health Organization. Nipah virus (NiV) infection. [online]. [cited 2013 Apr 12]; [1 screen]. Available from: URL: http://www.who.int/csr/disease/nipah/en/.

Wacharapluesadee S, Lumlertdacha B, Boongird K, Wanghongsa S, Chanhome L, Rollin P, et al. Bat Nipah virus, Thailand. Emerg Infect Dis 2005; 11(12): 1949-51.

Luby SP, Gurley ES, Hossain MJ. Transmission of human infection with Nipah virus. Clin Infect Dis 2009; 49 (11): 1743-8.

Centers for Diseases Control and Prevention, Atlanta, Geogia, USA. Standard Operation Procedure for the preparation of positive controls, MMRHLB, SOP 10 ver 1.0, 6 March 2008.

Centers for Diseases Control and Prevention, Atlanta, Geogia, USA. Standard Operation Procedure for RT-PCR assay for genotyping measles and Nipah virus, MMRHLB, SOP 8 ver 1.0, 6 March 2008.

Centers for Diseases Control and Prevention, Atlanta, Geogia, USA. Standard Operation Procedure for Real Time (Taqman) RT-PCR assay for the detection of viral RNA targets: Measles virus nucleoprotein gene (MV N), Mumps virus SH gene (MuV SH), and Nipah virus nucleoprotein gene (NiV N); and Human RNase P housekeeping gene, MMRHLB, SOP 7 ver 1.0, 6 March 2008.

World Health Organization. Fact sheet No 386. Japanese encephalitis. [online]. 2014 [cited 2015 Jan 18]; [3 screens]. Available from: URL: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs386/en/.

Centers for Disease Control and Prevention. Japanese encephalitis. [online]. 2015 [cited 2015 Jan 18]. Available from: URL: http://www.cdc.gov/japaneseencephalitis/.

Centers for Disease Control and Prevention. Diagnostic testing-Japanese encephalitis. [online]. 2015 [cited 2015 Jan 18]. Available from: URL: http://www.cdc.gov/japaneseencephalitis/healthCareProviders/healthCareProviders-Diagnostic.html.

สุภาภรณ์ วัชรพฤษาดี. การวินิจฉัยไวรัสนิปาห์ห้องปฏิบัติการ. [ออนไลน์]. 2549 [สืบค้น 18 ม.ค. 2558]; [6 หน้า]. เข้าถึงได้จาก: URL: http://www.cueid.org/content/view/47/40/.

Guillaume V, Lefeuvre A, Faure C, Marianneau P, Buckland R, Lam SK et al. Specific detection of Nipah virus using real-time RT-PCR (TagMan). J Viro Methods. 2004; 120: 229-37.

World Health Organization. International health regulations (IHR 2005). 2nd ed. [online]. 2005 [cited 2015 Jun 22]. Avalilable from: URL: http://www.who.int/ihr/publications/9789241596664/en/.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

30-09-2015

ฉบับ

บท

นิพนธ์ต้นฉบับ (Original Articles)