ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้าน เขตสุขภาพที่ 6
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพ, อสม., สภาวะช่องปากบทคัดย่อ
พฤติกรรมสุขภาพมีหลายปัจจัยที่เป็นตัวกำหนดพฤติกรรม รวมถึงพฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพ การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพของ อสม. ในเขตสุขภาพที่ 6 จำนวน 410 คน เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage cluster Sampling) เก็บรวมรวมข้อมูลจากแบบสอบถาม และแบบสำรวจสภาวะช่องปาก วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติเชิงพรรณนา หาความสัมพันธ์โดยสถิติไคสแควร์ และสเปียร์แมน ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างมี พฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพเพียงพอ (ร้อยละ 28.4) สภาวะช่องปากในระดับดี (ร้อยละ 59.0) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลทันตสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ระดับการศึกษา ปัจจัยนำ เอื้อ เสริม (p-value <0.001) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสภาวะช่องปากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ ระดับการศึกษา และระยะเวลาการปฏิบัติงานเป็น อสม.
ผลการวิจัยให้ข้อเสนอแนะว่า ภาครัฐและหน่วยงานทันตสาธารณสุข ควรจัดให้มีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเข้าถึงการบริการทันตกรรม มีการอบรมเสริมสร้างการรับรู้ปัญหาทันตสุขภาพและรับรู้ประโยชน์ของการดูแลทันตสุขภาพใน อสม.อย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ
References
United Nation. Political declaration of the high-level meeting of the General Assembly on the prevention and control of non-communicable diseases. Resolution A/66/L1. New York: United Nation General Assembly; 2011.
สำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปาก แห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย พ.ศ. 2560. นนทบุรี: สามเจริญพาณิชย์ (กรุงเทพ) จำกัด; 2561.
แก้วใจ มาลีลัย, ปณวัตร กิ่งมาลา, ชาลินี พสุนนท์ ธณัติฐา แก้วกันยา, วัชรพงษ์ เบญมาตย์, อัมพิกา พ่อบาล และคณะ. ความรู้และเจตคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปากของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในเขตพื้นที่บริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบัววัด อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน. 2563; 6(4): 51-60.
รุ่งเพ็ชร บุญทศ, จริญาณี สวัสดี, จันทร์จิรา อุดมผล, ธัญชนก สงแจ้ง, ศิณารักษ์ บุญศิริ. ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ การรับรู้ความสามารถตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลบ้านปึก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี. วารสารทันตาภิบาล. 2563; 31(2): 65-76.
Lawrence WG, Andrea CG, Judith MO, Darleen VP, Marshall WK. Health Program Planning, Implementation, and Evaluation: Creating Behavioral, Environmental, and Policy Change. Maryland: Johns Hopkins University Press; 2022.
ปณิตา ครองยุทธ, จิราวรรณ แผ่นจันทร์, ภานุมาส เครือคำ, วิมลรัตน์ ฉิมพลีพันธุ์. พฤติกรรมการดูแลช่องปากของผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในตำบลแสนสุข อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา. 2564; 1(1): 47-60.
มนัสนันท์ ชัยประทาน, สมเดช พินิจสุนทร. ความรู้ ทัศนคติและการปฏิบัติในการป้องกันโรคฟันผุ ของอาสาสมัครสาธารณสุขในเขตอำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2558; 3(3): 357-66.
ระบบสารสนเทศงานด้านสุขภาพภาคประชาชน กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน [อินเตอร์เน็ต]. รายงานจำนวน อสม.จำแนกตามระดับการศึกษา ตามจังหวัด /อำเภอ /ตำบล. [เข้าถึงเมื่อ 2 ส.ค. 2566]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaiphc.net/thaiphcweb/index.php?r=staticContent/show&id=1
Wayne WD. Biostatistics: A Foundation of Analysis in the Health Sciences (6th ed). Wiley. 1995; p.180.
ดาวรุ่ง เยาวกูล. ความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในเขตสุขภาพที่ 6. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ. 2565; 15(1): 257-72.
Bloom BS. Learning for Mastery. Instruction and Curriculum. Regional Education Laboratory for the Carolinas and Virginia, Topical Papers and Reprints, Number 1. North Carolina: Regional Education Laboratory for the Carolinas and Virginia. 1968; p.1-12.
สุภาพร ผุดผ่อง. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุในอำเภอม่วงสามสิบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์. 2563; 4(1): 101-19.
Becker MH, Drachman RH, Kirscht JP. A new approach to explaining sick-role behavior in low-income populations. Am J Public Health. 1974; 64(3): 205-16.
Green LW, Kreuter MW, Deeds SG, Partridge KB. Health education planning: A diagnostic approach. California: Mayfield Publishing Company; 1980.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. การสร้างเสริมและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ. นนทบุรี: กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข; 2559.
สุปรียา ตันสกุล. ทฤษฎีและโมเดลการประยุกต์ใช้ในงานสุขศึกษาและพฤติกรรมศาสตร (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ: ยุทธรินทร์การพิมพ์. 2548; หน้า 8.
สุธาสินี สมานชาติ, ฉวีวรรณ บุญสุยา, คัติยา อีวาโนวิช. พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากกับโรคปริทันต์ของผู้สูงอายุที่มารับบริการทันตกรรม โรงพยาบาลเทศบาลเมือง สาขาโรงพยาบาลสระบุรี. Thai Journal of Public Health (THJPH). 2565, 52(2): 154-63.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารทันตาภิบาล
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารทันตาภิบาล