การศึกษาค่ากิโลโวลต์สูงสุดที่เลือกถูกใช้ถ่ายภาพเอกซเรย์ทรวงอกสำหรับโรงพยาบาลในจังหวัดสมุทรปราการ

บทคัดย่อ

ค่ากิโลโวลต์สูงสุด (kVp) สำหรับถ่ายภาพเอกซเรย์ทรวงอก (Chest x-rays: CXR) เป็นหนึ่งในปัจจัยกำหนดคุณภาพของภาพรังสีและปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับ การเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยีแผ่นรับภาพจากระบบเดิมคือสกรีน-ฟิล์ม ซึ่งไม่สามารถปรับแต่งภาพเมื่อผ่านกระบวนการล้างฟิล์มแล้ว เป็นระบบดิจิทัลซึ่งภาพสามารถปรับแต่งในภายหลังได้ ทำให้นักรังสีเทคนิคมีตัวเลือกของช่วงการใช้เอกซ์โพเชอร์เทคนิคที่กว้างขึ้น รวมถึงมีการใช้ค่าเทคนิค High kVp เพื่อเพิ่มการมองเห็นรอยโรคในเนื้อเยื่อปอดและ mediastinum ในบางโรงพยาบาล พื้นที่จังหวัดสมุทรปราการเป็นเขตอุตสาหกรรมที่สำคัญของประเทศที่มีการตรวจเอกซเรย์ปอดเป็นประจำ ผู้วิจัยสังเกตว่าค่า kVp ที่ใช้ในแต่ละโรงพยาบาลมีค่าต่างกันทั้ง ๆที่เป็นพื้นที่จังหวัดเดียวกัน ดังนั้นเพื่อทราบถึงค่า kVp ที่นักรังสีเทคนิคใช้ในการถ่ายเอกซเรย์ปอดในพื้นที่นี้ งานวิจัยนี้จึงใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลค่ากิโลโวลต์สูงสุด ข้อมูลทั่วไป รวมถึงความคิดเห็นต่อปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกใช้ค่าสำหรับถ่าย CXR PA upright จากผู้ปฏิบัติงาน 21 โรงพยาบาลในจังหวัดสมุทรปราการ ผลการศึกษาพบว่าค่าฐานนิยมกิโลโวลต์สูงสุดคือ 85 kVp ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 87.85 ± 13.83 kVp ความพึงพอใจต่อการเลือกค่า kVp มีคะแนนสูงสุดที่ 4.19 ± 0.68 คะแนน (รายละเอียดของภาพ) และคะแนนต่ำสุด 2.42 ± 1.16 คะแนน (ความเคยชินจากการใช้ระบบสกรีนฟิล์ม) พบค่าสหสัมพันธ์ระหว่างขนาดตัวผู้ป่วยและอำนาจทะลุทะลวงทางรังสี (r = 0.615) และค่าสหสัมพันธ์ระหว่างรายละเอียดของภาพกับการถ่ายภาพทางรังสีครอบคลุมหลายรอยโรคในทรวงอก (r = 0.612) ร่วมด้วย นอกจากนี้ผู้ประเมินแบบสอบถามเป็นรังสีแพทย์เลือกใช้ค่าช่วง 100 - 120 kVp ซึ่งตรงกับงานวิจัยต่างประเทศในช่วง 2 – 3 ปีนี้ ในขณะที่ค่าเฉลี่ยของทุกอาชีพมีค่าอยู่ในช่วง 70 - 90  kVp สอดคล้องกับงานวิจัยภายในประเทศ งานวิจัยนี้สรุปได้ว่าค่าฐานนิยมกิโลโวลต์สูงสุดสำหรับการถ่ายเอกซเรย์ทรวงอกในท่ายืน (CXR PA upright) จากการสำรวจโรงพยาบาลในจังหวัดสมุทรปราการ 21 แห่ง คือ 85 kVp ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อการเลือกตั้งค่ากิโลโวลต์สูงสุดในคือขนาดตัวผู้ป่วยและอำนาจทะลุทะลวง แม้เป็นพื้นที่เดียวกันแต่พิสัยของค่ากิโลโวลต์สูงสุดกลับมีช่วงกว้าง (70-120 kVp) ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมในข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับทางคลินิกและปริมาณรังสีที่ผู้ป่วยได้รับเพื่อหา kVp ที่เหมาะสมในอนาคต