Effectiveness of a Self-Efficacy Program on Dietary Behaviors and Blood Pressure in Hypertensive Patients
Keywords:
Self-efficacy, Hypertension, Dietary behavior, Blood pressureAbstract
This quasi-experimental study with a two-group pretest–posttest design aimed to examine the effects of a self-efficacy enhancement program on dietary behaviors and blood pressure level among patients with hypertension. The experimental group comprised
33 hypertensive patients from the Ban Kluai Muang Health Promoting Center in Khelang Nakhon Municipality, Lampang Province, while the comparison group included 33 patients from the Ban Nam Tok Subdistrict Health Promoting Hospital in Mae Tha District, Lampang Province. The experimental group received a self-efficacy program for a period of 8 weeks. Data was collected using structured questionnaires covering general information, self-efficacy, and dietary behaviors together with measurements of sodium content in consuming foods. Analysis of the data launched into descriptive statistics such as paired t-test and independent t-test. Multivariable Gaussian regression was used to assess the effectiveness of the program. After the intervention, the experimental group raised significant improvements in self-efficacy, dietary behavior scores, and reductions in dietary sodium content compared to the baseline and that of the comparison group (p<0.05). Additionally, a significant reduction in systolic blood pressure was observed (p<0.05). Each one-point increased in self-efficacy score was associated with a higher dietary behavior score (p<0.05) and a lower sodium content in foods (p<0.05). The findings suggested that primary healthcare settings should adopt self-efficacy-based interventions combined with DASH dietary education to promote healthy behaviors and to support effective blood pressure control, especially among individuals with stage 1 and stage 2 hypertension.
References
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. (2565). คู่มือการสำรวจปริมาณโซเดียมในอาหารด้วยเครื่องวัดความเค็ม (Salt Meter) [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 3 เมษายน 2568]; แหล่งข้อมูล: https://ddc.moph.go.th/uploads/publish/1238320220301081354.pdf
ชวิศาส์ เลิศมงคลธีรกุล, ปฏิพร บุญพัฒน์กุล และอนุแสง จิตสมเกษม. (2564). ผลของการให้ความรู้เรื่องการลดโซเดียมในอาหารและการรับประทานอาหาร ในรูปแบบ DASH ร่วมกับการประยุกต์ใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนต่อการลดความดันโลหิตในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง. วชิรสารการพยาบาล, 23(1), 31–45. [สืบค้นเมื่อ 2 มิถุนายน 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/vnj/article/view/249682
นริศรา คงแก้ว, อนุธิดา ชัยขันธ์, ดุษณีย์ สุวรรณคง และตั้ม บุญรอด. (2565). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของ DASH ในกลุ่มเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง อำเภอนาบอน จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 31(6), 1008–1018. [สืบค้นเมื่อ 2 มิถุนายน 2567]; แหล่งข้อมูล: https://thaidj.org/index.php/JHS/article/view/12982/10731
ประภาธิดา วุฒิชา, เบญจพร ทองมาก, กมลพัชร วิสุทธิภักดี และจุน หน่อแก้ว. (2563). ประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อป้องกันโรคความดันโลหิตสูงของกลุ่มเสี่ยง บ้านแม่คาตลาด ตำบลแม่คา อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย. วารสารวิจัยและพัฒนาด้านสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา, 6(1), 29–42. [สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/journalkorat/article/view/247541/168156
ศิริวรรณ ตุรงค์เรือง, ชดช้อย วัฒนะ, ธีรนุช ห้านิรัตศัย และสุนทรา เลี้ยงเชวงวงศ์. (2560). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนในการควบคุมโรคต่อพฤติกรรมการควบคุมโรคและการควบคุมโรคในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ควบคุมโรคไม่ได้. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 44(ฉบับพิเศษ 1), 69–82. [สืบค้นเมื่อ 25 กรกฎาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/cmunursing/article/view/148037/108983
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำปาง เขตสุขภาพที่ 1. (2566). ร้อยละผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมความดันโลหิตได้ดี [ออนไลน์]. [สืบค้นเมื่อ 9 กุมภาพันธ์ 2567]; แหล่งข้อมูล: https://hdc.moph.go.th/lpg/public/standard-report-detail/2e3813337b6b5377c2f68affe247d5f9
เสาวลักษณ์ มูลสาร และเกษร สำเภาทอง. (2559). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ตามแนวทางของ DASH ร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ความสามารถแห่งตน และแรงสนับสนุนทางสังคม เพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 11(1), 87–98. [สืบค้นเมื่อ 20 กรกฎาคม 2567]; แหล่งข้อมูล: https://ojs.lib.buu.ac.th/index.php/health/article/view/4164
Bandura, A. (1994). Self-efficacy [online]. [cited 2024 February 20]; Available from: cursa.ihmc.us/rid=1223300384257_1829792869_8417/bandura selfefficacy.pdf
Belfort, G. P., Padilha, P., de C., et al. (2023). Effect of the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet on the development of preeclampsia and metabolic outcomes in pregnant women with pre-existing diabetes mellitus: A randomised, controlled, single-blind trial. Journal of Nutritional Science, 12, e73. [cited 2024 February 20]; Available from: https://doi.org/10.1017/jns.2023.54
Bolaji, O., Nguyen, J. D. K., Bilchick, K., et al. (2024). The Dash Diet and Its Impact on Arterial Stiffness: A Post Hoc Secondary Analysis of The Dash Trial. Journal of Cardiac Failure, 30(1), 267. [cited 2024 June 15]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.cardfail.2023.10.356
Darabi, Z., Araban, M., Azizi, A., Angali, K. A., & Borazjani, F. (2024). The effectiveness of a mobile phone education method based on self-efficacy and DASH diet among patients with high blood pressure: a randomized controlled. Jundishapur Journal of Chronic Disease Care, 13(1), 11-13. [cited 2024 July 9]; Available from: https://doi.org/10.5812/jjcdc-138325
Filippou, C., Tatakis, F., Polyzos, D., et al. (2022). Overview of salt restriction in the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) and the Mediterranean diet for blood pressure reduction. Reviews in Cardiovascular Medicine, 23(1), 36. [cited 2024 August 24]; Available from: https://doi.org/10.31083/j.rcm2301036
Hariyono, Peristiowati, Y., & Arantrinita. (2024). The Relationship between Self Efficacy and Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) Diet and Blood Pressure of Hypertensive Patients in the Kediri City District. STRADA Jurnal Ilmiah Kesehatan, 13(2), 114–124. [cited 2025 June 2]; Available from: https://sjik.org/index.php/sjik/article/view/1129
He, F. J., Li, J., & MacGregor, G. A. (2013). Effect of longer term modest salt reduction on blood pressure: Cochrane systematic review and meta-analysis of randomized trials. BMJ, 346, f1325. [cited 2025 June 2]; Available from: https://doi.org/10.1136/bmj.f1325
Janz, N. K., & Becker, M. H. (1984). The health belief model: A decade later. Health Education Quarterly, 11(1), 1–47. [cited 2025 June 2]; Available from: https://doi.org/10.1177/109019818401100101
Kim, H., Appel, L. J., Lichtenstein, A. H., et al. (2023). Metabolomic profiles associated with blood pressure reduction in response to the DASH and DASH-sodium dietary interventions. Hypertension, 80(7), 1494–1506. [cited 2024 August 9]; Available from: https://doi.org/10.1161/HYPERTENSIONAHA.123.20901
Knauss, H. M., Kovell, L. C., Miller III, et al. (2025). Dietary sodium reduction lowers 10-year atherosclerotic cardiovascular disease risk score: Results from the DASH-sodium trial. American Journal of Preventive Cardiology, 22, 100980. [cited 2025 June 25]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.ajpc.2025.100980
Lari, A., Sohouli, M. H., Fatahi, S., et al. (2021). The effects of the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet on metabolic risk factors in patients with chronic disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, 31(10), 2766-2778. [cited 2025 February 25]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.numecd.2021.05.030
Lemeshow, S., Hosmer, D.W., Klar, J. and Lwanga, S.K. (1990). Adequacy of Sample Size in Health Studies [online]. [cited 2025 February 14]; Available from: https://archive.org/details/isbn_9780471925170/page/n5/mode/2up
Theodoridis, X., Chrysoula, L., Chroni, V., et al. (2023). Adherence to the dash diet and risk of hypertension: A systematic review and meta-analysis. Clinical Nutrition ESPEN, 58, 515–516. [cited 2024 July 8]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2023.09.268
World Health Organization [WHO]. (2023a). Global report on hypertension: The race against a silent killer [online]. [cited 2024 February 25]; Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789240081062
World Health Organization [WHO]. (2023b). Hypertension Thailand 2023 country profile [online]. [cited 2024 February 25]; Available from: https://www.who.int/publications/m/item/hypertension-tha-2023-country-profile
Zhao, M., Rodriguez, M. A., Wang, B., et al. (2021). Validity and reliability of a short self-efficacy instrument for hypertension treatment adherence among adults with uncontrolled hypertension. Patient Education and Counseling, 104(7), 1781–1788. [cited 2024 July 2]; Available from: https://doi.org/10.1016/j.pec.2020.12.029
