ปัจจัยทำนายภาวะการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคลูปัส ในโรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

ที่มาของงานวิจัย: โรคลูปัส (Systemic Lupus Erythematosus, SLE) เป็นโรคภูมิต้านทานตนเองที่พบได้บ่อยทำให้เกิดอาการหลายอวัยวะ ระดับความรุนแรงโรคมีตั้งแต่จากน้อยไปจนถึงรุนแรงมาก จนอาจจะเป็นอันตรายต่อชีวิต การศึกษาหาปัจจัยทำนายการเสียชีวิตและสาเหตุของการเสียชีวิตผู้ป่วยโรคลูปัสในประเทศไทยก่อนหน้านี้เป็นการศึกษาในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย ยังไม่เคยมีการรวบรวมข้อมูลในระดับโรงพยาบาลศูนย์มาก่อน

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายภาวะการเสียชีวิต อัตราการรอดชีวิตโดยรวม และสาเหตุการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคลูปัสที่ได้รับการรักษาในแผนกโรคข้อและรูมาติสซั่ม กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์

วิธีการศึกษา: งานวิจัยนี้เป็นการศึกษา Retrospective Cohort Study โดยการเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนของผู้ป่วย ที่ได้รับการวินิจฉัยโรคลูปัส ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ.2555 ถึง วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ.
2559 เก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน ข้อมูลการวินิจฉัยและระบบอวัยวะที่กำเริบของโรคลูปัส ความรุนแรงของโรคลูปัส ประเมินโดยใช้ SLEDAI-2K score การรักษารักษาแรกวินิจฉัยกับระยะช่วงใกล้เสียชีวิต ข้อมูลผู้เสียชีวิตจาก ทะเบียนราษฎร์ และสาเหตุการเสียชีวิตของผู้ป่วยการหาปัจจัยทำนายภาวะการเสียชีวิตใช้การวิเคราะห์ด้วยวิธี Cox proportional hazards regression analysis

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งหมดจำนวน 249 ราย มีผู้ป่วยที่รอดชีวิต จำนวน 226 ราย (ร้อยละ 90.8) และผู้ป่วยที่เสียชีวิต จำนวน 23 ราย (ร้อยละ 9.2) อัตราอุบัติการณ์การเสียชีวิต (Mortality rate) ของผู้ป่วยโรคลูปัสในการศึกษานี้ มีค่าเท่ากับ 4.7 รายต่อ 100 คน-ปี (4.7 cases per 100 person-years) อัตราการรอดชีวิตของโรคลูปัสที่ปีที่ 4 มีค่าเท่ากับ ร้อยละ 84 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะการเสียชีวิตของการศึกษานี้ คือ Autoimmune hemolyticanemia [HR = 6.83 (95% CI 1.46 – 31.96) ; P-value = 0.015] จำนวนครั้งต่อปีของการกำเริบของโรคลูปัส [HR = 4.55 (95% CI 2.45 – 8.45) ; P -value = < 0.001] และภาวะไขมันในเลือดสูง (Dyslipidemia) [HR =0.12 (95% CI 0.02 – 0.73) ; P-value = 0.022] สาเหตุการเสียชีวิต คือ การติดเชื้อเป็นสาเหตุหลักโดยพบปอดติดเชื้อ (Pneumonia) มากที่สุด (ร้อยละ 52)

สรุปผลผลการศึกษา:
ปัจจัยทำนายภาวะการเสียชิวิต คือ Autoimmune hemolytic anemia และจำนวนครั้งต่อปีของการกำเริบของ
โรคลูปัส

คำสำคัญ: โรคเอสแอลอี การเสียชีวิต ปัจจัยทำนาย