สาเหตุของภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กโดยการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบนและ/หรือการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ ณ แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลราชวิถี

บทคัดย่อ

ภูมิหลัง : ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กส่วนใหญ่มีสาเหตุจากพยาธิสภาพในทางเดินอาหาร ปัจจุบันนี้เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าผู้ป่วยภาวะดังกล่าวจำเป็นที่จะต้องตรวจหารอยโรคในทางเดินอาหารเพื่อหาสาเหตุซึ่งมีได้หลากหลายทั้งโรคของทางเดินอาหารส่วนต้นและส่วนปลายรวมทั้งมะเร็งทางเดินอาหาร แต่มีการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่าร้อยละ 30-50 ของผู้ป่วยดังกล่าวไม่ได้ทำการส่องกล้อง การศึกษานี้จึงทำเพื่อศึกษาสาเหตุของภาวะดังกล่าวจากการเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่หน่วยส่องกล้องทางเดินอาหารอายุรกรรม โรงพยาบาลราชวิถี     

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาสาเหตุของภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กจากการเก็บข้อมูลผู้ป่วยที่หน่วยส่องกล้องทางเดินอาหารอายุรกรรม โรงพยาบาลราชวิถี รวมถึงวิเคราะห์ว่าปัจจัยต่างๆ อันได้แก่อายุ ระดับฮีโมโกรบินและการตรวจพบเลือดแฝงในอุจจาระ มีความสัมพันธ์กับการตรวจพบพยาธิสภาพและความสัมพันธ์กับการตรวจพบมะเร็งหรือไม่

วิธีการ : การศึกษานี้วิเคราะห์ข้อมูลผู้ป่วย 164 คน ที่ได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กและผ่านการส่องกล้องทางเดินอาหารส่วนบนและ/หรือส่องกล้องลำไส้ใหญ่ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2556 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2558

ผลการศึกษา : ผู้ป่วย ร้อยละ  67.7 ตรวจพบพยาธิสภาพที่สามารถอธิบายสาเหตุได้โดยสาเหตุที่พบมากที่สุดคือภาวะกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็กส่วนต้นอักเสบแบบมีเลือดออกหรือมีการกัดกร่อน (hemorrhagic/erosive gastritis or duodenitis) (ร้อยละ 35.4) แผลในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น (ร้อยละ 15.2) และมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง (ร้อยละ 10.4) ตามลำดับ และพบว่าอายุ ระดับฮีโมโกลบินและการตรวจพบเลือดแฝงในอุจจาระไม่สัมพันธ์กับการตรวจพบพยาธิสภาพหรือการตรวจพบมะเร็งทางเดินอาหาร