การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ

บทคัดย่อ

          การติดเชื้อไวรัสเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดตับอักเสบ ไวรัสมีทั้งที่มีผลค่อนข้างจำเพาะกับตับเป็นหลักคือกลุ่มไวรัสตับอักเสบ (hepatotrophic virus) และไวรัสที่มีผลต่ออวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกายและมีผลกระทบกับ ตับร่วมด้วย (non-hepatotrophic virus) ในกลุ่มไวรัสตับอักเสบมี 5 ชนิด ที่มีความสำคัญในทางคลินิกคือไวรัส ตับอักเสบ A, B, C, D และ E ทำให้เกิดการอักเสบของตับได้ทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง สำหรับไวรัสตับ อักเสบ A, B, C, D และ E ทำให้เกิดการอักเสบแบบเฉียบพลันได้ แต่ผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบ C แบบเฉียบพลันมักไม่ แสดงอาการทำให้การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ C มักไม่ได้รับการวินิจฉัยในระยะเฉียบพลัน โดยผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบ แบบเฉียบพลันจะมีอาการไข้ เหนื่อยเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้ มีอาการเจ็บบริเวณชายโครงขวา (prodromal symptoms) มีอาการเหล่านี้ประมาณ 2-3 วันถึง 1 สัปดาห์ก่อนมีอาการเหลืองและมักจะหายได้เอง ยกเว้นใน กลุ่มที่มีอาการความเสี่ยงของการเกิด fuminant hepatitis คือกลุ่มผู้ป่วยที่อายุมากกว่า 50 ปี ผู้ป่วยที่มีโรคตับ อักเสบเรื้อรังหรือตับแข็งจากสาเหตุอื่นอยู่เดิม และกรณีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ E จะมีอาการรุนแรงในผู้ป่วย ตั้งครรภ์ ซึ่งต้องติดตามอย่างใกล้ชิด พิจารณาการรักษาที่จำเพาะและพิจารณารักษาด้วยการปลูกถ่ายตับเมื่อมีข้อ บ่งชี้ อาการแสดงของผู้ป่วยไวรัสตับอักเสบเฉียบพลันแต่ละชนิดไม่แตกต่างกัน การวินิจฉัยแยกโรคต้องใช้การตรวจ ทางวิทยาเซรุ่ม (serology) เพื่อช่วยในการวินิจฉัย ไวรัสตับอักเสบ B, C, และ D ทำให้เกิดตับอักเสบเรื้อรังได้ ไวรัสตับอักเสบ E ทำให้เกิดตับอักเสบเรื้อรังได้แต่พบไม่บ่อย ผู้ป่วยตับอักเสบเรื้อรังมักไม่มีอาการ การวินิจฉัยมักได้ จากการตรวจเลือดดูการทำงานของตับ (liver function test) และการตรวจทางเซรุ่มวิทยา (serology) ในผู้ป่วย ตับอักเสบเรื้อรังบางรายอาจมาพบแพทย์เมื่อมีอาการแทรกซ้อนของตับอักเสบเรื้อรังคือภาวะตับแข็งซึ่งจะมีอาการ เหลือง บวม อาเจียนเป็นเลือดหรือมาพบแพทย์ด้วยอาการของมะเร็งตับ วัตถุประสงค์ของการรักษาตับอักเสบ
เรื้อรังเพื่อลดการเกิดตับแข็ง และลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งตับ ซึ่งการรักษาต้องทำในช่วงเวลาที่เหมาะสม คำนึงถึงผลดีผลเสียอย่างครบถ้วน และเลือกการรักษาให้เหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย

          การดำเนินโรคของไวรัสตับอักเสบค่อนข้างหลากหลาย การให้การวินิจฉัย ติดตามอาการและพิจารณา ให้การรักษาในช่วงเวลาที่เหมาะสมจะทำให้สามารถลดการเกิดตับวาย ตับแข็ง และมะเร็งตับ ซึ่งล้วนเป็นการเจ็บ ป่วยที่ต้องใช้ทรัพยากรในการรักษาสูงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง ในบทความนี้ได้กล่าวถึงรายละเอียดของไวรัสตับ อักเสบที่พบบ่อยและมีความสำคัญทางคลินิกทั้งในแง่พยาธิวิทยา การดำเนินโรค การวินิจฉัย และการรักษา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะมีประโยชน์ในการดูแลผู้ป่วยสำหรับผู้อ่านต่อไป

คำสำคัญ: การติดเชื้อไวรัส ไวรัสตับอักเสบ