ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการจัดการขยะมูลฝอยต่อพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนตำบลท่าบุญมี อำเภอเกาะจันทร์ จังหวัดชลบุรี
DOI:
https://doi.org/10.64962/rdhsj.v18i2.2025.274253คำสำคัญ:
โปรแกรม, ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้านการจัดขยะมูลฝอย, พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยบทคัดย่อ
ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนมักเกิดจากการจัดการขยะที่ไม่เหมาะสมส่วนใหญ่เกิดจากปริมาณขยะมูลฝอยที่เพิ่มจำนวนอย่างต่อเนื่อง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการจัดการขยะมูลฝอยต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนตำบลท่าบุญมี อำเภอเกาะจันทร์ จังหวัดชลบุรี รูปแบบการศึกษาเป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง เก็บข้อมูลตัวแทนครัวเรือนกลุ่มละ 32 คน เครื่องมือวิจัย คือ โปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการจัดการขยะมูลฝอย และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการทดสอบทีสำหรับข้อมูลปกติ ระหว่างกลุ่มใช้ Independent t-test และภายในกลุ่มใช้ Paired t-test ส่วนข้อมูลที่มีการแจกแจงแบบไม่ปกติใช้สถิติ Mann–Whitney U test
ผลการศึกษา พบว่า ภายหลังได้รับโปรแกรมฯ กลุ่มทดลองมีความรอบรู้ด้านสุขภาพ( = 64.91±5.69) และพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย (
= 66.91±7.69) สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
โปรแกรมนี้สามารถปรับใช้กับทุกกลุ่มวัย เพื่อทำให้เกิดความเข้าใจและความสามารถในการจัดการตนเอง เพื่อส่งเสริมพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. ข้อมูลสถานการณ์ขยะมูลฝอยจังหวัดชลบุรี [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 10 ตุลาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://thaimsw.pcd.go.th/report_province.php?year=2566&province=11
กรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. ข้อมูลการสำรวจขยะมูลฝอยจากกรมควบคุมมลพิษ [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 10 ตุลาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://thaimsw.pcd.go.th/localgovdetail.php?id=818&syear=2561#syear
กองสุขศึกษา กระทรวงสาธารณสุข. เครื่องมือและโปรแกรมประเมิน HL และ HB กลุ่มวัยทำงาน [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 10 มีนาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hed.go.th/tool-hlhb/
พัชรี ศรีกุตา, นรา ระวาดชัย, ทิวากรณ์ ราชูธร, ปัณรดา ฐานะปัตโต, นพเก้า บัวงาม, ปวีณา ภูริศิริวัชรกุล. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมด้านการจัดการขยะมูลฝอยของแกนนำชุมชนในพื้นที่รับผิดชอบขององค์การบริหารส่วนตำบลจระเข้หิน อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิชาการสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 9 จังหวัดนครราชสีมา 2564; 27(3): 63-73.
วสันต์ ศรีโยธี. รูปแบบพัฒนาพฤติกรรมการจัดการขยะของประชาชนในเขตอำเภอเซกา จังหวัดบึงกาฬ [ปริญญานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต]. สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร; 2563.
Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies in the 21st century. Health Promot Int. 2000; 15(3): 259-67. DOI: https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259
ถนอม ผิวหอม. ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมกับพฤติกรรมในการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตอำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน 2567; 9(4): 82-89.
ทิพย์ฤดี สีมา. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแลผู้ป่วยเด็กโรคหลอดลมอักเสบเฉียบพลัน หอผู้ป่วยใน โรงพยาบาลน้ำหนาว. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2567; 17(2): 183-196.
อินทรา ทับคล้าย, พิมพ์นภัส ภูมิกิตติพชิญ์, อิศรา ศิรมณีรัตน์, อนงค์ รักษ์วงศ์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตอย่างยั่งยืนของนักศึกษามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2567; 17(2): 168-182.
Saxena P, Sarkar A, Zhang B, Achari G. Sociodemographic drivers of waste management behaviors and public perceptions of environmental contaminants in coastal communities of Newfoundland, Canada. J Environ Manag 2025; 377: 124654. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2025.124654
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. ความฉลาดทางสุขภาพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์นิวธรรมดาการพิมพ์; 2554.
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย. โครงการฝึกอบรมการรวมกลุ่มพื้นที่ในการจัดการมูลฝอย (Clusters) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 [อินเทอร์เน็ต]. 2561 [เข้าถึงเมื่อ 10 ตุลาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://www.oic.go.th
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเกาะโพธิ์. รายงานข้อมูลพื้นฐานตำบลท่าบุญมี พ.ศ. 2567. ชลบุรี: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านเกาะโพธิ์; 2567.
ธีร์ดนัย ชาวป่า. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพโดยประยุกต์ใช้ทฤษฎีแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการคัดแยกขยะติดเชื้อในครัวเรือนของผู้ที่ดูแลผู้ป่วยติดเตียงภายในอำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก [ปริญญานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2564.
Bell ML, Kenward MG, Fairclough DL, Horton NJ. Differential dropout and bias in randomised controlled trials: when it matters and when it may not. BMJ. 2013; 346:e8668. DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.e8668
พรหทัย เทพไหว. ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการจัดการมูลฝอย ตำบลม่วงยาย อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. พะเยา: มหาวิทยาลัยพะเยา; 2565.
อรรคราธร สงวนตระกูล. รูปแบบการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพในการจัดการขยะในโรงเรียนของนักเรียนมัธยมต้น อำเภอสมเด็จ จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน 2566; 8(1): 220-228.
เทพสุดา จิวตระกูล. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมด้วยการเรียนรู้แบบกรณีศึกษาที่มีต่อพฤติกรรมการจัดสภาพแวดล้อมให้ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน [ปริญญานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2564.
สุมาลี พุ่มภิญโญ, เสาวลักษณ์ กู้เจริญประสิทธิ์. พฤติกรรมในการจัดการขยะของครัวเรือนตามแนวคิด 3Rs: กรณีศึกษาเทศบาลพระนครศรีอยุธยา. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อม 2560; 13(1): 78-93.
ก้องพิพัฒน์ กองคำ. พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของประชาชนบ้านโกทา ตำบลศิลา อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มมร.วิทยาเขตอีสาน 2563; 1(1): 48-55.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆบทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักณอักษรจากวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทยก่อนเท่านั้น
