พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ ในอำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี
คำสำคัญ:
แรงสนับสนุนทางสังคม, การรับรู้ความสามารถของตนเอง, พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง, ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: 1) ศึกษาแรงสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ความสามารถของตนเอง และพฤติกรรมการดูแล สุขภาพตนเอง 2) เปรียบเทียบพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองจำแนกตามข้อมูลส่วนบุคคล 3) หาความสัมพันธ์ระหว่างแรงสนับสนุนทางสังคม และการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง
วิธีการศึกษา: การวิจัยนี้ใช้การศึกษาเชิงพรรณนา โดยกลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมระดับความดันโลหิตไม่ได้ในอำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี จำนวน 347 ราย เครื่องมือที่ใช้เก็บข้อมูล ประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์ข้อมูลส่วนบุคคล แรงสนับสนุนทางสังคม การรับรู้ความสามารถของตนเอง และพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ ค่าความถี่, ร้อยละ, ค่าเฉลี่ย, ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, การทดสอบ t test, ANOVA, และสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s product moment)
ผลการศึกษา: แรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเองอยู่ในระดับมาก พฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองอยู่ในระดับดีมาก อายุและตำบลที่อยู่อาศัยมีผลต่อพฤติกรรม และพบความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างแรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง
สรุป: ผลการวิจัยชี้ให้เห็นแรงสนับสนุนทางสังคมและการรับรู้ความสามารถของตนเอง มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง อีกทั้งปัจจัยด้านอายุและตำบลที่อยู่อาศัยมีผลต่อพฤติกรรม ข้อเสนอแนะคือ ควรมีการพัฒนากลยุทธ์เพื่อสนับสนุนผู้ป่วยให้สามารถดูแลสุขภาพตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Hypertension [internet]. 2023 [cited 2023 April 3]; Available from: URL: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension
Irwan AM, Potempa K, Abikusno N, Syahrul S. Self-care management for hypertension in Southeast Asia: A acoping review. J Multidiscip Healthc. 2022;15:2015–32. doi: 10.2147/JMDH.S367638.
Chan GC, Teo BW, Tay JC, Chen CH, Cheng HM, Wang TD, et al. Hypertension in a multi-ethnic Asian population of Singapore. J Clin Hypertens (Greenwich). 2021;23(3):522–8. doi: 10.1111/jch.14140.
Chia YC, Kario K, Turana Y, Nailes J, Tay JC, Siddique S. Target blood pressure and control status in Asia. J Clin Hypertens. 2020;22(3):344–50. doi: 10.1111/jch.13714.
สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย. แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2562. เชียงใหม่: ทริค ธิงค์; 2562.
World Health Organization. Hypertension care in Thailand: best practices and challenges 2019. Bangkok: World Health Organization; 2020.
เสงี่ยม จิ๋วประดิษฐ์กุล. พฤติกรรมการดูแลตนเอง และความสามารถในการควบคุมความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดไม่ทราบสาเหตุ ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองโพธาวาส. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ. 2563;3(1):15–30.
Pahria T, Nugroho C, Yani DI. Factors influencing self-care behaviors in hypertension patients with complications. Vasc Health Risk Manag. 2022;18:463–53. doi: 10.2147/VHRM.S366811.
วิชาญ แป้นทอง. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการควบคุมความดันโลหิตของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง. พุทธชินราชเวชสาร. 2564;38(2):247–55.
Tebelu DT, Tadesse TA, Getahun MS, Negussie YM, Gurara AM. Hypertension self-care practice and its associated factors in Bale Zone, Southeast Ethiopia. J Pharm Policy Pract. 2023;16(1):20. doi: 10.1186/s40545-022-00508-x.
Thariwong S, Rodkaew A, Paethong K, Karrunborirok R, Konkong C. Self-care behavior of hypertension patients in Paktok health promoting hospital, Mueng district, Phitsanulok province. Life Sci Env J. 2022;23(2):539–51. doi: https://doi.org/10.14456/lsej.2022.40
Jeemon P, SéverinT, Amodeo C, Balabanova D, Campbell NRC, Gaita D, et al. World heart federation roadmap for hypertension – a 2021 update. Global Heart. 2021;16(1):63. doi: 10.5334/gh.1066.
Tan FCJH, Oka P, Dambha-Miller H, Tan NC. The association between self-efficacy and self-care in essential hypertension. BMC Fam Pract. 2021;22(1):44. doi: 10.1186/s12875-021-01391-2.
Azmiardi A, widiyanto A, Atmojo JT, Anasulfalah H, Mubarok AS, Iswahyuni S. Hypertension self-care behavior and its associated factors among patients with hypertension. Indones J Med. 2023;08(03):249–57.
Konlan KD, Shin J. Determinants of self-care and home-based management of hypertension: an integrative review. Global Heart. 2023;18(1):16. doi: 10.5334/gh.1190.
อำนาจ รุ่งสว่าง. พฤติกรรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงของประชาชนในเขตตำบลไผ่หลวง อำเภอตะพานหิน จังหวัดพิจิตร [เอกสารเผยแพร่ผลงานวิชาการทางเว็บไซต์]. พิจิตร: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพิจิตร; 2567.
Hani SB, Abu Sabra MA, Alhalabi MN, Alomari AE, Abu Aqoulah EA. Exploring the level of self-care behavior, motivation, and self-efficacy among individuals with hypertension. SAGE Open Nurs. 2024;10: 23779608241257823. doi: 10.1177/23779608241257823.
Haung Z, Hong SA, Tejativaddhana P, Puckpinyo A, Myint MNHA. Multiple self-care behaviors and associated factors in community-dwelling patients with hypertension in Myanmar. Nagoya J Med Sci. 2020;82(2):363–76. doi: 10.18999/nagjms.82.2.363.
Cohen S, Gottlieb BH, Underwood LG, editors. Social support measurement and intervention: A guide for health and social scientists. New York: Oxford University Press; 2000.
Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev. 1977;84(2):191–215. doi:10.1037/0033-295X.84.2.191.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
