การพัฒนารูปแบบทีมพี่เลี้ยงติดตามประเมินผลด้านอาหารและโภชนาการแบบบูรณาการในระดับพื้นที่จังหวัดขอนแก่น
DOI:
https://doi.org/10.64962/rdhsj.v18i2.2025.274371คำสำคัญ:
ทีมพี่เลี้ยง, รูปแบบ, น้องเลี้ยงบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้ เป็นวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participation action research: PAR) ศึกษาในโรงเรียนจังหวัดขอนแก่น 12 แห่ง กลุ่มเป้าหมาย 3 กลุ่ม 1) กลุ่มร่วมพัฒนารูปแบบ 20 คน ได้แก่ บุคลากรหน่วยงานต้นสังกัดโรงเรียน และสาธารณสุข 2) กลุ่มน้องเลี้ยง 24 คน ได้แก่ ผู้บริหารโรงเรียน ครูอนามัยหรือโภชนาการ และ 3) นักเรียน 3,172 คน ระยะเวลาดำเนินการพฤษภาคม 2566 ถึง ธันวาคม 2567 เครื่องมือที่ใช้ คือ ประชุมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม แบบเก็บข้อมูลพื้นฐานโรงเรียน แบบสัมภาษณ์ผู้บริหารและครู แบบประเมินการดำเนินงานตามมาตรฐานระบบจัดการอาหารและโภชนาการ เครื่อง Kid size และประเมินภาวะโภชนาการด้วยโปรแกรม KidDiary ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และสถิติ Paired t-test ข้อมูลคุณภาพวิเคราะห์ เชิงเนื้อหา
ผลการศึกษา พบว่า ทีมพี่เลี้ยงช่วยสนับสนับน้องเลี้ยงให้โรงเรียนสามารถดำเนินการตามเกณฑ์มาตรฐานการจัดการอาหารและโภชนาการเพิ่มขึ้น โรงเรียนผ่านเกณฑ์ดีมากและดีเพิ่มขึ้น
การเปรียบเทียบคะแนนก่อนและหลังดำเนินการ พบว่า ค่าคะแนนเฉลี่ยหลังดำเนินการเพิ่มขึ้น
อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) ภาวะโภชนาการของนักเรียนดีขึ้น นักเรียนสมส่วนเพิ่มจาก ร้อยละ 66.3 เป็น 68.4 เริ่มอ้วนและอ้วน จาก ร้อยละ 16.3 ลดลงเป็น 14.9
ระบบพี่เลี้ยงช่วยสอน แนะนำ ให้คำปรึกษาน้องเลี้ยงให้ปรับปรุงแก้ไขผลงานได้ตามมาตรฐานของงานทำให้โภชนาการของนักเรียนดีขึ้น ดังนั้น หน่วยงานในเขตสุขภาพควรนำระบบพี่เลี้ยง
การดำเนินงานในระดับพื้นที่มาขับเคลื่อนส่งเสริมสุขภาพนักเรียน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. พิธีลงนามบันทึกข้อตกลงยกระดับความร่วมมือการ พัฒนาศักยภาพเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 พ.ศ. 2565-2570 [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 12 มกราคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://hp.anamai.moph.go.th/th/news-anamai/211205
กระทรวงสาธารณสุข. ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์และสุขภาพ (HDC) [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 16 มกราคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://hdc.moph.go.th/
กองแผนงาน กรมอนามัย. แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2565.
สำนักงานคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค. แนวทางพัฒนา Mentoring program ในองค์กร. นนทบุรี: สำนักงานคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค; 2563.
ชุมศักดิ์ อินทร์รักษ์. ผลของการนิเทศโดยวิธี Coaching ในการฝึกปฏิบัติงานวิชาชีพผู้บริหารการศึกษา สำหรับนักศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยคริสเตียน. วารสารสหวิทยากรเพื่อการพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ [อินเทอร์เน็ต]. 2565 [เข้าถึงเมื่อ 16 มกราคม 2567]; 12(2): เข้าถึงได้จาก: https://so06.tci-thaijo.org/index.php/GRAURU/article/view/258208
องอาจ นัยพัฒน์. วิธีวิทยาการวิจัยเชิงปริมาณและคุณภาพทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2551.
คณะทำงานขับเคลื่อนมาตรฐานอาหารและโภชนาการในสถานศึกษา. คู่มือมาตรฐานระบบการจัดการอาหารและโภชนาการในสถานศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 2. ม.ป.พ.; 2567.
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. ระบบแนะนำอาหารกลางวันสำหรับโรงเรียนแบบอัตโนมัติ (Thai School Lunch) [อินเทอร์เน็ต]. ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 15 มีนาคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://www.thaischoollunch.in.th/
สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. ระบบแนะนำอาหารกลางวันสำหรับโรงเรียนแบบอัตโนมัติ (Thai School Lunch) [อินเทอร์เน็ต]. ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 15 มีนาคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://www.thaischoollunch.in.th/
ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค). ระบบฐานข้อมูลสุขภาพเด็กและเยาชน (KidDiary) [อินเทอร์เน็ต]. ม.ป.ป. [เข้าถึงเมื่อ 15 มีนาคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://www.kiddiary.in.th/
กมลพัฒน์ มากแจ้ง, อรทัย วลีวงศ์, ศิริวรรณ พิทยรังสฤษฏ์ และคณะ. การทบทวนข้อแนะนำเชิงนโยบายด้านอาหารและโภชนาการในโรงเรียนจากองค์การระหว่างประเทศและการดำเนินงานของประเทศไทย. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2565; 16(2): 215-248.
ณัฎฐณิชา แปงการิยา, กัณณพนต์ ภักดีเศรษฐกุล, พเยาว์ ผ่อนสุข และคณะ. รายงานฉบับสมบูรณ์ ถอดบทเรียนความสำเร็จเพื่อขยายผล กรณีศึกษา: โรงเรียนประถมศึกษาและขยายโอกาสที่มีพัฒนาการในการจัดการอาหารและโภชนาการที่ดีเพื่อแนวทางขยายผล [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 มีนาคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: http://fhpprogram.org/download/school-food-best-practice/
วนิดา ยาณักษา, ชวลิต สูงใหญ่ และธีรเชษฐ์ เรืองสุขอนันต์. การพัฒนารูปแบบการนิเทศที่เน้นการเป็นพี่เลี้ยงทางวิชาการ เพื่อเสริมสร้างสมรรถนะการจัดการเรียนรู้ของนิสิตฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูนานาชาติ [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 10 มีนาคม 2567]; เข้าถึงได้จาก: https://ejournals.swu.ac.th/
อภิรดี นันท์ศุภวัฒน์ และอุดมรัตน์ สงวนศิริธรรม. ระบบพี่เลี้ยงกับการพัฒนาวิชาชีพการพยาบาล. พยาบาลสาร 2562; 46(3): 232-238.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆบทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักณอักษรจากวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทยก่อนเท่านั้น
