ความสัมพันธ์ของระดับ Maternal Serum Alpha-Fetoprotein (MSAFP) ในช่วงไตรมาสที่ 2 ต่ออาการไม่พึงประสงค์ของมารดาและทารกแรกเกิด ในโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา
คำสำคัญ:
อัลฟาฟีโตโปรตีนในเลือดของมารดา, อาการไม่พึงประสงค์ของมารดา, อาการไม่พึงประสงค์ของทารกบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของระดับ maternal serum alpha fetoprotein (MSAFP) ในช่วงไตรมาสที่ 2 ต่ออาการไม่พึงประสงค์ของมารดาและทารกแรกเกิดในโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบ retrospective cohort study ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์เดี่ยวที่ได้รับการตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมโดยวิธี quadruple test ในโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนา ในช่วงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2565 ถึง มีนาคม พ.ศ. 2567 และตรวจไม่พบความผิดปกติของทารกจากการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง คำนวณขนาดตัวอย่าง ได้กลุ่ม maternal serum alpha-fetoprotein (MSAFP) >2 MoM 73 ราย และ MSAFP ≤2 MoM 146 ราย เก็บรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ chi-square test หรือ Fisher’s exact test, independent t test, log-binomial regression
ผลการศึกษา: พบว่า ค่าระดับ MSAFP สูงผิดปกติมีผลต่อภาวะครรภ์เป็นพิษหรือความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ adj. RR = 4.69 (95% CI = 1.46–15.02), ภาวะคลอดก่อนกำหนด adj. RR = 9.94 (95% CI = 3.05–32.35), ทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวต่ำกว่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 10 ตามอายุครรภ์ adj. RR = 18.33 (95% CI = 3.67–91.47) และทารกแรกเกิดเข้ารับการดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤต (NICU) adj. RR = 6.20 (95% CI = 1.82–21.13) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: ระดับ MSAFP ที่สูงผิดปกติในช่วงไตรมาสที่ 2 มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญกับอาการไม่พึงประสงค์ของมารดาและทารกแรกเกิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาวะครรภ์เป็นพิษหรือความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ การคลอดก่อนกำหนด ทารกแรกเกิดน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์อายุครรภ์และการเข้ารับการดูแลในหอผู้ป่วยวิกฤตทารกแรกเกิด (NICU)
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา ศรีสวัสดิ์. การตั้งครรภ์และการฝากครรภ์ในการพยาบาลสำหรับสตรีตั้งครรภ์. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2563.
Perry SE, Hockenberry MJ, Lowdermilk DL, Wilson D. Maternal child nursing care. 5th ed. Missouri: Elsevier Mosby; 2014.
นิศารัตน์ พิทักษ์วัชระ. การตรวจคัดกรองในระหว่างการตั้งครรภ์ในเวชศาสตร์ปริกำเนิดคัดกรองป้องกันส่งเสริมสุขภาพ. กรุงเทพมหานคร: ยูเนี่ยนครีเอชั่น; 2554.
ปานวาด หาญอมร, เกษมศรี ศรีสุพรรณดิฐ. Neural tube defect (NTD) [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ วันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2567]; เข้าถึงได้จาก: URL: https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/lecturestopics/topic-review/6080/
Bradley LA, Palomaki GE, McDowell GA. Technical standards and guidelines: prenatal screening for open neural tube defects. Genet Med. 2005;7(5):355–69. doi: 10.1097/00125817-200505000-00010.
Puntachai P, Wanapirak C, Sirichotiyakul S, Tongprasert F, Srisupundit K, Luewan S, et al. Associations between pregnancy outcomes and unexplained high and low maternal serum alpha-fetoprotein levels. Arch Gynecol Obstet. 2015;292(1):81–5. doi: 10.1007/s00404-014-3606-9.
Abd Elraheim MM, Abd Elraheim IM, Mohamed MA, Mohamed AH. Alpha-feto protein in obstetrics. Sohag Med J. 2020;24(2):187–91.
Anfuso S, Soncini E, Bonelli P, Piantelli G, Gramellini D. Second-trimester maternal serum alpha-fetoprotein elevation and its association with adverse maternal/fetal outcome: ten years experience. Acta Biomed. 2007;78(3):214–9.
Ayyash M, Keerthy M, Roberson J, Shaman M. Recurrence rate for isolated elevated maternal serum alpha-fetoprotein levels and pregnancy outcomes. Genet Test Mol Biomarkers. 2022;26(9):443–8. doi: 10.1089/gtmb.2022.0083.
Başbuğ D, Başbuğ A, Gülerman C. Is unexplained elevated maternal serum alpha-fetoprotein still important predictor for adverse pregnancy outcome? Ginekol Pol. 2017;88(6):325–30. doi: 10.5603/GP.a2017.0061.
Dai X, Zhang H, Wu B, Ning W, Chen Y, Chen Y. Correlation between elevated maternal serum alpha-fetoprotein and ischemic placental disease: a retrospective cohort study. Clin Exp Hypertens. 2023;45(1):2175848. doi: 10.1080/10641963.2023.2175848.
Dehghani-Firouzabadi R, Tayebi N, Ghasemi N, Tahmasbi Z. The association between second-trimester maternal serum alpha-fetoprotein in 14–22 weeks and adverse pregnancy outcome. Acta Med Iran. 2010;48(4):234–8.
Karya U, Kumari S, Rani A, Singh S. Clinical significance of unexplained elevated maternal serum alpha feto-protein in second trimester of pregnancy. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol. 2018;7(6):2245–50.
Songthamwat S. Prevalence of abnormal prenatal screening for down syndrome in Udonthani hospital using nuchal translucency and biochemical marker. Srinagarind Med J. 2008;23(2):153–60.
Gerami R, Agahi T, Barkhordari S, Kargar J. Evaluation of sensitivity and accuracy of maternal serum alpha fetoprotein to the diagnosis of open spina bifida in comparison with sonographic findings of open spina bifida and Chiari II malformation in pregnant women. Egypt J Radiol Nucl Med. 2022;53(1):177.
Głowska-Ciemny J, Szmyt K, Kuszerska A, Rzepka R, von Kaisenberg C, Kocyłowski R. Fetal and Placental Causes of Elevated Serum Alpha-Fetoprotein Levels in Pregnant Women. J Clin Med. 2024;13(2):466. doi: 10.3390/jcm13020466.
Tancrede S, Bujold E, Giguère Y, Renald MH, Girouard J, Forest JC. Mid-trimester maternal serum AFP and hCG as markers of preterm and term adverse pregnancy outcomes. J Obstet Gynaecol Can. 2015;37(2):111–6. doi: 10.1016/s1701-2163(15)30331-5.
Allen R, Marleen S, Velauthar L, Harrington K, Aquilina J. The relationship between second trimester alpha fetoprotein levels and adverse pregnancy outcome. Open J Obstet Gynecol. 2013;3(2):262–6. doi: 10.4236/ojog.2013.32049
Bakrania BA, Spradley FT, Drummond HA, LaMarca B, Ryan MJ, Granger JP. Preeclampsia: linking placental ischemia with maternal endothelial and vascular dysfunction. Compr Physiol. 2020;11(1):1315–49. doi: 10.1002/cphy.c200008.
Yuan W, Chen L, Bernal AL. Is elevated maternal serum alpha-fetoprotein in the second trimester of pregnancy associated with increased preterm birth risk? A systematic review and meta-analysis. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2009;145(1):57–64. doi: 10.1016/j.ejogrb.2009.04.017.
Williams MA, Hickok DE, Zingheim RW, Luthy DA, Kimelman J, Nyberg DA, et al. Elevated maternal serum alpha-fetoprotein levels and midtrimester placental abnormalities in relation to subsequent adverse pregnancy outcomes. Am J Obstet Gynecol. 1992;167(4 Pt 1):1032–7. doi: 10.1016/s0002-9378(12)80033-0.
Hu J, Zhang J, He G, Zhu S, Tang X, Su J, et al. First-trimester maternal serum alpha-fetoprotein is not a good predictor for adverse pregnancy outcomes: a retrospective study of 3325 cases. BMC Pregnancy Childbirth. 2020;20(1):104. doi: 10.1186/s12884-020-2789-2.
Wardinger JE, Ambati S. Placental Insufficiency [internet]. 2022 [cited 2025 Aug 15]; Available from: URL: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563171/
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์บทความเป็นของผู้เขียนบทความ แต่หากผลงานของท่านได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ลงวารสารแพทย์เขต 4-5 จะคงไว้ซึ่งสิทธิ์ในการตีพิมพ์ครั้งแรกด้วยเหตุที่บทความจะปรากฎในวารสารที่เข้าถึงได้ จึงอนุญาตให้นำบทความในวารสารไปใช้ประโยชน์ได้ในเชิงวิชาการโดยจำเป็นต้องมีการอ้างอิงถึงชื่อวารสารอย่างถูกต้อง แต่ไม่อนุญาตให้นำไปใช้ในเชิงพาณิชย์
