การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง ด้วยการระดมพลังทางสังคมร่วมกับการจัดการรายกรณี อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์การดูแลผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม 2) พัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วย และ 3) ศึกษาประสิทธิผลของการใช้รูปแบบที่พัฒนาขึ้น
รูปแบบและวิธีวิจัย : วิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ระยะเวลาวิจัย มกราคม 2565– เมษายน 2567 กลุ่มเป้าหมายและผู้ร่วมวิจัย 151 คน ได้แก่ ผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติด ญาติหรือผู้ดูแล แกนนำชุมชน ตำรวจ เรือนจำ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พระภิกษุ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข และสหวิชาชีพ ในโรงพยาบาลมหาสารคามและเครือข่าย เก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยใช้สถิติ จำนวน ร้อยละ ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์โดยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการศึกษา : 1) ปี 2564-2565 ผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรงอำเภอเมืองมหาสารคามมีจำนวนเพิ่มขึ้น และขาดรูปแบบเชื่อมโยงการดูแลตั้งแต่ระยะเริ่มต้นจนถึงการดูแลต่อเนื่องในชุมชน 2) การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง อำเภอเมืองมหาสารคาม ดังนี้ ศึกษาสถานการณ์ ประสานแผนงานคณะกรรมการยาเสพติดระดับอำเภอ ประชุม และดำเนินกิจกรรมตามแผน นำผลที่ได้ รวมทั้งปัญหาอุปสรรคไปแก้ไข และปรับปรุงในวงรอบต่อไป จนวงรอบที่ 3 ได้รูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง โดยการระดมพลังทางสังคมร่วมกับการจัดการรายกรณี ดังนี้ การดูแลก่อนถึงโรงพยาบาลร่วมกับบูรณาการ 3 หมอ การดูแลในโรงพยาบาลรับบริการในหน่วยบริการ และการดูแลต่อเนื่องหลังจำหน่าย 3) ปี 2567 ผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดรับการดูแลไม่ก่อความรุนแรงซ้ำ ร้อยละ 98.97
สรุปผลการศึกษา : รูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชยาเสพติดที่มีความเสี่ยงสูงต่อการก่อความรุนแรง โดยการระดมพลังทางสังคมร่วมกับการจัดการรายกรณี เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพที่ช่วยให้ผู้ป่วยได้รับการคัดกรองส่งต่อ บำบัดรักษา และติดตามดูแลต่อเนื่องอย่างเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization (WHO). Drugs (psychoactive) [Internet]. [cited 2023 Jul 18]. Available from: https://www.who.int/health-topics/drugs-psychoactive
กรมสุขภาพจิต. รายงานประจำปีกรมสุขภาพจิต ปีงบประมาณ 2564 [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 18 ก.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://dmh.go.th/ebook/files/รายงานประจำปี กรมสุขภาพจิต%20ปีงบประมาณ202564.pdf
ศูนย์อำนวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด จังหวัดมหาสารคาม. สรุปผลการดำเนินงาน ยาเสพติด. มหาสารคาม: เอกสารอัดสำเนา; 2565.
กลุ่มงานสุขภาพจิตและยาเสพติด โรงพยาบาลมหาสารคาม. สรุปผลการดำเนินงานยาเสพติด อำเภอเมืองมหาสารคาม. มหาสารคาม: เอกสารอัดสำเนา; 2565.
Kemmis S, McTaggart R. The action research planner. 3rd ed. Geelong, Australia: Deakin University; 1988.
สำนักงานเลขานุการ คณะกรรมการบำบัดรักษาและฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด, กระทรวงสาธารณสุข. เกณฑ์ของผู้ป่วยที่ต้องแยกเป็น 4 กลุ่ม ตามเกณฑ์ OAS Score [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: กระทรวง สาธารณสุข; ไม่ระบุปี. [เข้าถึงเมื่อ 4 ม.ค. 2567]. Available from: https://ncmc.moph.go.th/ home/index/detail/30565?utm_source
กลุ่มงานเลขานุการคณะกรรมการสุขภาพจิตแห่งชาติ กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กรมสุขภาพจิต. พระราชบัญญัติสุขภาพจิต พ.ศ. 2551 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562 [Internet]. คลัง ความรู้สุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต; [เข้าถึงเมื่อ 6 ม.ค. 2567]. Available from: https://www.dmh elibrary.org/items/show/705
สำนักงานอัยการสูงสุด. พระราชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ. 2564 [Internet]. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 138 ตอนที่ 73; 8 พ.ย. 2564. [เข้าถึง 6 ม.ค 2567]. Available from: https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2564/A/073/T_0001.PDF
ประครอง ประกิระนะ และคณะ. แนวทางการดูแลผู้ป่วยยาเสพติดที่มีอาการทางจิตและ มีความเสี่ยงสูงในการก่อความรุนแรงโดยชุมชนมีส่วนร่วม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชุมชน. 2566;8(3):912–25.
กนกศรี จาดเงิน และคณะ. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชในชุมชน สำหรับภาคีเครือข่าย สุขภาพชุมชน ตำบลบางปะกง. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ. 2565;7(4): 123-135.
ชฎากาญจน์ ชาลีรัตน์, ยอดชาย สุวรรณวงษ์. การพัฒนารูปแบบการบำบัดรักษาฟื้นฟูผู้เสพ ยาเสพติดด้วยพลังภาคีเครือข่าย. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา. 2565;2(1):49-68.
รัศมี ชุดพิมาย. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังกลุ่มเสี่ยงในชุมชน ด้วยกระบวนการ มีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายอำเภอลำปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัย สิ่งแวดล้อม. 2565;16(3):851-867.
ธงชัย เสรีรัตน์. การพัฒนารูปแบบการบูรณาการเพื่อลดพฤติกรรมก้าวร้าวในผู้ใช้สารเสพติดที่มี อาการทางจิตเวชในจังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี. 2567;32(3):127-140.
สมชาย ทองสุข และคณะ. การบูรณาการภาคีเครือข่ายในระดับพื้นที่เพื่อการดูแลผู้ป่วยจิตเวช ที่มีความเสี่ยงสูง. วารสารสุขภาพจิตชุมชน. 2566;10(2):45–56.
วิไลวรรณ ศรีสุข และคณะ. การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการติดตามและประเมินผล การดูแลผู้ป่วยจิตเวช. วารสารเทคโนโลยีสาธารณสุข. 2567;12(1):23–34.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารนี้เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลมหาสารคาม
