การพัฒนานโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วมด้วยกลไกสมัชชาสุขภาพ: ประเด็นการจัดการปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อม กรณีศึกษา ตำบลชอนสมบูรณ์ อำเภอหนองม่วง จังหวัดลพบุรี

บทคัดย่อ

ปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมยังคงเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศกำลังพัฒนารวมทั้งประเทศไทย โดยที่การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นของประเทศมีจำนวนเพิ่มขึ้นในขณะที่อายุของผู้ตั้งครรภ์ลดลง ปัจจุบันมีวัยรุ่นตั้งครรภ์ไม่พร้อมมากถึงร้อยละ 15 ซึ่งมากกว่าเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุขและองค์การอนามัยโลกที่กำหนดให้มีหญิงตั้งครรภ์คลอดอายุน้อยกว่า 20 ปี ไม่เกินร้อยละ 10 ของหญิงตั้งครรภ์คลอด ซึ่งการตั้งครรภ์ไม่พร้อมนี้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์ ครอบครัว ชุมชน สังคม และเศรษฐกิจในภาพรวม ปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นของประเทศมีความซับซ้อน ดังนั้นการแก้ไขปัญหาไม่อาจแก้ไขได้โดยหน่วยงานใด หน่วยงานหนึ่ง ตำบลชอนสมบูรณ์ อำเภอหนองม่วง จังหวัดลพบุรีเป็นตัวอย่างความสำเร็จการดำเนินงานผ่านกระบวนการสมัชชาสุขภาพ สู่นโยบายสาธารณะแบบมีส่วนร่วม เริ่มที่พระครูใบฎีกาทรงพล ชยนฺนโท เจ้าอาวาสวัดศรีรัตนารามแกนนำที่เข้มแข็ง ประสานกลุ่มคนหลายๆฝ่ายในชุมชน รวมตัวกันขึ้นอย่างไม่เป็นทางการ จนเกิดเป็นพลังแห่งกัลยาณมิตรที่เชื่อมโยงทุกฝ่ายเข้าด้วยกัน และขยายเป็นคณะทำงานในการดำเนินงานอนามัยเจริญพันธุ์ ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในกระบวนการสมัชชาสุขภาพขับเคลื่อนประเด็น “เด็กดีศรีชอนสมบูรณ์” ด้วยยุทธศาสตร์การเปิดพื้นที่ดีดี กระตุ้นให้เยาวชนตระหนักถึงเป้าหมายในอนาคต เสริมสร้างให้เห็นคุณค่าของตนเอง การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ และคบคนรักให้ถูกต้องเหมาะสม จนในที่สุดปัญหา “ท้องไม่พร้อม” ในตำบลชอนสมบูรณ์ มีแนวโน้มลดลงอย่างเห็นได้ชัด เกิดการพัฒนาข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสู่สมัชชาสุขภาพระดับจังหวัด ปัจจัยแห่งความสำเร็จคือการประสานพลังการทำงานของเครือข่ายในทุกภาคส่วน