การกำหนดค่าปริมาณรังสีอ้างอิงสำหรับการตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ตรวจบ่อยในกลุ่มโรงพยาบาลมะเร็ง
คำสำคัญ:
ค่าปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัย, การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์, ซีทีดีไอ, ปริมาณรังสีตามความยาวการสแกนบทคัดย่อ
บทนำ: คณะกรรมาธิการระหว่างประเทศว่าด้วยการป้องกันอันตรายจากรังสี (International Commission on Radiological Protection: ICRP) ได้แนะนำให้มีการกำหนดค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัย (Diagnostic Reference Levels: DRLs) สำหรับการสร้างภาพทางรังสี เพื่อใช้เป็นแนวทางในการลดปริมาณรังสีให้ผู้ป่วย สำหรับโรงพยาบาลมะเร็งในประเทศไทยยังไม่มีการกำหนดค่าปริมาณรังสีอ้างอิง (local DRLs) ของการตรวจด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจและกำหนดค่า local DRLs ของโรงพยาบาลมะเร็งในประเทศไทย วิธีการศึกษา: ทำการสำรวจข้อมูลปริมาณรังสี ได้แก่ ค่า Volume Computed Tomography Dose Index (CTDIvol) และ Dose Length Product (DLP) จากโรงพยาบาลมะเร็งในประเทศไทย จำนวน 8 แห่ง ที่มีเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ โดยใช้แบบสอบถามสำหรับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ตรวจบ่อย ในระยะเวลา 1 ปี ทั้งหมด 4 ส่วน ได้แก่ สมอง ศีรษะและลำคอ ทรวงอก และช่องท้อง จากนั้นนำข้อมูลมากำหนดค่า DRLs สำหรับการตรวจแต่ละส่วน โดยใช้ค่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 75 ของค่า CTDIvol และ DLP ผลการศึกษา: จากการสำรวจการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในโรงพยาบาลมะเร็งจำนวนทั้งหมด 2,464 รายการ ซึ่งประกอบไปด้วยการตรวจส่วนสมอง 576 รายการ ส่วนศีรษะและลำคอ 588 รายการ ส่วนทรวงอก 656 รายการ และส่วนช่องท้อง 644 รายการ พบว่าค่า DRLs ของค่าปริมาณรังสี CTDIvol และ DLP ในการตรวจส่วนสมองเท่ากับ 77.30 mGy และ 1198.80 mGy.cm ส่วนศีรษะและลำคอเท่ากับ 19.20 mGy และ 541.90 mGy.cm ส่วนทรวงอกเท่ากับ 24.30 mGy และ 771.84 mGy.cm และส่วนช่องท้องเท่ากับ 21.00 mGy และ 845.65 mGy.cm ตามลำดับ สรุปผลการศึกษา: ค่า local DRLs ที่ได้จากงานวิจัยนี้มีค่าสูงกว่ารายงานของประเทศในสหภาพยุโรป ดังนั้นการหาแนวทางเพื่อลดปริมาณรังสีจากการตรวจวินิจฉัยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของแต่ละโรงพยาบาลจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องกระทำต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Amis Jr ES, Butler PF, Applegate KE, Birnbaum SB, Brateman LF, Hevezi JM, et al. American College of Radiology White Paper on Radiation Dose in Medicine. Journal of the American College of Radiology. 2007;4(5):272-84.
Berrington de González A, Mahesh M, Kim K, Bhargavan M, Lewis R, Mettler F, Land C. Projected cancer risks from computed tomographic scans performed in the united states in 2007. Archives of Internal Medicine. 2009;169(22):2071-7.
Smith-Bindman R, Lipson J, Marcus R, Kim K, Mahesh M, Gould R, et al. Radiation dose associated with common computed tomography examinations and the associated lifetime attributable risk of cancer. Archives of Internal Medicine. 2009;169(22):2078-86.
ศิริวรรณ จูเลียง, สายัณห์ เมืองสว่าง. ปริมาณรังสีที่ใช้ในการตรวจสมองและช่องท้องด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2556;22(6):1035-41.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ปริมาณรังสีอ้างอิงการถ่ายภาพรังสีวินิจฉัยด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์. 2562.
The International Commission on Radiological Protection. Diagnostic Reference Levels in Medical Imaging: Publication 135. Ann ICRP 2017;46:77-83.
Jessen K, Bongart G, Geleijn J, et al. European guidelines on quality criteria for computed tomography, 16262EN. European Community; 2000.
The International Commission on Radiological Protection. Diagnostic Reference Levels in Medical Imaging: Publication 135. Ann ICRP 2017;46:49-50.
ศุภวิทู สุขเพ็ง. Radiation dose and dose optimization in CT. เอกสารประกอบคำสอนวิชาการตรวจด้วยเครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ 2558.
Foley SJ, McEntee MF, Rainford LA. Establishment of CT diagnostic reference levels in Ireland. The British Journal of Radiology. 2012;85(1018):1390-7.
Shrimpton PC, Hillier MC, Lewis MA, Dunn M. National survey of doses from CT in the UK: 2003. The British Journal of Radiology. 2006;79(948):968-80.
Sciencea JMIRSIANIoR. CT DRL Japan 2015 [20 พศจิกายน 2558]. Available from: http://www.radher.jp/J-RIME/report/DRLhoukokusyoEng.pdf.
Van Der Molen AJ, Schilham A, Stoop P, Prokop M, Geleijns J. A national survey on radiation dose in CT in The Netherlands. Insights into Imaging. 2013;4(3):383-90.
Sodkokkruad P, Asavaphatiboon S, Thanabodeebonsiri J, Tangboonduangjit P. Comparison of computed tomography dose index measuring by two detector types of computed tomography simulator. Thai J Rad Tech 2018;43(1):64-68.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมรังสีเทคนิคแห่งประเทศไทย (The Thai Society of Radiological Technologists)
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมรังสีเทคนิคแห่งประเทศไทยและบุคคลากรท่านอื่น ๆในสมาคม ฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
