การศึกษาเพื่อจิตสำนึกใหม่: ดูแลด้วยหัวใจในยุค VUCA World

บทคัดย่อ

การเปลี่ยนแปลงของโลกปัจจุบันที่มีความผันผวนส่งผลกระทบต่อการศึกษาพยาบาลที่ต้องมีการปรับตัวเพื่อผลิตบัณฑิตที่ตอบสนองความต้องการของสังคม ทักษะวิชาชีพเป็นสมรรถนะหลักและทักษะทางสังคม สมรรถนะที่สำคัญในยุคการเปลี่ยนแปลง ที่นักศึกษาต้องได้รับการพัฒนาทักษะเพื่อให้สามารถปรับตัว ยอมรับการปรับเปลี่ยน และยังคงผลลัพธ์ที่นำสู่เป้าหมายของการผลิตบัณฑิตพยาบาลศาสตร์ มีบทบาทในการให้บริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ซึ่งบทความนี้จะนำเสนอเกี่ยวกับ การศึกษาเพื่อจิตสำนึกใหม่ในโลกปัจจุบัน และการนำการศึกษาเพื่อจิตสำนึกใหม่มาจัดการเรียนการสอนแก่นักศึกษาพยาบาล

การศึกษาจิตสำนึกใหม่ (Educational for a new consciousness) เป็นเครื่องมือในการพัฒนาทักษะที่มุ่งเน้นการเข้าใจตนเอง เข้าใจผู้อื่น เข้าใจสังคม โดยได้นำแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา (Contemplative education) ซึ่งมีปรัชญาพื้นฐานที่เชื่อมั่นในความเป็นมนุษย์และมีกระบวนทัศน์องค์รวม มุ่งเน้นการเปลี่ยนแปลงภายในตนเอง การเข้าถึงความดี ความงามและความจริงในชีวิต จึงเหมาะสมที่จะนำมาพัฒนากระบวนการเรียนรู้ให้นักศึกษาพยาบาลเกิดความสมดุลทั้งด้านกาย ใจ และความคิด การปรับเปลี่ยนความคิด ยอมรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในยุคผันผวน (VUCA World) มีกิจกรรมการเรียนรู้ 3 ด้าน คือ มิติความจริง มิติความงาม และมิติความรู้ นำสู่การวางแผนจัดการเรียนรู้ด้วยการศึกษาเพื่อจิตสำนึกใหม่  ซึ่งประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ดังนี้ 1) การเรียนรู้สู่จิตสำนึกใหม่ 2) วัตถุประสงค์ของกิจกรรม  3) กิจกรรมด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ และ 4) การสะท้อนคิดมุ่งเน้นการพัฒนาความงามในจิตใจ  และนำไปปฏิบัติตามแผนการจัดการเรียนการสอน มีความรัก ความเมตตา ความเอื้ออาทร ต่อตนเองและผู้อื่น ฟังอย่างลึกซึ้ง ใคร่ครวญ ไม่ตัดสิน ตระหนักรู้ในตนเอง เรียนรู้อย่างเปิดกว้างโดยเชื่อมั่นและไว้วางใจกัน เคารพในคุณค่าของมนุษย์และให้การพยาบาลแบบองค์รวม นำสู่การบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์