ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการดำเนินของโรคไตเรื้อรังอย่างรวดเร็ว ในผู้ป่วย โรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ที่รับบริการในหน่วยบริการปฐมภูมิ โรงพยาบาลสกลนคร
DOI:
https://doi.org/10.64962/rdhsj.v18i2.2025.274757คำสำคัญ:
โรคไตเรื้อรัง, หน่วยบริการปฐมภูมิ, อัตราการกรองของไตบทคัดย่อ
ผู้ป่วยที่มีการดำเนินของโรคไตเรื้อรังอย่างรวดเร็ว คือ อัตราการกรองของไตลดลง > 5 mL/min/1.73 m²/ปี จะเพิ่มความเสี่ยงเข้าสู่โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายและเพิ่มการเสียชีวิต การศึกษาจากเหตุไปหาผลแบบย้อนหลัง (Retrospective cohort study) มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์การดำเนินของโรคไตเรื้อรังอย่างรวดเร็วในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 รวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่มารับบริการในหน่วยบริการปฐมภูมิศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองร่มเกล้าและสุขเกษม โรงพยาบาลสกลนคร วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2566-31 ธันวาคม พ.ศ. 2567 คำนวณขนาดตัวอย่างได้ 119 คน ผู้ป่วยผ่านเกณฑ์คัดเลือก 117 คน
ผลการวิจัย ผู้ป่วยอายุเฉลี่ย 72.0 ปี ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 53.8 มีโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 93.2 ติดตามผู้ป่วยเฉลี่ย 1.0 ปี ความชุกผู้ป่วยที่มีการดำเนินของโรคไตเรื้อรังอย่างรวดเร็ว
ร้อยละ 26.5 การวิเคราะห์สถิติถดถอยพหุลอจิสติกส์ พบปัจจัยที่สัมพันธ์กับการดำเนินของโรคไตเรื้อรังอย่างรวดเร็ว ได้แก่ โปรตีนในปัสสาวะ (OR adj = 4.1; 95% CI = 1.4-11.5) ความดันโลหิต SBP > 140 mmHg (OR adj = 5.7; 95% CI = 1.6-19.6) และยูริกสูง (OR adj = 3.1; 95% CI = 1.1-8.3)
จากปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ดังกล่าว ควรมีแนวทางการจัดการผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มีโปรตีนในปัสสาวะ ความดันโลหิตสูง และยูริกสูง ในหน่วยบริการปฐมภูมิ เพื่อชะลอการดำเนินของโรคไต
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Kovesdy CP. Epidemiology of chronic kidney disease: An update 2022. Kidney Int Suppl 2022; 12(1): 7-11.
Francis A, Harhay MN, Ong ACM, Tummalapalli SL, Ortiz A, Fogo AB, et al. Chronic kidney disease and the global public health agenda: An international consensus. Nat Rev Nephrol 2024; 20(7): 473-485.
Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD Work Group. KDIGO 2024 Clinical practice guideline for the evaluation and management of chronic kidney disease. Kidney Int 2024; 105: S1-S197.
Cha’on U, Tippayawat P, Sae-ung N, Pinlaor P, Siri thanaphol W, Theeranut A, et al. High prevalence of chronic kidney disease and its related risk factors in rural areas of Northeast Thailand. Sci Rep. 2022 28; 12: 18188. Doi:org/10.1038/s41598-022-22538-w.
สถิติสุขภาพคนไทย สถิติสุขภาพระดับพื้นที่ [อินเตอร์เน็ต]. นนทบุรี: สำนักงานพัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารสุขภาพ (HISO); 2563 [เข้าถึงข้อมูลเมื่อ 12 มิถุนายน 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.hiso.or.th/thaihealthstat/area/index.php?ma=1&pf=01818101&tp=12_5
Mallamaci F, Tripepi G. Risk Factors of Chronic kidney disease progression: Between old and new concepts. J Clin Med 2024; 13(678): 1-12.
Ali KB. Complications of chronic kidney disease: Therapeutic approaches and what can be done to halt disease progression?. The Singapore Family Physician 2022; 48(5): 22-32.
Guo Y, Cui L, Ye P, Li J, Wu S, Luo Y. Change of kidney function is associated with all-cause mortality and cardiovascular diseases: Results from the Kailuan study. J Am Heart Assoc 2018; 7(21): 1-10.
Ali I, Chinnadurai R, Ibrahim ST, Green D, Kalra PA. Predictive factors of rapid linear renal progression and mortality in patients with chronic kidney disease. BMC Nephrol 2020; 21(345): 1-11.
Phongphithakchai A, Chantana J, Dandecha P, Wongpraphairot S, Boonsrirat U. Identifying Predictors for rapid kidney function deterioration among chronic kidney disease patients in Thailand settings of real-life practice. Open Urol Nephrol J 2023; 16: 1-7.
จันทร์โท ศรีนา, ทวี ศิริวงค์, ดวงใจ อดิศักดิ์, ศิวานนท์ รัตนะกนกชัย, นงลักษณ์ เมธากาญจนศักดิ์, ปัทมา สุริต และคณะ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการลดลงของอัตราการกรองของไตอย่างรวดเร็วในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง: การศึกษาจากเหตุไปหาผลแบบย้อนหลัง. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ 2561; 41(3): 108-118.
Vestergaard AHS, Jensen SK, Heide-Jørgensen U, Frederiksen LE, Birn H, Jarbøl DE. Risk factor analysis for a rapid progression of chronic kidney disease. Nephrology Dialysis Transplantation 2024; 39(7): 1150–1158.
Meremo A, Paget G, Duarte R, Bintabara D, Naicker S. Progression of chronic kidney disease among black patients attending a tertiary hospital in Johannesburg, South Africa. PLoS ONE 2023; 18(2): e0276356.
เกศริน บุญรอด. ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนระยะโรคไตวายเรื้อรัง โรงพยาบาลไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11 2562; 33(3): 367-378.
จรูญ บุญธกานนท์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการลดลงของอัตราการกรองของไตอย่างรวดเร็ว ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะ 3-4 โรงพยาบาลเกษตรสมบูรณ์ จังหวัดชัยภูมิ. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 2566; 17(1): 13-27.
Totoli C, Carvalho AB, Ammirati AL, Draibe SA, Canziani MEF. Associated factors related to chronic kidney disease progression in elderly patients. PLoS ONE 2019; 14(7): e0219956.
สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย. คำแนะนำสำหรับการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนการบำบัดทดแทนไต พ.ศ. 2565. กรุงเทพฯ: ศรีเมืองการพิมพ์; 2565.
Weiers RM. Introduction to Business Statistics.5th Edition. Pennsylvania: Duxbury Press; 2005.
Longhitano E, Calabrese V, Casuscelli C, Carlo SD, Maltese S, Romeo A, et al. Proteinuria and progression of renal damage: The main pathogenetic mechanisms and pharmacological approach. Medicina 2024; 60(11): 1821.
Kittinuntaponchai K, Sukkha S. Current management of hypertension in chronic kidney disease J Med Health Sci 2021; 28(2): 149-164.
Tsai CW, Lin SY, Kuo CC, Huang CC. Serum Uric acid and progression of kidney disease:
A longitudinal analysis and mini-review. PLoS One 2017; 12(1): e0170393.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดกาฬสินธุ์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรงซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆบทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักณอักษรจากวารสารศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทยก่อนเท่านั้น
