ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันในผู้สูงอายุ เขตอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น
คำสำคัญ:
การสูญเสียฟัน, ความชุก, ความสัมพันธ์, ปัจจัย, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงวิเคราะห์ภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของการสูญเสียฟันและ ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันในผู้สูงอายุในเขตอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุ 60-74 ปี ที่อาศัยอยู่ในเขตเทศบาลน้ำพองและเทศบาลลำน้ำพอง อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น จำนวน 226 คน โดยการสุ่มแบบชั้นภูมิและการสุ่มอย่างง่ายเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามความเข้มแข็งในการมองโลก แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก และแบบบันทึกสภาวะทันตสุขภาพค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถามความเข้มแข็งในการมองโลกและแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากมีค่าเท่ากับ 0.73 และ 0.72 ตามลำดับ วิเคราะห์ค่าความสอดคล้องในการตรวจฟันด้วยสถิติแคปปามีค่าเท่ากับ 0.85 วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติพรรณนาและวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันโดยใช้สถิติ Chi-square test นำเสนอค่า Odds Ratio (OR) ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติเท่ากับ 0.05
ผลการวิจัยพบความชุกของการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุในเขตอำเภอน้ำพองอย่างน้อย 1 ซี่ เท่ากับ ร้อยละ 89.8 ผู้สูงอายุที่มีฟันใช้งานน้อยกว่า 20 ซี่ เท่ากับ ร้อยละ 48.23 และผู้สูงอายุที่ไม่มีฟันทั้งปาก เท่ากับร้อยละ 3.5 เมื่อวิเคราะห์หาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันโดยพิจารณาการมีฟันในช่องปากน้อยกว่า 20 ซี่พบว่า อายุมีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (AOR = 2.48 95% CI 1.35-4.54, p-value = 0.003)
เอกสารอ้างอิง
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุ. รายงานสถานการณ์ผู้สูงอายุไทย ปี 2563. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุ; 2564. [เข้าถึงเมื่อ 28 พฤศจิกายน 2566] เข้าถึงได้จาก: https://thaitgri.org/?p=39772
กุลธิดา กุลประฑีปัญญา, วิรดา อรรถเมธากุล, ปรางทิพย์ ทาเสนาะ เอลเทอร์, จามจุรี แซ่หลู่, เพ็ญนภา พิสัยพันธุ์, อรัญญา นามวงศ์. สถานการณ์ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุในสังคมไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น. 2563; 17(2): 581-95.
อุทัยวรรณ พงษ์บริบูรณ์. สถานการณ์ผู้สูงอายุประเทศไทย: ปัญหาและความต้องการด้านสุขภาพ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. 2563; 10(2): 46-58.
Razak PA, Richard KM, Thankachan RP, Hafiz KA, Kumar KN, Sameer KM. Geriatric Oral Health: A Review Article. J Int Oral Health. 2014; 6(6): 110-16.
รวีวรรณ สุรเศรณีวงศ์. สุขภาพช่องปากในผู้สูงอายุ. วารสารโรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์. 2561; 14(1): 87-100.
ณภัทรพงษ์ หงษีทอง, ศิริพร คำสะอาด, รัชฎา น้อยสมบัติ, รัชนีกร สาวิสิทธ์. ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะการสูญเสียฟันตามดัชนีของอิชเนอร์กับผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก ของผู้สูงอายุ. วิทยาสารทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2561; 21(1): 10-20.
สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย พ.ศ.2560. กรุงเทพฯ: สามเจริญพาณิชย์ (กรุงเทพ) จำกัด; 2561.
Raphael C. Oral health and aging. American Journal of Public Health. 2017; 107(S1): S44-S45.
จิริสุดา บัวผัน. ปัจจัยที่มีผลต่อการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยเบาหวาน ตำบลม่วงหวาน อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น. 2562; 1(2): 91-106.
Antonovsky A. Unraveling the mystery of health: How people manage stress and stay well. New Jersey: Jossey-bass; 1987.
Monica E. The sense of coherence: the concept and its relationship to health. The Handbook of Salutogenesis. New York: Springer; 2022.
อรฉัตร คุรุรัตนะ. ความสำคัญของความเข้มแข็งในการมองโลกต่อสุขภาพช่องปาก. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2562; 13(2): 140-50.
Nammontri O, Robinson PG, Baker SR. Enhancing oral health via sense of coherence: a cluster-randomized trial. J Dent Res. 2013; 92(1): 26-31.
Hsieh FY, Bloch DA, Larsen MD. A simple method of sample size calculation for linear and logistic regression. Statistics in Medicine. 1998; 17(14): 1623-34.
สุธาสินี สมานชาติ, ฉวีวรรณ บุญสุยา, คัติยา อีวาโนวิช. พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากกับฟันแท้ใช้งานได้อย่างน้อย 20 ซี่ ของผู้สูงอายุที่มารับบริการทันตกรรม โรงพยาบาลเทศบาลเมือง สาขาโรงพยาบาลสระบุรี. วารสารสุขศึกษา. 2564; 44(2): 202-15.
Best JW. Research in Education, 4th Edition. New Delhi: Prentice Hall of India Pvt. Ltd.; 1981.
กนกอร โพธิ์ศรี, เกรียงศักดิ์ เวทีวุฒาจารย์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันของผู้สูงอายุ ที่มีอายุช่วง 60-74 ปี ในเขตและนอกเขตเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารทันตาภิบาล. 2558; 26(2): 73-86.
Tiwari T, Scarbro S, Bryant L, Puma J. Factors associated with tooth loss in older adults in rural Colorado. J Community Health. 2016; 41(3): 476-81.
Rosli TI, Mun CY, Kadir RA, Hamid TA. Association between tooth loss and body mass index among older adults in Kuala Pilah, Negeri Sembilan. Journal Sains Kesihatan Malaysia. 2018; 16(1): 81-6.
Ikebe K, Matsuda K, Morii K, Nokubi T. Ettinger RL. The relationship between oral function and body mass index among independently living older Japanese people. Int J Prosthodont. 2006; 19(6): 539-46.
Blankson B, Hall A. The anthropometric status of elderly women in rural Ghana and factors associated with low body mass index. J. Nutr. Health Aging. 2012; 16(10): 881-6.
Barreto SM, Passos VM, Lima-Costa MF. Obesity and underweight among Brazilian elderly: the Bambuí Health and Aging Study. Cad Saude Publica. 2003; 19(2): 605-12.
Bauer J, Gianni B, Tommy C, Matteo C, Cruz-Jentoft AJ, John EM, et al. Evidence-based recommendations for optimal dietary protein intake in older people: a position paper from the PROT-AGE Study Group. J Am Med Dir Assoc. 2013; 14(8): 542-59.
Deutz NE, Jürgen MB, Rocco B, Gianni B, Yves B, Anja BW, et al. Protein intake and exercise for optimal muscle function with aging: recommendations from the ESPEN Expert Group. Clin Nutr. 2014; 33(6): 929-36.
Song IS, Han K, Ryu JJ, Park JB. Association between underweight and tooth loss among Korean adults. Sci Rep. 2017; 7: 41524.
Cetin MB, Sezgin Y, Onder C, Bakirarar B. The relationship between body mass index and stage/grade of periodontitis: A retrospective study. Clin Oral Investig. 2022; 26(2): 1937-45.
Park JB, Han K, Park YG, Ko Y. Association between alcohol consumption and periodontal disease: The 2008 to 2010 Korea National Health and Nutrition Examination Survey. J Periodontol. 2014; 85(11): 1521-8.
Rakhi I, Jagat R, Alzarea KB, Raghad Fayez HA, Ebtehal Dhyab MA, Danah Sultan RA, et al. Exploring an Association between Body Mass Index and Oral Health-A Scoping Review. Diagnostics (Basel). 2023; 13(5): 902.
Chen TP, Yu HC, Lin TH, Wang YH, Chang YC. Association between obesity and chronic periodontitis: A nationwide population-based cohort study in Taiwan. Medicine (Baltimore). 2021; 100(41): e27506.
Natarajan P, Choudhury M, Seenivasan MK, Jeyapalan K, Natarajan S, Vaidhyanathan AK. Body Mass Index and Tooth Loss: An Epidemiological Study in a Sample of Suburban South Indian Population. J Pharm Bioallied Sci. 2019; 11(Suppl 2): 402-6.
Luiz AC, Ana Beatriz de LQ, Filippe Vareira de L, Lucas Jardim da S, Mariana GC, Francine dos SC, et al. Is obesity associated with tooth loss due to caries? A cross-sectional study. Brazilian J Oral Sci. 2021; 19: e201088.
กวินธิดา สิงห์ทะ, ศศนัท เรือนปัญโญ, มุจลินท์ แปงศิริ, สิวลี รัตนปัญญา. พฤติกรรมที่มี ความสัมพันธ์กับการสูญเสียฟันในผู้สูงอายุ ตำบลข่วงเปา อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา. 2563; 16(1): 46-56.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารทันตาภิบาล
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารทันตาภิบาล
