ปัจจัยทำนายความกลัวการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสี ร่วมกับยาเคมีบำบัด โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี
คำสำคัญ:
ความเครียด, แรงสนับสนุนทางสังคม, ความกลัวการกลับเป็นมะเร็งซ้ำบทคัดย่อ
มะเร็งเป็นโรคที่ส่งผลต่อภาวะวิกฤติทางจิตใจ ก่อให้เกิดความทุกข์ทรมานด้านจิตใจและร่างกาย รู้สึกสูญเสียภาพลักษณ์ และหวาดกลัวต่อการเสียชีวิต วัตถุประสงค์วิจัยเพื่อศึกษาปัจจัยทำนายการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยมะเร็งหลังได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัดโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัด โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี จำนวน 152 ราย สุ่มเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบสุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้ แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามความกลัวการกลับเป็นซ้ำ (ฉบับย่อ) แบบประเมินความเครียด และแบบสอบถามการสนับสนุนทางสังคม วิเคราะห์ปัจจัยทำนายและความกลัวการกลับเป็นมะเร็งซ้ำ ใช้สถิติการวิเคราะห์สมการถดถอยพหุคูณ ผลการศึกษา พบว่าปัจจัยทำนายความกลัวการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยมะเร็ง คือ ความเครียด (β=.200) และแรงสนับสนุนทางสังคม (β=.192) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value<.05 ความเครียดและแรงสนับสนุนทางสังคมร่วมกันทำนายความกลัวการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยมะเร็งหลังได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ร้อยละ 7.6 (R2=.076) อธิบายได้ว่า ถ้าผู้ป่วยมะเร็งหลังได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัดมีระดับความเครียดเพิ่มขึ้น 1 คะแนน จะทำให้ผู้ป่วยมีระดับความกลัวการกลับเป็นซ้ำเพิ่มขึ้น ร้อยละ 15.3 (B=.153) และถ้าผู้ป่วยได้รับการสนับสนุนทางสังคมเพิ่มขึ้น 1 คะแนน จะทำให้ผู้ป่วยมีระดับความกลัวการกลับเป็นซ้ำลดลง ร้อยละ 19.2 (B=-.290) แสดงสมการทำนาย ได้ว่า Z ความกลัวการกลับเป็นซ้ำ=(.200)( Zความเครียด)+(−.192) (Z แรงสนับสนุนทางสังคม) การนำผลการวิจัยไปใช้ ควรมีการประเมินความเครียด และแรงสนับสนุนทางสังคมในผู้ป่วยมะเร็งทุกรายเนื่องจากส่งผลต่อความกลัวการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยมะเร็งหลังได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสีร่วมกับยาเคมีบำบัด
Downloads
เอกสารอ้างอิง
นวพรรษ สีมารักษ์, ศิริลักษณ์ กิจศรีไพศาล และณัฏฐนันท์พร สงวนกลิ่น. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างความหวัง การสนับสนุนทางสังคม ความทุกข์ทรมานจากอาการ และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักที่ได้รับยาเคมีบำบัด. วารสารพยาบาลตำรวจ, 10(1), 61-70.
พรพิมล เลิศพานิช, ภัทรานิษฐ์ เมธีพิสิษฐ์ และวัชรินทร์ วุฒิรณฤทธิ์. (2564). ความสัมพันธ์ของความรุนแรงของอาการที่พบบ่อยทางคลินิกกับความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าในผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลาม. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 41(3), 1-12.
โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี. (2567). สถิติผู้ป่วยมะเร็งโรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี. สืบค้นจาก https://srth.go.th/home
วราภรณ์ สาวิสิทธิ์. (2566). ภาวะสุขภาพจิตและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยมะเร็งระยะลุกลามกับการดูแลสุขภาพแบบประคับประคองของครอบครัวในชุมชนชนบทในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), 38(1), 141-155.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ. (2563). ข้อมูลรายงานผลการดำเนินงานตัวชี้วัดตามแผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (Service Plan) สาขาโรคมะเร็ง Service Plan ปี 2561-2565. สืบค้นจาก http://www.nci.go.th/th/File_Download/filePlan
Somchit, H. (1988). Social support, self-care, and quality of life cancer patients receiving radiation in Thailand [Doctoral dissertation in Nursing Science]. Wayne State University.
สรรสนีย์ จันทร์มา. (2564). ผลของโปรแกรมการสนับสนุนทางสังคมต่อความเครียดและความผาสุกทางจิตวิญญาณของผู้ดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
อุไรวรรณ ขาวผ่อง และสดากาญจน์ เอี่ยมจันทร์ประทีป. (2567) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตผู้ป่วยมะเร็งต่อมน้ำเหลือง โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 8(2), 674-686.
Bentley, G., Zamir, O., Dahabre, R., Perry, S., Karademas, E. C., Poikonen-Saksela, P., Mazzocco, K., Sousa, B., & Pat-Horenczyk. (2023). On behalf of the BOUNCE Consortium. Protective factors against fear of cancer recurrence in breast cancer patients: A latent growth model. Cancers, 15, 4590. https://doi.org/10.3390/cancers15184590
Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396. https://doi.org/10.2307/2136404
Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(1), 310-357.
Gray, J. R., Grove, S. K., & Sutherland, S. (2017). The practice of nursing research. St. Louis, MO: Sauders.
International Agency for Research on Cancer. (2023). Cancer today: Data visualization tools for exploring the global cancer burden in 2022 (GLOBOCAN 2022). World Health Organization. https://gco.iarc.who.int/today
Koch-Gallenkamp, L., Bertram, H., Eberle, A., Holleczek, B., Schmid-Höpfner, S., Waldmann, A., Zeissig, S. R., & Arndt, V. (2016). Fear of recurrence in long-term cancer survivors-do cancer type, sex, time since diagnosis, and social support matter? Health Psychology, 35(12), 1329-1333. https://doi.org/10.1037/hea0000374
Leventhal, H., Brissette, I., & Leventhal, E. A. (2003). The common-sense model of self-regulation of health and illness. In L. D. Cameron & H. Leventhal (Eds.), The self-regulation of health and illness behaviour (pp. 42-65). Routledge.
Londoudi, A., Skampardonis, K., Alikari, V., Prapa, P.-M., Toska, A., Saridi, M., Lavdaniti, M., Zyga, S., & Fradelos, E. C. (2024). Assessment of the relationship between fear of cancer recurrence, spiritual well-being, and mental health among cancer patients: A cross-sectional study. Nursing Reports, 14(1), 317-327.
Luigjes-Huizer, Y. L., Tauber, N. M., & Humphris. (2022). What is the prevalence of fear of cancer recurrence in cancer survivors and patients? A systematic review and individual participant data meta-analysis. Psychooncology, 31, 879-892.
Peng, L., Huang, W., Zhang, W., Xu, Y., Lu, F., & Zhong, L. (2019). Psychometric properties of the short form of the Fear of Cancer Recurrence Inventory (FCRI) in Chinese breast cancer survivors. Frontiers in Psychiatry, 10(1), 1-7.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2006). Essentials of nursing research: Methods, appraisal, and utilization (6th ed.). Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins.
Rha, S. Y., Park, J. S., Choi, Y. Y., Hong, B., & Lee, J. (2022). Fear of cancer recurrence and its predictors and outcomes among cancer survivors: A descriptive correlational study. European Journal of Oncology Nursing. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2022.102138
เอกสารอ้างอิง
Simard, S., & Savard, J. (2009). Fear of cancer recurrence inventory: Development and initial validation of a multidimensional measure of fear of cancer recurrence. Supportive Care in Cancer, 17(3), 241–251. https://doi.org/10.1007/s00520-008-0444-y
Simard, S., Thewes, B., Humphris, G., Dixon, M., Hayden, C., Mireskandari, S., & Ozanne, G. (2013). Fear of cancer recurrence in adult cancer survivors: A systematic review of quantitative studies. Journal of Cancer Survivorship, 7, 300–322. https://doi.org/10.1007/s11764-013-0272-z
Tauber, N. M., O’Toole, M. S., Dinkel, A., Galica, J., Humphris, G., Lebel, S., Maheu, C., Ozanne, G., Sidani, S., Simard, S., & Zachariae, R. (2019). Effect of psychological intervention on fear of cancer recurrence: A systematic review and meta-analysis. Journal of Clinical Oncology, 37(31), 2899-2915. https://doi.org/10.1200/JCO.19.00572
Vandraas, K. F., Reinertsen, K. V., Kiserud, C. E., & Lie, H. C. (2020). Fear of cancer recurrence among young adult cancer survivors: Exploring long-term contributing factors in a large, population-based cohort. Journal of Cancer Survivorship, 15(3), 571-577.
World Health Organization. (2017). Cancer fact sheet. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา (Thai Journal of Public Health and Health Education) เป็นลิขสิทธิ์ของ วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี
