การพัฒนาและทดสอบความใช้ได้ของวิธีตรวจวิเคราะห์สารเทอร์พีนและเทอร์พีนอยด์ในกัญชากัญชงโดยเทคนิค GC-MS/MS

การวิเคราะห์สารเทอร์พีนในกัญชากัญชง

บทคัดย่อ

         เทอร์พีน (Terpenes) เป็นหนึ่งในองค์ประกอบหลักที่มีอยู่ในพืชกัญชากัญชง ซึ่งผลของการรักษาอาการผิดปกติของร่างกายและสมองโดยใช้กัญชากัญชงขึ้นอยู่กับองค์ประกอบและสัดส่วนจำเพาะของเทอร์พีน การบำบัดความผิดปกติทางอารมณ์และโรควิตกกังวลด้วยกัญชากัญชงต้องอาศัยการทำงานแบบ entourage effect ของสารกลุ่มเทอร์พีนร่วมกับสารกลุ่มแคนนาบินอยด์ การกำหนดปริมาณและสัดส่วนของเทอร์พีนในกัญชากัญชงจึงมีความสำคัญต่อการคัดเลือกพืชสมุนไพร การศึกษานี้ได้พัฒนาวิธีวิเคราะห์โดยใช้เครื่อง triple quadrupole mass spectrometer โดยเทคนิค SRM และตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีเพื่อหาชนิดและปริมาณของเทอร์พีนรวม 21 ชนิด เตรียมตัวอย่างโดยการสกัดส่วนของพืชด้วยเอทิลอะซีเตตตามด้วยการแยกสารด้วยการสั่นสะเทือนจากคลื่น อัลตราโซนิคและหมุนเหวี่ยงให้ตกตะกอน สารสกัดตัวอย่างที่ได้ถูกฉีดโดยตรงเข้าเครื่องมือวิเคราะห์ ผลการทดสอบพบช่วงความเป็นเส้นตรงอยู่ระหว่าง 0.05–5 มิลลิกรัมต่อกรัม โดยมีค่า r² > 0.99 ความแม่นจากค่าการคืนกลับเฉลี่ยของเทอร์พีนทุกชนิดยกเว้น geraniol ในตัวอย่างมีค่าอยู่ระหว่าง 92.3–105.1% ความเที่ยงของวิธีแสดงด้วยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพัทธ์ (%RSD) อยู่ในเกณฑ์ยอมรับระหว่างตั้งแต่ 1.6–13.2% ขีดจำกัดของการตรวจพบและขีดจำกัดของการตรวจวัดเชิงปริมาณของเทอร์พีนมีค่าเป็น 0.03 และ 0.05 มิลลิกรัมต่อกรัม ตามลำดับ วิธีนี้เป็นวิธีที่มีความจำเพาะเจาะจง เชื่อถือได้ แม่นยำ และสามารถนำไปใช้กับการหาปริมาณเทอร์พีนที่เป็นองค์ประกอบในส่วนต่าง ๆ ของกัญชากัญชงที่พัฒนาสายพันธุ์โดยกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้แก่ ช่อดอก ใบ ต้น และราก เพื่อประกอบการขึ้นทะเบียนพันธุ์พืชกับกรมวิชาการเกษตรต่อไป