การพัฒนาและทดสอบความใช้ได้ของวิธีวิเคราะห์สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช 144 ชนิด ในผักและผลไม้ ด้วยเทคนิค LC-QTOF/MS
การพัฒนาวิธีวิเคราะห์สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช โดยเครื่องมือ LC-QTOF/MS
คำสำคัญ:
สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช, ผักและผลไม้, QuEChERS, LC-QTOF/MSบทคัดย่อ
สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชถูกใช้ในการผลิตผักและผลไม้ของภาคเกษตรกรรมอย่างกว้างขวาง เพื่อป้องกันรักษา และเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร รวมทั้งมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นทำให้อาจมีการตกค้าง เพื่อให้มั่นใจว่าผักผลไม้ปลอดภัยจากสารเคมีที่เป็นอันตราย จึงจำเป็นต้องมีวิธีวิเคราะห์สำหรับใช้ในการตรวจสอบสารพิษตกค้างในอาหารและผลิตภัณฑ์งานวิจัยนี้นำเสนอประสิทธิภาพของเครื่องมือ LC-QTOF/MS สำหรับการตรวจวัดเชิงปริมาณของสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช 144 ชนิด พร้อมกันในตัวอย่างผักและผลไม้ด้วยเทคนิค full-scan acquisition ทดสอบความใช้ได้ของวิธีร่วมกับวิธี QuEChERS ในการเตรียมตัวอย่าง พบว่าขีดจำกัดการตรวจพบและขีดจำกัดการวัดเชิงปริมาณมีค่าเท่ากับ 5 และ 10 นาโนกรัมต่อกรัม ตามลำดับ ในผักและผลไม้ทุกชนิด ตรวจสอบความแม่นและความเที่ยงโดยเติมสารมาตรฐานในตัวอย่างที่ระดับ 10, 50 และ 100 นาโนกรัมต่อกรัม ระดับละ 10 ซ้ำ พบค่าเฉลี่ยการคืนกลับอยู่ในเกณฑ์ยอมรับระหว่าง 70−120% และมีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานที่น้อยกว่า 20% วิธีมีความเป็นเส้นตรงของช่วงการใช้งานที่ความเข้มข้นระหว่าง 10−100 นาโนกรัมต่อกรัม (R2 > 0.99) ทำการควบคุมคุณภาพภายนอกโดยการเข้าร่วมทดสอบความชำนาญ ผล z-scores เป็นที่น่าพอใจ (|z| ≤ 2) การวิเคราะห์ตัวอย่างในงานประจำด้วยเครื่อง LC-QTOF/MS ให้ผลที่สอดคล้องกับเครื่อง LC-MS/MS ที่ได้รับการรับรองความสามารถของห้องปฏิบัติการ บ่งชี้ว่าวิธีที่พัฒนาและทดสอบความใช้ได้ด้วยเครื่องมือดังกล่าวสามารถนำไปใช้ในการวิเคราะห์สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อใช้สำหรับตอบสนองข้อกำหนดทางกฎหมายและการแจ้งเตือนภัยต่อผู้บริโภค
เอกสารอ้างอิง
Sapbamrer R, Kitro A, Panumasvivat J, Assavanopakun P. Important role of the government in reducing pesticide use and risk sustainably in Thailand: current situation and recommendations. Front Public Health 2023; 11: 1141142. (11 pages).
รัตนา ทรัพย์บำเรอ. ผลกระทบของสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชต่อระบบอวัยวะในร่างกาย. เชียงใหม่: คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2565.
พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 387 (พ.ศ. 2560) เรื่องอาหารที่มีสารพิษตกค้าง. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 134 ตอนพิเศษ 228 ง (วันที่ 18 กันยายน 2560). หน้า 8.
พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 419 (พ.ศ. 2563) เรื่องอาหารที่มีสารพิษตกค้าง (ฉบับที่ 3). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 137 ตอนพิเศษ 257 ง (วันที่ 2 พฤศจิกายน 2563). หน้า 27.
พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 449 (พ.ศ. 2567) เรื่องอาหารที่มีสารพิษตกค้าง (ฉบับที่ 4. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 141 ตอนพิเศษ 158 ง (วันที่ 11 มิถุนายน 2567). หน้า 7.
Regulation (EC) No 396/2005 of the European Parliament and of the Council. Off J Eur Union 2005 Mar 16; L 70/1.
Pongsapitch P. Preparation and submission of data for the establishment of international standard on pesticide residue for important Thai agricultural commodities. Thai Agric Res J 2008; 26(3): 291-306.
Rapid Alert System for Food and Feed network (RASFF). RASFF notifications by food hazard category 2020-2022. [online]. 2023; [cited 2025 Sep 5]; [25 screens]. Available from: URL:https://food.ec.europa.eu/system/files/2023-10/acn_annual-report_2022.pdf.
Heena S, Fatih O. Mass spectrometry-based techniques for identification of compounds in milk and meat matrix. Adv Food Nutr Res 2023; 104: 43-76.
Stachniuk A, Fornal E. Liquid chromatography-mass spectrometry in the analysis of pesticide residues in food. Food Anal Methods 2016; 9(6): 1654–5.
Pitt JJ. Principles and applications of liquid chromatography-mass spectrometry in clinical biochemistry. Clin Biochem Rev 2009; 30(1): 19–34.
Yang M, Li J, Zhao C, Xiao H, Fang X, Zheng J. LC-Q-TOF-MS/MS detection of food flavonoids: principle, methodology, and applications. Crit Rev Food Sci Nutr 2021; 63(1): 3750-70.
Vázquez PP, Lozano A, Ferrer C, Martinez Bueno MJ, Fernández-Alba AR. Improvements in identification and quantitation of pesticide residues in food by LC-QTOF using sequential mass window acquisition (SWATH®). Anal Methods 2018; 10: 2821-33.
Liu X, Liu Z, Bian L, Ping Y, Li S, Zhang J, et al. Determination of pesticide residues in chili and Sichuan pepper by high performance liquid chromatography quadrupole time-of-flight mass spectrometry. Food Chem 2022; 387: 132915.
Anastassiades M, Lehotay SJ, Stajnbaher D. Quick, easy, cheap, effective, rugged, and safe (QuEChERS) approach for the determination of pesticide residues. In: 18th Annual Waste Testing & Quality Assurance Symposium (WTQA), Arlington, VA, August 10-15, 2002. p. 231-241.
Poole CF. New trends in solid-phase extraction. TrAC Trends Anal Chem 2003; 22(6): 362–73.
Kaufmann A. The current role of high-resolution mass spectrometry in food analysis. Anal Bioanal Chem 2012; 403(5): 1233–49.
Chemat F, Rombaut N, Meullemiestre A, Turk M, Perino S, Fabiano-Tixier AS, et al. Review of green food processing techniques: preservation, transformation, and extraction. Innov Food Sci Emerg Technol 2017; 41: 357–77.
Kalogiouri NP, Papadakis E-N, Maggalou MG, Karaoglanidis GS, Samanidou VF, Menkissoglu-Spiroudi U. Development of a microwave-assisted extraction protocol for the simultaneous determination of mycotoxins and pesticide residues in apples by LC-MS/MS. Appl Sci 2021; 11(22): 10931. (16 pages).
Richter BE, Jones BA, Ezzell JL, Porter NL, Avdalovic N, Pohl C. Accelerated solvent extraction: a technique for sample preparation. Anal Chem 1996; 68(6): 1033–9.
SANTE 11312/2021 v2. Analytical quality control and method validation procedures for pesticide residues analysis in food and feed. [online]. 2024; [cited 2024 Nov 4]; [55 screens]. Available from: URL: https://food.ec.europa.eu/system/files/2023-11/pesticides_mrl_guidelines_wrkdoc_2021-11312.pdf.
BS EN 15662:2018. Foods of plant origin: determination of pesticide residues using GC-MS and/or LC-MS/MS following acetonitrile extraction/ partitioning and cleanup by dispersive SPE QuEChERS-method. [online]. 2018; [cited 2025 April 3]; [84 screens]. Available from: URL: http://www.chromnet.net/Taiwan/QuEChERS_Dispersive_SPE/QuEChERS_%E6%AD%90%E7%9B%9F%E6%96%B9%E6%B3%95_EN15662208_E.pdf.
Eurachem. EURACHEM/CITAC Guide CG 4: quantifying uncertainty in analytical measurement. 3rd ed. [online]. 2012; [cited 2021 Oct 2]. Available from: URL: https://www.eurachem.org/images/stories/Guides/pdf/QUAM2012_P1.pdf.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
