การสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ ในเขตเทศบาลตำบลหนองสองห้อง อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

บทนำ : ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มประชากรที่มีการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว  และเป็นวัยที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สถานภาพทางด้านสังคม จึงมีผลต่อการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุ หากไม่ได้เตรียมการณ์ล่วงหน้ามาก่อน ซึ่งส่งผลให้เกิดปัญหาได้

วัตถุประสงค์ : 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์ บริบท ปัญหาสุขภาพ และการจัดการสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนเทศบาลตำบลหนองสองห้อง 2) เพื่อศึกษา ระบบ และกลไกการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุของชุมชนและภาคีที่เกี่ยวข้อง 3) เพื่อสร้างพื้นที่ต้นแบบในการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชนเขตเทศบาลตำบลหนองสองห้อง

วิธีการศึกษา : การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ(Action Research) กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการศึกษาประกอบด้วยภาคีเครือข่ายและกลุ่มผู้สูงอายุจำนวน 823 คนการเก็บข้อมูลด้วย แบบทบทวนเอกสารและเวชระเบียน แบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลัก  การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง  การสังเกตแบบมีส่วนร่วม โดยทุกกระบวนการเน้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และการมีส่วนร่วม

ผลการศึกษา :  1) ปัญหาสุขภาพ และการจัดการสุขภาพของผู้สูงอายุ พบว่า  เป็นพื้นที่กึ่งเมืองกึ่งชนบท  ผู้สูงอายุร้อยละ 80 มีรายได้พอเพียงในการใช้จ่ายประจำเดือน มีสวัสดิการจากภาครัฐ เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง จำนวน 414  คน ซึ่งในจำนวนนี้เป็นผู้สูงอายุที่ขาดความสามารถในการดูแลตนเอง  กลุ่มติดเตียง  จำนวน 4 คน  2) ในส่วนระบบและกลไกการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุของชุมชนและภาคีที่เกี่ยวข้อง มีการจัดตั้งกลุ่มในชุมชนเพื่อรองรับในการแก้ไขปัญหาที่จะเกิดขึ้น เช่น ชมรมผู้สูงอายุ, กลุ่มกองทุนสุขภาพวันละบาท, กลุ่มฌาปนกิจสงเคราะห์ในแต่ละชุมชน เป็นต้นซึ่งแต่ละกลุ่มมีบทบาทในการสนับสนุนกิจกรรมของศูนย์สุขภาพชุมชนหนองสองห้องและหน่วยงาน 3) ผลการสร้างพื้นที่ต้นแบบในการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในพื้นที่ มีแผนร่วมกันของภาคีเครือข่าย ที่มีบทบาทในการดูแลส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุในชุมชน  เน้นให้เข้ากับบริบทของชุมชน  ซึ่งได้รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ  โดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน และภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ภายใต้การดำเนินงานและสนับสนุนของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตและระบบสุขภาพอำเภอ(DHB)หนองสองห้อง