ผลของปริทันต์บำบัดแบบไม่ผ่าตัดต่อค่าน้ำตาลสะสมของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อระบุอิทธิพลการรักษาโรคปริทันต์อักเสบต่อค่าน้ำตาลสะสม (Hemoglobin A1C; HbA1C) ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

วิธีการศึกษา: การศึกษานี้ใช้รูปแบบการเก็บข้อมูลจากเหตุไปหาผลซึ่งเหตุการณ์เกิดขึ้นแล้วในอดีต (retrospective cohort data collection approach) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 220 คน ในช่วงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2552 ถึงสิงหาคม พ.ศ. 2559 ที่ขึ้นทะเบียนกับคลินิกเบาหวานและได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคปริทันต์อักเสบ ณ โรงพยาบาลห้วยพลู จังหวัดนครปฐม จำแนกผู้ป่วยเป็นสองกลุ่มคือ กลุ่มศึกษาที่ได้รับการรักษาโรคปริทันต์อักเสบโดยการขูดหินน้ำลายและเกลารากฟัน และกลุ่มเปรียบเทียบที่ไม่ได้รับการรักษาโรคปริทันต์อักเสบใดๆ ผลลัพธ์ทางคลินิกที่สนใจคือ ค่าน้ำตาลสะสมที่ตรวจประเมินทุกปีระหว่างปีงบประมาณ 2553-2559 ตัวแปรที่พิจารณาเป็นตัวแปรกวนตามบริบททางคลินิกนี้คือ เพศ อายุ ดัชนีมวลกาย โรคร่วม (โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไตเรื้อรัง) การรักษาเบาหวานด้วยยากิน การรักษาเบาหวานด้วยการฉีดอินซูลิน ระยะเวลาที่เป็นเบาหวาน ความรุนแรงของโรคปริทันต์ และการสูบบุหรี่ การระบุอิทธิพลของการรักษาโรคปริทันต์อักเสบต่อค่าน้ำตาลสะสมใช้การวิเคราะห์โดยสถิติ multilevel mixed-effects linear regression

ผลการศึกษา: ในปี พ.ศ. 2553 (ปีเริ่มต้นศึกษา) ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เป็นโรคปริทันต์อักเสบในกลุ่มศึกษามีค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสมร้อยละ 7.89 ซึ่งน้อยกว่าค่าในกลุ่มเปรียบเทียบ (ร้อยละ 7.93) อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.906) จากแบบจำลองพหุปัจจัย (multivariable model) ที่ควบคุมอิทธิพลของปัจจัยเพศ อายุ ดัชนีมวลกาย โรคร่วม (โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง และโรคไตเรื้อรัง) การรักษาเบาหวานด้วยยากิน การรักษาเบาหวานด้วยการฉีดอินซูลิน ระยะเวลาที่เป็นเบาหวาน ความรุนแรงของโรคปริทันต์ และการสูบบุหรี่ พบว่าเมื่อติดตามไปตลอดระยะเวลาศึกษา กลุ่มเปรียบเทียบจะมีค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสมลดลงรายปีร้อยละ 0.2 ในขณะที่กลุ่มศึกษาจะลดลงน้อยกว่าคือร้อยละ 0.1 แต่ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p=0.094) ส่วน random effect model ระบุว่าการรักษาโรคปริทันต์อักเสบมีผลต่อค่าน้ำตาลสะสมแตกต่างไปตามแต่ละบุคคล (p<0.001)

ข้อสรุป: ค่าเฉลี่ยน้ำตาลสะสมในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับการรักษาโรคปริทันต์อักเสบ มีค่าลดลงไม่แตกต่างจากผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาโรคปริทันต์อักเสบในบริบทบริการนี้ โดยผลการรักษาโรคปริทันต์อักเสบต่อค่าน้ำตาลสะสมแตกต่างไปตามบุคคล