ปัจจัยที่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบ หรืออุดตันเฉียบพลันที่มารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลัน, ความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันที่มารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี
วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบพรรณนาโดยเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเฉียบพลันที่ได้รับการรักษาผ่านระบบช่องทางเร่งด่วน และมีข้อบ่งชี้ในการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ ตั้งแต่ 1 มิถุนายน พ.ศ.2558 ถึง 31 พฤษภาคม พ.ศ.2561 นำเสนอข้อมูลเป็นจำนวนร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดด้วยสถิติ t-test independent และ chi-square test
ผลการศึกษา:จากผู้ป่วยทั้งหมด53รายพบว่ามีเพียง 10 รายที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำภายในเวลา 60 นาทีหลังมาถึงโรงพยาบาล ระยะเวลาส่งตรวจและรอผลเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองในกลุ่มที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดล่าช้ามากกว่ากลุ่มที่ได้รับยาไม่ล่าช้าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) เช่นเดียวกับกระบวนการดูแลผู้ป่วยหลังการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองจนถึงเวลาที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด (p<.001) ในขณะที่อายุ เพศ ความรุนแรงของอาการทางระบบประสาท ระบบการนำส่ง และช่วงเวลาที่มาถึงโรงพยาบาล ไม่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือด
สรุป: ปัจจัยที่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำได้แก่ ระยะเวลาส่งตรวจและรอผลเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง รวมทั้งกระบวนการดูแลผู้ป่วยหลังการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองจนถึงเวลาที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด การปรับลดเวลาและขั้นตอนของกระบวนการดังกล่าวจะทำให้ผู้ป่วยได้รับยาละลายลิ่มเลือดอย่างรวดเร็วและลดภาวะทุพพลภาพของผู้ป่วย
References
2. กลุ่มยุทธศาสตร์และแผนงานสำนักโรคไม่ติดต่อ. รายงานประจำปีสำนักโรคไม่ติดต่อกรมควบคุมโรคกระทรวงสาธารณสุข 2559. กรุงเทพ: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ์; 2559.
3. Nilanont Y, Nidhinandana S, Suwanwela NC, et al. Quality of acute ischemic stroke care in Thailand: A prospective multicenter countrywide cohort study. J Stroke Cerebrovasc Dis 2014;23:213
4. สถาบันประสาทวิทยา. แนวทางการรักษาโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันสำหรับแพทย์. กรุงเทพ: สถาบันประสาทวิทยา;2550.
5. The National Institute of Neurological Disorders and Stroke rt-PA Stroke Study Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. N Engl J Med 1995;333:1581-88.
6. Boysen G, The ECASS Study group. European Cooperative Acute Stroke Study (ECASS): (rt-PA-Thrombolysis in acute stroke) study design and progress report. Eur J Neurol 1995;1:213-9.
7. Hacke W, Kaste M, Bluhmki E, et al. Thrombolysis with Alteplase 3 to 4.5 hours after acute ischemic stroke. N Engl J Med 2008;359:1317-29.
8. Hacke W, Donnan G, Fieschi C, et al. Association of outcome with early stroke treatment: pooled analysis of ATLANTIS, ECASS, and NINDS rt-PA stroke trials. Lancet. 2004;363:768-74.
9. Fonarow GC, Smith EE, Saver JL, et al. Timeliness of Tissue-Type Plasminogen Activator Therapy in Acute Ischemic Stroke, patient characteristics, hospital factor, and outcomes associated with door-to-needle times within 60 minutes. Circulation 2011;123:750-58.
10. Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. 2018 Guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke: A guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2018;49:e46. doi: 10.1161/STR.0000000000000158.
11. Albers GW, Bates VE, Clark WM, et al. Intravenous tissue plasminogen activator in the treatment of acute stroke: the Standard Treatment WithAlteplase to Reverse Stroke (STARS) study. JAMA 2000;283:1145-50.
12. Wahlgren N, Ahmed N, Davalos A, et al. Thrombolysis with alteplase for acute ischemic stroke in the Safe Implementation of Thrombolysis in Stroke-Monitoring study (SITS-MOST): an observational study. Lancet 2007;369:275-82.
13. Fonarow GC, Smith EF, Saver JL, et al. Improving door-to-needle times in acute ischemic stroke: the design and rationale for the American Heart Association/American Stroke Association’s Target: Stroke initiative. Stroke 2011;42:2983-9.
14. Xian Y, Xu H, Lytle B, et al. Use of strategies to improve Door-to-needle times with tissue-type plasminogen activator in acute ischemic stroke in clinical practice finding from target: stroke. CircCardiovascQual Outcomes 2017;10:e003227.
15. Sauser K, Levine DA, Nickles AV, et al. Hospital variation in thrombolysis times among patients with acute ischemic stroke the contributions of door-to-imaging time and imaging-to-needle time. JAMA Neurol 2014;71:1155-61.
16.ตุลาพร อินทนิเวศน์. ศึกษากระบวนการการจัดการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลัน (Stroke fast track) ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลลำพูน. วารสารสาธารณสุขล้านนา 2560;13(2):35-47.
17. Tai YJ, Weir L, Hand P, Davis S, Yan B. Does a code stroke rapid access protocol decrease door-to-needle time for thrombolysis. Intern Med J 2011;42:1316-24.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
